بلاک عصب به معنی مسدود کردن انتقال های پیام درد با استفاده از تزریق مواد بی حسی (در بلاک موقتی) و مواد تخریب کننده عصب (در بلاک دائمی) گفته می شود. در مواردی دارو های ضد التهابی نیز به محل عصب تزریق می شوند که باعث کاهش التهاب عصب و شروع فرآیند بهبودی می شوند.

آناتومی شبکه عصبی بازویی

شبکه عصبی بازویی، از به هم رسیدن چندین عصب نخاعی گردنی (اعصابی که مستقیما از نخاع گردنی خارج می شوند) در کنار گردن تشکیل می شود. از این شبکه عصبی در نهایت سه تنه عصبی خارج می شود که از زیر استخوان ترقوه به سمت دست حرکت می کنند و عصب دهی حسی و حرکتی گردن و شانه و تمامی دست را بر عهده دارند.

در کنار گردن عضلاتی به نام عضلات اسکالن قرار دارند که در روش اینتراسکالن، سوزن از بین این عضلات به سمت شبکه عصبی هدایت می شود. با توجه به اینکه در روش اینتراسکالن سوزن نسبت به دیگر روش ها در قسمت های اولیه تر شبکه عصبی قرار می گیرد، بلاک با این روش باعث بی حسی و بی دردی در منطقه وسیع تری می شود.

در تصویر زیر این شبکه عصبی با هایلایت سبز و عضلات اسکالن با هایلایت قرمز نشان داده شده است:

منطقه تحت تاثیر در بلاک شبکه بازویی با روش اینتراسکالن:

برتری های تصویربرداری CT Scan

در گذشته به دلیل عدم دسترسی به تصویربرداری های همزمان حین تزریق، اکثر تزریقات مدیریت درد با استفاده از مشخص کردن ساختار های آناتومیک بدن با لمس محل تزریق انجام می شدند. عیب این روش ها دقت پایین آن ها در مشخص کردن محل دقیق تزریق و امکان اشتباه قرار گرفتن سوزن داخل بدن (به دلیل عدم مشاهده آن با تصویربرداری همزمان) است.

در حال حاضر از تصویربرداری های همزمان بسیاری مانند فلوروسکوپی، سونوگرافی و CT Scan برای مشاهده ساختار های داخلی بدن و هدایت سوزن به سمت هدف استفاده می شود. تصویربرداری CT Scan یکی از دقیق ترین روش های انجام تصویربرداری همزمان حین تزریقات است. CT Scan برتری هایی نسبت به دیگر روش ها دارد که از بین آن ها می توان به دقت بسیار بالا، نشان دادن بافت نرم و سخت به صورت همزمان و امکان استفاده از کنتراست اشاره کرد.

همچنین پزشک می تواند با مشاهده ساختار های داخل قبل از تزریق، روش مناسب را برای بیمار انتخاب کند. استفاده از تصویربرداری همزمان دقت و موفقیت تزریق را بالا می برد، عوارض جانبی احتمالی را به شدت کاهش می دهد و به دلیل بالا تر رفتن دقت تزریق، میزان داروی مورد نیاز برای اثربخشی تزریق کاهش پیدا می کند. به دلیل استفاده از پرتو های یونیزان در این نوع تصویربرداری، استفاده از آن در خانم ها باردار توصیه نمی شود.

کاربرد ها

بلاک شبکه عصبی بازویی برای تشخیص و درمان درد های گردن، شانه و دست کاربرد دارد. کاربرد تشخیصی به این صورت است که اگر بعد از انجام بلاک درد بیمار کنترل شد یعنی این شبکه عصبی در ایجاد درد برای بیمار نقش داشته است یا پیام های درد را منتقل می کرده است.

دیگر کاربرد این بلاک ایجاد بی حسی برای اعمال جراحی شانه و دست است و روش اینتراسکالن به دلیل ایجاد بی دردی در ناحیه ای وسیع تر نسبت به دیگر روش ها روش انتخابی برای ایجاد بی حسی برای اعمال جراحی است.

