درد عضلانی

درد عضلانی (به انگلیسی: Muscle Pain یا Myalgia) یکی از شایع‌ترین شکایات در طب عمومی و تخصصی است که می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. این درد ممکن است به‌صورت موضعی (در یک عضله خاص) یا منتشر (در چند نقطه بدن) احساس شود و دلایل بسیار متنوعی دارد.

در ادامه یک مرور جامع از علل، علائم، تشخیص، و درمان درد عضلانی ارائه می‌دهم:

تعریف درد عضلانی

درد عضلانی به هر نوع احساس ناراحتی، سوزش، فشار یا تیر کشیدن در عضلات بدن گفته می‌شود. این درد ممکن است همراه با سفتی، ضعف عضلانی، التهاب یا حساسیت به لمس باشد و بسته به علت ایجادکننده‌اش، کوتاه‌مدت یا مزمن باشد.

علل شایع درد عضلانی

1. فعالیت بدنی بیش‌ازحد یا نادرست

• ورزش شدید، کار فیزیکی سنگین، بلند کردن اجسام سنگین، یا کشش بیش‌ازحد عضله

• درد تأخیری پس از ورزش (DOMS) که ۱۲ تا ۴۸ ساعت بعد از تمرین شدید ظاهر می‌شود

2. کشیدگی یا گرفتگی عضله

• به دلیل حرکات ناگهانی، وضعیت بدنی نامناسب یا کم‌آبی بدن

• گرفتگی عضلات پا در شب شایع است، به‌ویژه در سالمندان

3. استرس و تنش روانی

• استرس باعث انقباض مداوم عضلات (مخصوصاً گردن، شانه و کمر) می‌شود

4. عفونت‌ها

• آنفلوآنزا، کرونا، هپاتیت، تب دانگ و سایر ویروس‌ها می‌توانند باعث دردهای عضلانی شوند

• در این موارد، درد عضله معمولاً همراه با تب و بی‌حالی است

5. بیماری‌های التهابی عضلات (میوپاتی‌ها)

• پلی‌میوزیت، درماتومیوزیت، لوپوس، روماتیسم مفصلی

• درد معمولاً مزمن، متقارن و همراه با ضعف عضلانی است

6. کمبود برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی

• کمبود ویتامین D، پتاسیم، کلسیم، منیزیم

• معمولاً با گرفتگی عضلات یا ضعف عمومی همراه است

7. استفاده از داروها

• برخی داروها مثل استاتین‌ها (کاهش‌دهنده کلسترول) یا داروهای ضدویروسی ممکن است باعث درد عضله شوند

8. بیماری فیبرومیالژیا

• نوعی سندرم درد مزمن منتشر در بدن همراه با خستگی، اختلال خواب و مشکلات روانی

علائم هشداردهنده

در موارد زیر باید حتماً به پزشک مراجعه شود:

• درد شدید و ناگهانی بدون دلیل مشخص

• همراهی درد عضله با تورم، قرمزی یا تب

• ضعف عضلانی پیشرونده

• اختلال در تنفس یا بلع

• وجود ادرار تیره‌رنگ (نشانه تخریب عضله: رابدومیولیز)

روش‌های تشخیص

بسته به شرح حال و معاینه، پزشک ممکن است آزمایش‌های زیر را تجویز کند:

• آزمایش خون (CBC، CRP، آنزیم‌های عضلانی مانند CPK)

• آزمایش ویتامین D یا الکترولیت‌ها

• نوار عصب و عضله (EMG)

• MRI عضله در موارد مشکوک به التهاب

• آزمایش‌های خودایمنی (در صورت شک به بیماری‌های روماتیسمی)

درمان درد عضلانی

درمان بر اساس علت متفاوت است، ولی درمان‌های عمومی شامل موارد زیر است:

1. استراحت و کمپرس

• استراحت موقت در موارد حاد

• استفاده از کمپرس سرد یا گرم برای تسکین درد

2. داروهای مسکن

• استامینوفن یا ایبوپروفن

• در موارد مزمن یا التهابی: داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)

3. فیزیوتراپی و ماساژ

• حرکات کششی، ماساژ درمانی و تمرینات تقویتی برای کاهش تنش عضلات

4. اصلاح سبک زندگی

• نوشیدن آب کافی

• خواب کافی و کاهش استرس

• تغذیه مناسب برای پیشگیری از کمبود ویتامین‌ها

5. درمان علت زمینه‌ای

• مکمل ویتامین D در صورت کمبود

• توقف داروی عامل درد عضله

• درمان بیماری‌های زمینه‌ای مثل لوپوس یا فیبرومیالژیا

پیشگیری از درد عضلانی

• • گرم‌کردن قبل از ورزش و سرد کردن پس از آن

  • انجام حرکات کششی روزانه

  • نوشیدن مایعات کافی

  • پرهیز از حمل بار سنگین یا انجام فعالیت با وضعیت بدنی نامناسب

  • کنترل استرس و انجام تمرینات آرامش‌بخش