جراحی بسته دیسک (Minimally Invasive Disc Surgery) یکی از جدیدترین و پیشرفته‌ترین روش‌های درمانی برای بیماران مبتلا به دیسک کمر یا گردن است. در این روش برخلاف جراحی باز، نیاز به شکاف وسیع در پوست و عضلات وجود ندارد و جراح با استفاده از ابزارهای مخصوص و هدایت تصویربرداری (فلوروسکوپی یا سی‌تی اسکن)، ناحیه آسیب‌دیده را درمان می‌کند.
این تکنیک به دلیل کم‌تهاجمی بودن، درد کمتر بعد از عمل، دوران نقاهت کوتاه‌تر و نتایج موفقیت‌آمیز، به سرعت جایگزین بسیاری از روش‌های قدیمی شده است.
دیسک‌های بین مهره‌ای نقش ضربه‌گیر بین استخوان‌های ستون فقرات را ایفا می‌کنند. هنگامی‌که دیسک دچار پارگی یا بیرون‌زدگی شود، فشار بر ریشه‌های عصبی وارد می‌شود و علائم زیر ایجاد می‌شوند:
درد تیرکشنده به دست یا پا
بی‌حسی و گزگز
ضعف عضلات
محدودیت حرکت
اگر درمان‌های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی، دارو و تزریق اپیدورال مؤثر نباشند، گزینه‌ی بعدی جراحی بسته دیسک است.
در این روش یک فیبر لیزری وارد دیسک شده و با تبخیر بخشی از هسته دیسک، فشار داخل آن کاهش می‌یابد.
✅ مناسب برای دیسک‌های خفیف تا متوسط.
تزریق گاز اوزون به داخل دیسک باعث خشک شدن و کوچک شدن دیسک بیرون‌زده می‌شود.
✅ روشی ایمن با درصد موفقیت بالا.
یک اندوسکوپ باریک وارد دیسک شده و جراح بخش بیرون‌زده دیسک را خارج می‌کند.
✅ برای موارد متوسط تا شدید دیسک کمر یا گردن.
با استفاده از امواج رادیویی، بخشی از دیسک یا اعصاب درد تخریب و فشار کاهش داده می‌شود.
✅ مؤثر در کنترل درد مزمن ناشی از دیسک.
ارزیابی بیمار
معاینه بالینی، تصویربرداری MRI یا CT و بررسی علائم.
بی‌حسی موضعی
در بیشتر موارد نیازی به بیهوشی عمومی نیست.
ورود سوزن یا کانولا
با هدایت فلوروسکوپ به محل دیسک فرستاده می‌شود.
اجرای تکنیک درمانی
لیزر، اوزون یا اندوسکوپی انجام می‌شود.
پایان عمل و ترخیص سریع
بیمار معمولاً همان روز یا روز بعد مرخص می‌شود.
عدم نیاز به برش بزرگ جراحی
کاهش ریسک عفونت و خونریزی
درد کمتر پس از عمل
دوره نقاهت کوتاه‌تر (بازگشت سریع به کار و زندگی)
حفظ ساختار طبیعی ستون فقرات
انجام تحت بی‌حسی موضعی بدون نیاز به بیهوشی عمومی
هرچند این روش بسیار ایمن است، اما مانند هر مداخله پزشکی می‌تواند عوارض نادری داشته باشد:
عفونت موضعی
آسیب به عصب (بسیار نادر)
بازگشت علائم در صورت عدم رعایت مراقبت‌ها
نیاز به تکرار عمل در برخی بیماران
✅ بیمارانی که:
دیسک کمر یا گردن آنها در MRI مشخص شده است.
به درمان‌های غیرجراحی پاسخ نداده‌اند.
علائم شدید درد یا اختلال عصبی دارند.
نمی‌خواهند یا نمی‌توانند جراحی باز انجام دهند.
❌ کاندید مناسب نیستند:
افرادی که تنگی شدید کانال نخاعی دارند.
بیماران با شکستگی یا ناپایداری ستون فقرات.
استراحت نسبی به مدت چند روز
پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین
انجام تمرینات فیزیوتراپی و کششی طبق توصیه پزشک
کنترل وزن و اصلاح سبک زندگی
مراجعات منظم جهت ارزیابی بهبود
| ویژگی‌ها | جراحی بسته دیسک | جراحی باز دیسک |
|---|---|---|
| نوع برش | بسیار کوچک (۳-۵ میلی‌متر) | بزرگ (۵-۱۰ سانتی‌متر) |
| نوع بیهوشی | بی‌حسی موضعی | بیهوشی عمومی |
| مدت بستری | چند ساعت تا یک روز | چند روز |
| درد بعد عمل | کم | زیاد |
| دوره نقاهت | ۱ تا ۲ هفته | ۶ تا ۸ هفته |
| ریسک عفونت | بسیار کم | بیشتر |
| میزان موفقیت | ۷۰–۹۰٪ | ۸۰–۹۵٪ |
جراحی بسته دیسک کمر و گردن یک روش نوین، ایمن و مؤثر برای بیمارانی است که با درد شدید دیسک و عدم پاسخ به درمان‌های غیرجراحی مواجه هستند. این تکنیک با کمترین تهاجم، سریع‌ترین بازگشت به زندگی روزمره را فراهم می‌کند. انتخاب روش مناسب به شرایط بیمار، شدت بیرون‌زدگی دیسک و نظر پزشک متخصص بستگی دارد.