دیگر استفاده بلاک شبکه بازویی در کنترل درد های حاد و اورژانسی مانند درد های ناشی از سرطان شانه و گردن و دست و به خصوص تومور مهاجم به شبکه بازویی، درد ناشی از تروما (آسیب فیزیکی)، درد ناشی از هرپس زوستر حاد (زونا) و درد های ناشی از نوریت (التهاب عصب) شبکه عصبی بازویی است. از این بلاک می توان برای درمان دیستروفی سمپاتیکی رفلکسی (اختلال اعصاب سمپاتیکی که باعث قرمزی، درد سوزشی و حساسیت به لمس می شود) نیز استفاده کرد.

در بیمارانی که به دلیلی مانند سرطان نیاز به انجام این بلاک می کنند اما دردشان بعد از مدتی دوباره عود می کند می توان از بلاک دائمی (تخریب عصب) استفاده کرد. برای پیشبینی مقدار بی دردی بعد از بلاک دائمی و مقدار اختلال حرکتی بعد از آن، ابتلا چند بلاک موقتی انجام می شود تا بتوان اثر بلاک دائمی را پیشبینی کرد.

ممنوعیت ها

در بیماران با اختلال انعقادی (به دلیل مصرف دارو و یا بیماری) باید قبل از انجام تزریق اختلال را برطرف کرد. در مواردی که اختلال انعقادی به علت دارو باشد (مانند افرادی که دارو های قلبی مصرف می کنند) باید با صلاح دید پزشک این دارو ها قبل از انجام تزریق قطع شوند. البته در افراد مبتلا به سرطان ممکن است به دلیل درد شدید و با توجه به مقدار اختلال انعقادی این بلاک را تحت شرایط خاص و با توجه به تصمیم پزشک انجام داد.

در صورت ابتلا بیمار به ضعف سیستم ایمنی (افراد مبتلا به دیابت، سرطان، ایدز، مصرف طولانی کورتیکواستروئید ها) باید در پیگیری ها به دنبال نشانه های عفونت گشت تا در صورت بروز درمان شود. تزریق در صورت ابتلا بیمار به عفونت محل تزریق و یا عفونت گسترده در بدن ممنوع است و باید بعد از درمان عفونت انجام شود.

نحوه انجام بلاک

برای انجام بلاک شبکه عصبی بازویی با روش اینترسکالن سوزن از سمت کنار گردن، از بین عضلات اسکالن، با تصویربرداری همزمان CT Scan به سمت این شبکه عصبی هدایت می شود. بیمار به حالت خوابیده به پشت قرار می گیرد و سر خود را به سمت مقابل می چرخاند تا سمت آسیب دیده به سمت بالا قرار بگیرد. بعد از قرارگیری بیمار در حالت مناسب محل ورود سوزن با کمک تصویربرداری و لمس عضلات گردن مشخص می شود. در نهایت سوزن با کمک تصویربرداری همزمان CT Scan وارد بافت می شود و تزریق انجام می شود.

نحوه قرارگیری بیمار:

نحوه انجام بلاک:

تصاویر CT Scan نشان دهنده سوزن بین عضلات اسکالن (بین ScA و ScM در سمت راست تصویر) و تومور گردن (هایلایت قرمز):

عوارض جانبی احتمالی و روش های پیشگیری

تمام بیماران بعد از انجام تزریق تا مدتی تحت نظر قرار می گیرند تا اثربخشی تزریق ارزیابی شود و از اتفاق نیافتادن عوارض جانبی احتمالی اطمینان حاصل شود. به دلیل وجود عروق بسیار در بافت گردن ممکن است هماتوم (تجمع خون در بافت) ایجاد شود. برای جلوگیری از تشکیل هماتوم می توان از سوزن های نازک، گذاشتن پک های سرد روی محل تزریق تا 20 دقیقه و یا فشار دادن محل ورود سوزن بعد از تمام شدن تزریق استفاده کرد.

