زندگی همواره با چرخه‌ای از تولد، رشد، بیماری و مرگ همراه است. زمانی می‌رسد که درمان قطعی برای یک بیماری وجود ندارد و تمرکز باید از درمان بیماری به درمان درد و بهبود کیفیت زندگی بیمار تغییر کند. در این نقطه، مفهومی به نام هاسپیس (Hospice) اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند.
هاسپیس نوعی خدمات مراقبتی و حمایتی است که برای بیماران در مراحل پایانی زندگی طراحی شده است. هدف اصلی هاسپیس، افزایش آرامش، کاهش درد و حمایت روحی و جسمی از بیمار و خانواده او است، نه ادامه درمان‌های تهاجمی.
این خدمات معمولاً برای بیمارانی ارائه می‌شود که امید به بهبود کامل ندارند و انتظار می‌رود در مدت کوتاهی (معمولاً کمتر از ۶ ماه) در مراحل پایانی بیماری خود باشند.
در این مرحله، کیفیت زندگی و کرامت انسان در اولویت قرار می‌گیرد.
| ویژگی | مراقبت بیمارستانی | مراقبت هاسپیس |
|---|---|---|
| هدف اصلی | درمان بیماری | کنترل درد و علائم |
| محل ارائه خدمات | بیمارستان | خانه بیمار یا مراکز هاسپیس |
| تمرکز بر | طول عمر بیشتر | کیفیت زندگی بهتر |
| تیم درمانی | پزشکان تخصصی درمانی | تیم چندرشته‌ای (پزشک، پرستار، روان‌شناس، مددکار، روحانی) |
یکی از مهم‌ترین جنبه‌های هاسپیس، مدیریت درد است. در این مرحله، بیمار ممکن است با دردهای مزمن و مقاوم مواجه باشد که درمان دارویی معمولی پاسخگو نیست.
در اینجا نقش کلینیک دردشناسی و متخصصان کنترل درد بسیار برجسته است.
کلینیک دردشناسی یکی از مهم‌ترین مراکز ارائه‌دهنده خدمات مرتبط با بیماران نیازمند مراقبت هاسپیس است. در این مراکز، تمرکز بر کنترل دردهای پیچیده با استفاده از روش‌های نوین و علمی است.
پروفسور سیروس مومن‌زاده، به عنوان یکی از برجسته‌ترین چهره‌های دردشناسی در ایران، نقشی کلیدی در توسعه‌ی این نوع مراقبت‌ها ایفا کرده‌اند. ایشان با سال‌ها تجربه در زمینه درمان دردهای مقاوم، به بیماران سرطانی و مبتلا به بیماری‌های پیشرفته کمک می‌کنند تا بتوانند دوران پایانی زندگی خود را با آرامش، کرامت و حداقل درد سپری کنند.
در کلینیک تحت نظر ایشان، از روش‌هایی مانند:
تزریق‌های هدفمند برای کنترل دردهای عصبی
بلوک عصبی (Nerve Block)
درمان‌های غیردارویی مانند تحریک الکتریکی اعصاب (TENS)
و مشاوره‌های روان‌درمانی و خانوادگی
استفاده می‌شود تا بیمار نه‌تنها از نظر جسمی بلکه از نظر روحی نیز در وضعیت بهتری قرار گیرد.
در کنار درمان درد، بیماران در مراحل پایانی زندگی به حمایت عاطفی و روحی نیاز دارند. خانواده‌ها نیز باید آموزش ببینند که چگونه با شرایط بیمار کنار بیایند.
کلینیک‌های دردشناسی مدرن، از جمله کلینیک پروفسور مومن‌زاده، به این بعد انسانی نیز توجه ویژه‌ای دارند و تیم‌های روان‌شناسی و مشاوره‌ای را برای پشتیبانی از بیماران و خانواده‌ها به کار می‌گیرند.
یکی از اهداف اصلی هاسپیس، فراهم کردن امکان مراقبت در منزل است تا بیمار بتواند در محیطی آشنا و در کنار خانواده خود دوران باقی‌مانده را سپری کند.
کلینیک‌هایی مانند کلینیک دردشناسی پروفسور مومن‌زاده، خدمات مشاوره‌ای و درمانی هاسپیس را برای بیماران در منزل نیز فراهم می‌کنند تا نیاز به بستری طولانی‌مدت کاهش یابد.
هاسپیس، نقطه‌ی تلاقی علم، انسانیت و آرامش است. این خدمات، بیمار را از درمان‌های دردناک و غیرضروری نجات می‌دهد و به او فرصت می‌دهد تا با کرامت و آرامش به پایان زندگی نزدیک شود.
در این مسیر، حضور پزشکان و متخصصانی مانند پروفسور سیروس مومن‌زاده که با تخصص و دلسوزی در زمینه درمان درد و مراقبت‌های حمایتی فعالیت دارند، نقش تعیین‌کننده‌ای در بهبود کیفیت زندگی بیماران دارد.
