سردرد ارتواستاتیک یا سردرد وضعیتی، نوعی سردرد خاص است که با تغییر وضعیت بدن از حالت خوابیده به نشسته یا ایستاده ایجاد شده و با دراز کشیدن کاهش می‌یابد. این نوع سردرد ممکن است به دلیل کاهش فشار مایع مغزی نخاعی (CSF) و جابه‌جایی مغز درون جمجمه ایجاد شود. در ادامه به بررسی علل، علائم، روش‌های تشخیص و درمان این نوع سردرد می‌پردازیم.
شایع‌ترین علت سردرد ارتواستاتیک، نشت مایع مغزی نخاعی (CSF Leak) است. این نشت ممکن است به دلایل زیر رخ دهد:
پونکسیون کمری (Lumbar Puncture)
بی‌حسی نخاعی یا اپیدورال
ضربه به ستون فقرات یا جراحی ستون فقرات
نشت خودبه‌خودی مایع نخاعی (در اثر ضعف بافتی در غشای محافظ)
درد شدید در ناحیه پشت سر یا گردن (گاهی در کل سر منتشر است)
شروع درد طی چند دقیقه پس از ایستادن
بهبود درد با دراز کشیدن
تهوع یا استفراغ
احساس فشار یا سنگینی در سر
وزوز گوش، تاری دید یا دوبینی
در موارد شدید: اختلال در هوشیاری یا خواب‌آلودگی
پزشک معمولاً بر اساس شرح حال بیمار و ویژگی‌های خاص سردرد، به این نوع سردرد مشکوک می‌شود. برای تأیید تشخیص ممکن است از روش‌های تصویربرداری زیر استفاده شود:
MRI مغز با تزریق گادولینیوم: بررسی افتادن مغز (brain sagging) یا علائم کاهش مایع نخاعی
میلوگرافی CT یا MRI: برای تشخیص محل دقیق نشت مایع نخاعی
اسکن رادیونوکلئید: در موارد خاص
درمان این سردرد به علت زمینه‌ای آن بستگی دارد:
استراحت مطلق و مصرف مایعات فراوان
نوشیدنی‌های حاوی کافئین ممکن است به کاهش علائم کمک کنند
تزریق خون بیمار به فضای اپیدورال که موجب ترمیم نشت می‌شود
روشی بسیار مؤثر در درمان سردردهای ناشی از نشت CSF
داروهای ضد درد مانند استامینوفن یا NSAIDs
کافئین خوراکی یا وریدی در برخی موارد
در نشت‌های مقاوم یا قابل مشاهده در تصویربرداری
در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، باید به متخصص مغز و اعصاب یا کلینیک درد مراجعه کرد:
سردرد شدید که با دراز کشیدن بهتر شود
تهوع، سرگیجه یا تاری دید همزمان با سردرد
سابقه انجام بی‌حسی نخاعی یا پونکسیون کمری اخیر
وجود ضربه به ستون فقرات یا سابقه جراحی اخیر
سردرد ارتواستاتیک از انواع خاص و قابل درمان سردردهاست که معمولاً با نشت مایع مغزی نخاعی همراه است. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند علائم بیمار را به‌سرعت کاهش دهد و از بروز عوارض جدی جلوگیری کند.
کلینیک تخصصی درد پروفسور سیروس مومن زاده با بهره‌گیری از تیم مجرب پزشکی و تجهیزات پیشرفته، آماده ارائه خدمات تخصصی در زمینه سردردهای مزمن مانند سردرد ارتواستاتیک می‌باشد.
🩺 جهت مشاوره یا تعیین وقت ویزیت با متخصص، با ما تماس بگیرید.