با کمک تصویربرداری همزمان CT Scan و مشاهده سوزن در تمام طول مدت تزریق، آسیب دیدن ساختار های مجارو مانند شریان و ورید های ناحیه، تزریق داخل عروقی (که می تواند باعث مسمومیت بیمار شود) ، تزریق به فضا های عمقی تر و لایه های پوشاننده نخاع، آسیب دیدن اعصاب نخاعی توسط سوزن و یا پونوموتوراکس (سوارخ شدن پرده های پوشاننده ریه که می تواند باعث تنگی نفس شود) به ندرت اتفاق می افتد و می توان از این گونه عوارض جلوگیری کرد.

در روش اینتراسکالن معمولا عصب فرنیک (که مسئول عصب دهی به دیافراگم است) و در مواردی عصب راجعه حنجره (که مسئول عصب دهی به تار های صوتی است) نیز بلاک می شوند که به خودی خود خطرناک نیستند اما در بیمارانی که بیماری ریوی دارند بلاک شدن همزمان این دو عصب به همراه بیماری زمینه ای تنفسی می تواند باعث تنگی نفس بیمار شود. با توجه به مسیر سوزن (از بالای قفسه سینه و کنار گردن) پونوموتوراکس در این روش انجام بلاک شبکه عصبی بازویی نسبت به دیگر روش ها کمتر اتفاق می افتد.

دیگر عارضه احتمالی این تزریق افزایش درد موقتی است که در بعضی از بیماران اتفاق می افتد و به دلیل ورود سوزن به بافت است و خود به خود بهبود پیدا می کند. عفونت محل تزریق به ندرت و اکثرا در بیماران با نقص سیستم ایمنی (دیابت، سرطان، …) اتفاق می افتد و به دلیل انجام پروسیجر به صورت استریل نادر است.

بلاک عصب به معنی مسدود کردن انتقال های پیام درد با استفاده از تزریق مواد بی حسی (در بلاک موقتی) و مواد تخریب کننده عصب (در بلاک دائمی) گفته می شود. در مواردی دارو های ضد التهابی نیز به محل عصب تزریق می شوند که باعث کاهش التهاب عصب و شروع فرآیند بهبودی می شوند.

آناتومی شبکه عصبی بازویی

شبکه عصبی بازویی، از به هم رسیدن چندین عصب نخاعی گردنی (اعصابی که مستقیما از نخاع گردنی خارج می شوند) در کنار گردن تشکیل می شود. از این شبکه عصبی در نهایت سه تنه عصبی خارج می شود که از زیر استخوان ترقوه به سمت دست حرکت می کنند و عصب دهی حسی و حرکتی گردن و شانه و تمامی دست را بر عهده دارند.

در تصویر زیر این شبکه عصبی نشان داده شده است:

با توجه به اینکه در روش آگزیلاری سوزن در ابتدا شبکه عصبی قرار نمی گیرد، بلاک با این روش باعث بی حسی و بی دردی در منطقه شانه نمی شود. منطقه تحت تاثیر در بلاک شبکه بازویی با روش آگزیلاری:

کاربرد ها

بلاک شبکه عصبی بازویی برای تشخیص و درمان درد های گردن، شانه و دست کاربرد دارد. کاربرد تشخیصی به این صورت است که اگر بعد از انجام بلاک درد بیمار کنترل شد یعنی این شبکه عصبی در ایجاد درد برای بیمار نقش داشته است یا پیام های درد را منتقل می کرده است. دیگر کاربرد این بلاک ایجاد بی حسی برای اعمال جراحی دست، در قسمت های زیر آرنج است.

دیگر استفاده بلاک شبکه بازویی در کنترل درد های حاد و اورژانسی مانند درد های ناشی از سرطان شانه و گردن و دست و به خصوص تومور مهاجم به شبکه بازویی، درد ناشی از تروما (آسیب فیزیکی)، درد ناشی از هرپس زوستر حاد (زونا) و درد های ناشی از نوریت (التهاب عصب) شبکه عصبی بازویی است. از این بلاک می توان برای درمان دیستروفی سمپاتیکی رفلکسی (اختلال اعصاب سمپاتیکی که باعث قرمزی، درد سوزشی و حساسیت به لمس می شود) نیز استفاده کرد.

