نورالژی یا درد پس از هرپس شایع ترین عارضه زونا است. این عارضه بر رشتههای عصبی و پوست تأثیر میگذارد و باعث درد سوزشی میشود که مدتها پس از ناپدید شدن بثورات و تاولهای زونا ادامه مییابد.
ویروس آبله مرغان (هرپس زوستر) باعث ایجاد زونا می شود. خطر نورالژی پس از زونا با افزایش سن افزایش مییابد، که عمدتاً افراد بالای 60 سال را تحت تأثیر قرار میدهد. هیچ درمان صد در صدی وجود ندارد، اما درمانها میتوانند علائم را کاهش دهند. برای اکثر افراد، نورالژی پس از زونا با گذشت زمان بهبود می یابد.
درد زونا ممکن است در ناحیهای که تاولها به زودی ظاهر میشوند (قبل از اینکه بثورات قابل مشاهده ظاهر شوند) تجربه شود. یک فرد اغلب در این مرحله از بیماری که فاز پرودرومال نامیده می شود، احساس سوزن سوزن شدن یا احساس دردناک و خارش می کند. فاز پرودرومال ممکن است چند روز طول بکشد.
با پیشرفت بیماری، بثورات قرمز دردناک همراه با تاول ظاهر می شود و به مدت سه تا پنج روز به شکل گیری ادامه می یابد. تاول ها به تدریج می ترکند، در نهایت پوسته پوسته می شوند و گاهی اوقات باعث خارش شدید می شوند.
ویروس هرپس زوستر شروع به انتشار از ریشه عصبی به انتهای عصب محیطی (خارج از سیستم عصبی مرکزی) می کند. این باعث می شود اعصاب پیام هایی را به مغز ارسال کنند که به عنوان درد شدید، سوزش یا خارش تفسیر می شود. پوست – واقع در ناحیه بثورات – بسیار حساس تر از حد معمول می شود.
علائم و نشانههای نورالژی پس از زونا عموماً به ناحیهای از پوست شما محدود میشود که زونا برای اولین بار در آن شیوع پیدا کرده است که معمولاً بصورت یک نوار در اطراف و در یک طرف بدن ظاهر می شود.
دردی که پس از بهبود راش زونا سه ماه یا بیشتر طول می کشد. درد همراه با سوزش، تیز و ضربه زدن، یا درد عمیق توصیف شده است.
حساسیت به لمس. افراد مبتلا به این بیماری اغلب نمی توانند حتی لمس لباس روی پوست آسیب دیده (آلودینیا) را تحمل کنند.
خارش و بی حسی. به ندرت، نورالژی پس از تبخال می تواند احساس خارش یا بی حسی ایجاد کند.
نوع درد رایج در افراد مبتلا به زونا شامل موارد زیر است:
تقریباً 10 تا 18 درصد از کسانی که به زونا مبتلا می شوند، درد بعد از زونا را تجربه خواهند کرد. خطر درد بعد از زونا با افزایش سن افزایش می یابد.
درد بعد از زونا شامل درد و ناراحتی در ناحیه ای است که زونا رخ داده است. نمیتوان پیشبینی کرد چه کسی علائم طولانیمدت درد بعد از زونا را ایجاد میکند، اما تصور میشود سن، نژاد و سلامت عمومی در ایجاد آن نقش دارند.
درد ناشی از درد بعد از زونا به عنوان درد خفیف تا شدید تعریف میشود که ماهها پس از بروز بثورات اولیه ادامه مییابد. علائم ناراحتی ناشی از درد بعد از زونا ممکن است شامل موارد زیر باشد:
با مشاهده اولین علائم زونا به پزشک مراجعه کنید. اغلب درد قبل از اینکه متوجه بثورات پوستی شوید شروع می شود. خطر ابتلا به نورالژی پس از زونا در صورت شروع مصرف داروهای ضد ویروسی در عرض 72 ساعت پس از ایجاد بثورات زونا کاهش می یابد.
پس از ابتلا به آبله مرغان، ویروس تا پایان عمر در بدن شما باقی می ماند. با افزایش سن یا اگر سیستم ایمنی سرکوب شود، مانند داروها یا شیمی درمانی، ویروس می تواند دوباره فعال شود و باعث زونا شود.
نورالژی پس از هرپس اگر فیبرهای عصبی شما در طول شیوع زونا آسیب ببینند رخ می دهد. فیبرهای آسیب دیده نمی توانند پیام هایی را از پوست شما به مغز شما ارسال کنند. در عوض، پیام ها گیج و اغراق آمیز می شوند و باعث ایجاد درد مزمن و اغلب طاقت فرسا می شوند که می تواند ماه ها – یا حتی سال ها طول بکشد.
هنگامی که زونا دارید، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به نورالژی پس از زونا قرار داشته باشید که در نتیجه موارد زیر است:
بسته به اینکه نورالژی پس از زونا چقدر طول بکشد و چقدر دردناک است، افراد مبتلا به این عارضه می توانند علائم دیگری را داشته باشند که با درد مزمن مشترک است مانند:
برای برخی افراد، درد پس از زونا می تواند به درمان مقاوم شود. به همین دلیل است که مداخله زودهنگام حیاتی است. در حالت ایده آل، درمان باید زمانی شروع شود که فرد در ابتدا احساس گزگز یا سوزش کند، حتی قبل از اینکه بثورات ظاهر شود.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) توصیه می کند که بزرگسالان 50 سال و بالاتر واکسن شینگریکس را برای جلوگیری از زونا دریافت کنند، حتی اگر قبلا زونا داشته باشند یا واکسن قدیمی Zostavax زده باشند، شینگریکس در دو دوز به فاصله دو تا شش ماه تجویز می شود.
بر طبق تحقیقات دو دوز شینگریکس بیش از 90 درصد در پیشگیری از زونا و نورالژی پس از زونا موثر است. شینگریکس بر زوستاواکس ترجیح داده می شود. اثربخشی ممکن است برای مدت طولانی تری نسبت به Zostavax باقی بماند. Zostavax ممکن است گاهی اوقات برای بزرگسالان سالم 60 سال و بالاتر که به Zostavax حساسیت ندارند و داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مصرف نمی کنند، استفاده شود.
هیچ درمانی واحدی برای عموم در نورالژی پس از زونا که سبب تسکین شود، وجود ندارد. اغلب به ترکیبی از درمان ها برای کاهش درد نیاز است.
مدیریت درد برای ناراحتی زونا ممکن است شامل موارد زیر باشد:
بی حس کننده موضعی یا الکل مستقیماً به عصب آسیب دیده تزریق می شود
تزریق موضعی در فضای اطراف نخاع
مانند آمی تریپتیلین
مانند گاباپنتین
کرم موضعی (روی پوست) روی ناحیه آسیب دیده اعمال می شود
