سردرد ارتواستاتیک (Orthostatic Headache)، علل، علائم و درمان

سردرد ارتواستاتیک یا سردرد وضعیتی، نوعی سردرد خاص است که با تغییر وضعیت بدن از حالت خوابیده به نشسته یا ایستاده ایجاد شده و با دراز کشیدن کاهش می‌یابد. این نوع سردرد ممکن است به دلیل کاهش فشار مایع مغزی نخاعی (CSF) و جابه‌جایی مغز درون جمجمه ایجاد شود. در ادامه به بررسی علل، علائم، روش‌های تشخیص و درمان این نوع سردرد می‌پردازیم.

علل سردرد ارتواستاتیک

شایع‌ترین علت سردرد ارتواستاتیک، نشت مایع مغزی نخاعی (CSF Leak) است. این نشت ممکن است به دلایل زیر رخ دهد:

• پونکسیون کمری (Lumbar Puncture)

• بی‌حسی نخاعی یا اپیدورال

• ضربه به ستون فقرات یا جراحی ستون فقرات

• نشت خودبه‌خودی مایع نخاعی (در اثر ضعف بافتی در غشای محافظ)

علائم سردرد ارتواستاتیک

• درد شدید در ناحیه پشت سر یا گردن (گاهی در کل سر منتشر است)

• شروع درد طی چند دقیقه پس از ایستادن

• بهبود درد با دراز کشیدن

• تهوع یا استفراغ

• احساس فشار یا سنگینی در سر

• وزوز گوش، تاری دید یا دوبینی

• در موارد شدید: اختلال در هوشیاری یا خواب‌آلودگی

تشخیص سردرد ارتواستاتیک

پزشک معمولاً بر اساس شرح حال بیمار و ویژگی‌های خاص سردرد، به این نوع سردرد مشکوک می‌شود. برای تأیید تشخیص ممکن است از روش‌های تصویربرداری زیر استفاده شود:

• MRI مغز با تزریق گادولینیوم: بررسی افتادن مغز (brain sagging) یا علائم کاهش مایع نخاعی

• میلوگرافی CT یا MRI: برای تشخیص محل دقیق نشت مایع نخاعی

• اسکن رادیونوکلئید: در موارد خاص

درمان سردرد ارتواستاتیک

درمان این سردرد به علت زمینه‌ای آن بستگی دارد:

1. استراحت و هیدراتاسیون

• استراحت مطلق و مصرف مایعات فراوان

• نوشیدنی‌های حاوی کافئین ممکن است به کاهش علائم کمک کنند

2. اپیدورال بلاد پچ (Epidural Blood Patch)

• تزریق خون بیمار به فضای اپیدورال که موجب ترمیم نشت می‌شود

• روشی بسیار مؤثر در درمان سردردهای ناشی از نشت CSF

3. درمان دارویی

• داروهای ضد درد مانند استامینوفن یا NSAIDs

• کافئین خوراکی یا وریدی در برخی موارد

4. درمان جراحی (در موارد نادر)

• در نشت‌های مقاوم یا قابل مشاهده در تصویربرداری

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، باید به متخصص مغز و اعصاب یا کلینیک درد مراجعه کرد:

• سردرد شدید که با دراز کشیدن بهتر شود

• تهوع، سرگیجه یا تاری دید همزمان با سردرد

• سابقه انجام بی‌حسی نخاعی یا پونکسیون کمری اخیر

• وجود ضربه به ستون فقرات یا سابقه جراحی اخیر

جمع‌بندی

سردرد ارتواستاتیک از انواع خاص و قابل درمان سردردهاست که معمولاً با نشت مایع مغزی نخاعی همراه است. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند علائم بیمار را به‌سرعت کاهش دهد و از بروز عوارض جدی جلوگیری کند.

کلینیک تخصصی درد پروفسور سیروس مومن زاده با بهره‌گیری از تیم مجرب پزشکی و تجهیزات پیشرفته، آماده ارائه خدمات تخصصی در زمینه سردردهای مزمن مانند سردرد ارتواستاتیک می‌باشد.

🩺 جهت مشاوره یا تعیین وقت ویزیت با متخصص، با ما تماس بگیرید.