در بیمارانی که به دلیلی مانند سرطان نیاز به انجام این بلاک می کنند اما دردشان بعد از مدتی دوباره عود می کند می توان از بلاک دائمی (تخریب عصب) استفاده کرد. برای پیشبینی مقدار بی دردی بعد از بلاک دائمی و مقدار اختلال حرکتی بعد از آن، ابتلا چند بلاک موقتی انجام می شود تا بتوان اثر بلاک دائمی را پیشبینی کرد.

ممنوعیت ها

در بیماران با اختلال انعقادی (به دلیل مصرف دارو و یا بیماری) باید قبل از انجام تزریق اختلال را برطرف کرد. در مواردی که اختلال انعقادی به علت دارو باشد (مانند افرادی که دارو های قلبی مصرف می کنند) باید با صلاح دید پزشک این دارو ها قبل از انجام تزریق قطع شوند. البته در افراد مبتلا به سرطان ممکن است به دلیل درد شدید و با توجه به مقدار اختلال انعقادی این بلاک را تحت شرایط خاص و با توجه به تصمیم پزشک انجام داد.

در صورت ابتلا بیمار به ضعف سیستم ایمنی (افراد مبتلا به دیابت، سرطان، ایدز، مصرف طولانی کورتیکواستروئید ها) باید در پیگیری ها به دنبال نشانه های عفونت گشت تا در صورت بروز درمان شود. تزریق در صورت ابتلا بیمار به عفونت محل تزریق و یا عفونت گسترده در بدن ممنوع است و باید بعد از درمان عفونت انجام شود.

نحوه انجام بلاک

برای انجام بلاک شبکه عصبی بازویی با روش آگزیلاری سوزن از سمت زیر بغل، در زیر بازو، به سمت این شبکه عصبی هدایت می شود. بیمار به حالت خوابیده به پشت قرار می گیرد و دست خود را در کنار بدن به گونه ای قرار می دهد که سطح داخلی بازو بالا قرار بگیرد، بعد از قرارگیری بیمار در حالت مناسب محل ورود سوزن با لمس بازو مشخص می شود. در نهایت سوزن وارد بافت می شود و بعد از اطمینان از درست بودن محل نوک آن تزریق انجام می شود.

نحوه قرارگیری بیمار و مشخص کردن محل تزریق:

نحوه انجام بلاک:

عوارض جانبی احتمالی و روش های پیشگیری

تمام بیماران بعد از انجام تزریق تا مدتی تحت نظر قرار می گیرند تا اثربخشی تزریق ارزیابی شود و از اتفاق نیافتادن عوارض جانبی احتمالی اطمینان حاصل شود. به دلیل وجود عروق بسیار در بافت گردن ممکن است هماتوم (تجمع خون در بافت) ایجاد شود. برای جلوگیری از تشکیل هماتوم می توان از سوزن های نازک، گذاشتن پک های سرد روی محل تزریق تا 20 دقیقه و یا فشار دادن محل ورود سوزن بعد از تمام شدن تزریق استفاده کرد.

آسیب دیدن ساختار های مجارو مانند شریان و ورید های ناحیه، تزریق داخل عروقی (که می تواند باعث مسمومیت بیمار شود) و یا پونوموتوراکس (سوارخ شدن پرده های پوشاننده ریه که می تواند باعث تنگی نفس شود) به ندرت اتفاق می افتد و می توان از این گونه عوارض جلوگیری کرد.

در بعضی موارد عصب فرنیک (که مسئول عصب دهی به دیافراگم است) و در موارد محدود تری عصب راجعه حنجره (که مسئول عصب دهی به تار های صوتی است) نیز بلاک می شوند که به خودی خود خطرناک نیستند اما در بیمارانی که بیماری ریوی دارند بلاک شدن همزمان این دو عصب به همراه بیماری زمینه ای تنفسی می تواند باعث تنگی نفس بیمار شود. لازم به ذکر است که به دلیل انجام بلاک در ناحیه زیر بغل بلاک شدن دو عصب توضیح داده شده و پونوموتوراکس تقریبا هیچگاه اتفاق نمی افتد.

دیگر عارضه احتمالی این تزریق افزایش درد موقتی است که در بعضی از بیماران اتفاق می افتد و به دلیل ورود سوزن به بافت است و خود به خود بهبود پیدا می کند. عفونت محل تزریق به ندرت و اکثرا در بیماران با نقص سیستم ایمنی (دیابت، سرطان، …) اتفاق می افتد و به دلیل انجام پروسیجر به صورت استریل نادر است.

بلاک عصب به معنی مسدود کردن انتقال های پیام درد با استفاده از تزریق مواد بی حسی (در بلاک موقتی) و مواد تخریب کننده عصب (در بلاک دائمی) گفته می شود. در مواردی دارو های ضد التهابی نیز به محل عصب تزریق می شوند که باعث کاهش التهاب عصب و شروع فرآیند بهبودی می شوند.

آناتومی شبکه عصبی بازویی

شبکه عصبی بازویی، از به هم رسیدن چندین عصب نخاعی گردنی (اعصابی که مستقیما از نخاع گردنی خارج می شوند) در کنار گردن تشکیل می شود. از این شبکه عصبی در نهایت سه تنه عصبی خارج می شود که از زیر استخوان ترقوه به سمت دست حرکت می کنند و عصب دهی حسی و حرکتی گردن و شانه و تمامی دست را بر عهده دارند.

در تصویر زیر این شبکه عصبی نشان داده شده است:

با توجه به اینکه در روش آگزیلاری سوزن در ابتدا شبکه عصبی قرار نمی گیرد، بلاک با این روش باعث بی حسی و بی دردی در منطقه شانه نمی شود. منطقه تحت تاثیر در بلاک شبکه بازویی با روش آگزیلاری:

برتری های تصویربرداری سونوگرافی

در گذشته به دلیل عدم دسترسی به تصویربرداری های همزمان حین تزریق، اکثر تزریقات مدیریت درد با استفاده از مشخص کردن ساختار های آناتومیک بدن با لمس محل تزریق انجام می شدند. عیب این روش ها دقت پایین آن ها در مشخص کردن محل دقیق تزریق و امکان اشتباه قرار گرفتن سوزن داخل بدن (به دلیل عدم مشاهده آن با تصویربرداری همزمان) است.

در حال حاضر از تصویربرداری های همزمان بسیاری مانند فلوروسکوپی، سونوگرافی و CT Scan برای مشاهده ساختار های داخلی بدن و هدایت سوزن به سمت هدف استفاده می شود. تصویربرداری سونوگرافی یکی از در دسترس ترین روش های انجام تصویربرداری همزمان حین تزریقات است. سونوگرافی برتری هایی نسبت به دیگر روش ها دارد که از بین آن ها می توان به مشاهده عروق حین تزریق و جلوگیری از تزریق داخل عروقی و عدم تابش پرتو های یونیزان به بیمار (تصویربرداری با پرتوهای یونیزان مانند فلورسکوپی در خانم های باردار ممنوع است) اشاره کرد.

همچنین پزشک می تواند با مشاهده ساختار های داخل قبل از تزریق، روش مناسب را برای بیمار انتخاب کند. استفاده از تصویربرداری همزمان دقت و موفقیت تزریق را بالا می برد، عوارض جانبی احتمالی را به شدت کاهش می دهد و به دلیل بالا تر رفتن دقت تزریق، میزان داروی مورد نیاز برای اثربخشی تزریق کاهش پیدا می کند. به دلیل عدم عبور مناسب امواج فراصوت از بافت چربی در افراد با چاقی شدید معمولا از نوع دیگری از تصویربرداری استفاده می شود.

کاربرد ها

بلاک شبکه عصبی بازویی برای تشخیص و درمان درد های گردن، شانه و دست کاربرد دارد. کاربرد تشخیصی به این صورت است که اگر بعد از انجام بلاک درد بیمار کنترل شد یعنی این شبکه عصبی در ایجاد درد برای بیمار نقش داشته است یا پیام های درد را منتقل می کرده است. دیگر کاربرد این بلاک ایجاد بی حسی برای اعمال جراحی دست، در قسمت های زیر آرنج است.

دیگر استفاده بلاک شبکه بازویی در کنترل درد های حاد و اورژانسی مانند درد های ناشی از سرطان شانه و گردن و دست و به خصوص تومور مهاجم به شبکه بازویی، درد ناشی از تروما (آسیب فیزیکی)، درد ناشی از هرپس زوستر حاد (زونا) و درد های ناشی از نوریت (التهاب عصب) شبکه عصبی بازویی است. از این بلاک می توان برای درمان دیستروفی سمپاتیکی رفلکسی (اختلال اعصاب سمپاتیکی که باعث قرمزی، درد سوزشی و حساسیت به لمس می شود) نیز استفاده کرد.

در بیمارانی که به دلیلی مانند سرطان نیاز به انجام این بلاک می کنند اما دردشان بعد از مدتی دوباره عود می کند می توان از بلاک دائمی (تخریب عصب) استفاده کرد. برای پیشبینی مقدار بی دردی بعد از بلاک دائمی و مقدار اختلال حرکتی بعد از آن، ابتلا چند بلاک موقتی انجام می شود تا بتوان اثر بلاک دائمی را پیشبینی کرد.

ممنوعیت ها

در بیماران با اختلال انعقادی (به دلیل مصرف دارو و یا بیماری) باید قبل از انجام تزریق اختلال را برطرف کرد. در مواردی که اختلال انعقادی به علت دارو باشد (مانند افرادی که دارو های قلبی مصرف می کنند) باید با صلاح دید پزشک این دارو ها قبل از انجام تزریق قطع شوند. البته در افراد مبتلا به سرطان ممکن است به دلیل درد شدید و با توجه به مقدار اختلال انعقادی این بلاک را تحت شرایط خاص و با توجه به تصمیم پزشک انجام داد.

در صورت ابتلا بیمار به ضعف سیستم ایمنی (افراد مبتلا به دیابت، سرطان، ایدز، مصرف طولانی کورتیکواستروئید ها) باید در پیگیری ها به دنبال نشانه های عفونت گشت تا در صورت بروز درمان شود. تزریق در صورت ابتلا بیمار به عفونت محل تزریق و یا عفونت گسترده در بدن ممنوع است و باید بعد از درمان عفونت انجام شود.

نحوه انجام بلاک

برای انجام بلاک شبکه عصبی بازویی با روش آگزیلاری سوزن از سمت زیر بغل، در زیر بازو، با تصویربرداری همزمان سونوگرافی به سمت این شبکه عصبی هدایت می شود. بیمار به حالت خوابیده به پشت قرار می گیرد و دست خود را در کنار بدن به گونه ای قرار می دهد که سطح داخلی بازو بالا قرار بگیرد، بعد از قرارگیری بیمار در حالت مناسب پروب سونوگرافی روی بازوی بیمار قرار می گیرد و محل ورود سوزن با کمک تصویربرداری و لمس بازو مشخص می شود. در نهایت سوزن با کمک تصویربرداری همزمان سونوگرافی وارد بافت می شود و تزریق انجام می شود.

نحوه قرارگیری بیمار و مشخص کردن محل تزریق:

محل قرارگیری پروب سونوگرافی:

نحوه انجام بلاک:

تصویر سونوگرافی نشان دهنده ساختار های داخلی بازو (قسمت های رنگی عروق بازو هستند) و سه شاخه عصبی اصلی دست (Median، Ulnar، Radial):

تصویر سونوگرافی نشان دهنده سه شاخه عصبی اصلی دست (هایلایت قرمز، حروف M،U،R) و دارو بی حسی قرارگرفته در کنار آن ها (هایلایت سبز، LA) :

عوارض جانبی احتمالی و روش های پیشگیری

تمام بیماران بعد از انجام تزریق تا مدتی تحت نظر قرار می گیرند تا اثربخشی تزریق ارزیابی شود و از اتفاق نیافتادن عوارض جانبی احتمالی اطمینان حاصل شود. به دلیل وجود عروق بسیار در بافت گردن ممکن است هماتوم (تجمع خون در بافت) ایجاد شود. برای جلوگیری از تشکیل هماتوم می توان از سوزن های نازک، گذاشتن پک های سرد روی محل تزریق تا 20 دقیقه و یا فشار دادن محل ورود سوزن بعد از تمام شدن تزریق استفاده کرد.

با کمک تصویربرداری همزمان سونوگرافی و مشاهده سوزن در تمام طول مدت تزریق، آسیب دیدن ساختار های مجارو مانند شریان و ورید های ناحیه، تزریق داخل عروقی (که می تواند باعث مسمومیت بیمار شود) و یا پونوموتوراکس (سوارخ شدن پرده های پوشاننده ریه که می تواند باعث تنگی نفس شود) به ندرت اتفاق می افتد و می توان از این گونه عوارض جلوگیری کرد.

در بعضی موارد عصب فرنیک (که مسئول عصب دهی به دیافراگم است) و در موارد محدود تری عصب راجعه حنجره (که مسئول عصب دهی به تار های صوتی است) نیز بلاک می شوند که به خودی خود خطرناک نیستند اما در بیمارانی که بیماری ریوی دارند بلاک شدن همزمان این دو عصب به همراه بیماری زمینه ای تنفسی می تواند باعث تنگی نفس بیمار شود. لازم به ذکر است که به دلیل انجام بلاک در ناحیه زیر بغل بلاک شدن دو عصب توضیح داده شده و پونوموتوراکس تقریبا هیچگاه اتفاق نمی افتد.

دیگر عارضه احتمالی این تزریق افزایش درد موقتی است که در بعضی از بیماران اتفاق می افتد و به دلیل ورود سوزن به بافت است و خود به خود بهبود پیدا می کند. عفونت محل تزریق به ندرت و اکثرا در بیماران با نقص سیستم ایمنی (دیابت، سرطان، …) اتفاق می افتد و به دلیل انجام پروسیجر به صورت استریل نادر است.

بلاک عصب به معنی مسدود کردن انتقال‌های پیام درد با استفاده از تزریق مواد بی حسی (در بلاک موقتی) و مواد تخریب کننده عصب (در بلاک دائمی) گفته می‌شود. در مواردی داروهای ضد التهابی نیز به محل عصب تزریق می‌شوند که باعث کاهش التهاب عصب و شروع فرآیند بهبودی می‌شوند. در روش رادیوفرکوئنسی به جای تخریب عصب با مواد کشنده عصب از سوزن خاصی استفاده می‌شود که با تولید امواج رادیویی عصب را تخریب می‌کند. در این روش به دلیل عدم نیاز به تزریق دارو عوارض ناشی از تزریق در محل اشتباه هیچ گاه اتفاق نمی‌افتد.

آناتومی عصب اکسیپیتال سوم

عصب اکسیپیتال (به معنی پس سری) سوم از اعصاب نخاعی گردنی (اعصابی که مستقیماً از نخاع خارج می‌شوند) منشأ می‌گیرد و از پشت گردن به سمت بالا حرکت می‌کند تا به ناحیه پس سری و قسمت از سر در پشت گوش‌ها عصب دهی کند. در هر سمت از بدن یک عصب اکسیپیتال سوم وجود دارد که به قسمت پشت سر همان سمت عصب دهی می‌کند اما دقیقاً در خط وسط پشت سر این دو عصب هپوشانی اندکی دارند.

در تصاویر زیر عصب با هایلایت سبز نشان داده شده است:

در تصویر زیر ناحیه عصب دهی توسط عصب اکسیپیتال سوم نشان داده شده است (هایلایت قرمز C2-3):

سردرد اکسیپیتال سوم، سردردی مزمن و روزمره در ناحیه پشت سر به دلیل التهاب عصب اکسیپیتال سوم است که معمولاً بعد از وارد شدن تروما (آسیب فیزیکی) به پشت سر و گردن ایجاد می‌شود. این نوع سردرد بدون سابقه تروما ندرتاً ایجاد می‌شود. به صورت کلی سردرد ناشی از التهاب عصب اکسیپیتال سوم جزو سردردهای شایع نیست و باید بیماران را از جهت علل دیگر سردرد مانند سردردهای تنشی (tension) بررسی کرد.

 برتری‌های تصویربرداری فلوروسکوپی

در گذشته به دلیل عدم دسترسی به تصویربرداری‌های همزمان حین تزریق، اکثر تزریقات مدیریت درد با استفاده از مشخص کردن ساختارهای آناتومیک بدن با لمس محل تزریق انجام می‌شدند. عیب این روش‌ها دقت پایین آن‌ها در مشخص کردن محل دقیق تزریق و امکان اشتباه قرار گرفتن سوزن داخل بدن (به دلیل عدم مشاهده آن با تصویربرداری همزمان) است. در حال حاضر از تصویربرداری‌های همزمان بسیاری مانند فلوروسکوپی، سونوگرافی و CT Scan برای مشاهده ساختارهای داخلی بدن و هدایت سوزن به سمت هدف استفاده می‌شود. تصویربرداری فلوروسکوپی یکی از روتین‌ترین روش‌های انجام تصویربرداری همزمان حین تزریقات است.

فلوروسکوپی برتری‌هایی نسبت به دیگر روش‌ها دارد که از بین آن‌ها می‌توان به امکان تزریق ماده حاجب (برای تأیید درست قرار گرفتن محل نوک سوزن) و عبور پرتوها از بافت چربی (این موضع در افراد با چاقی شدید کمک کننده است) اشاره کرد.

همچنین پزشک می‌تواند با مشاهده ساختارهای داخل قبل از تزریق، روش مناسب را برای بیمار انتخاب کند. استفاده از تصویربرداری همزمان دقت و موفقیت تزریق را بالا می‌برد، عوارض جانبی احتمالی را به شدت کاهش می‌دهد و به دلیل بالاتر رفتن دقت تزریق، میزان داروی مورد نیاز برای اثربخشی تزریق کاهش پیدا می‌کند. به دلیل استفاده از پرتوهای یونیزان در این نوع تصویربرداری، استفاده از آن در خانم‌ها باردار توصیه نمی‌شود.

کاربردها

بلاک دائمی عصب اکسیپیتال سوم برای درمان سردردهای پشت سر ناشی از اختلال عملکرد عصب اکسیپیتال سوم کاربرد دارد. در بیمارانی که بعد از انجام بلاک موقتی سردردشان بهبود پیدا می‌کند اما بعد از مدتی دوباره درد بیمار عود می‌کند از بلاک دائمی برای ایجاد بی درد استفاده می‌شود. لازم به ذکر است که قبل از انجام بلاک دائمی باید یک یا چند نوبت بلاک موقتی انجام شود تا بتوان اثربخشی بلاک دائمی را پیشبینی کرد.

ممنوعیت‌ها

در بیماران با اختلال انعقادی (به دلیل مصرف دارو و یا بیماری) باید قبل از انجام تزریق اختلال را برطرف کرد. در مواردی که اختلال انعقادی به علت دارو باشد (مانند افرادی که داروهای قلبی مصرف می‌کنند) باید با صلاح دید پزشک این داروها قبل از انجام بلاک قطع شوند. در صورت ابتلا بیمار به ضعف سیستم ایمنی (افراد مبتلا به دیابت، سرطان، ایدز، مصرف طولانی کورتیکواستروئید ها) باید در پیگیری‌ها به دنبال نشانه‌های عفونت گشت تا در صورت بروز درمان شود. بلاک در صورت ابتلا بیمار به عفونت محل ورود سوزن و یا عفونت گسترده در بدن ممنوع است و باید بعد از درمان عفونت انجام شود.

نحوه انجام بلاک

برای انجام بلاک عصب اکسیپیتال سوم سوزن از سمت پشت و بالای گردن، با تصویربرداری همزمان فلوروسکوپی به سمت این عصب هدایت می‌شود. بیمار به حالت خوابیده به شکم قرار می‌گیرد تا پشت گردن به سمت بالا باشد. بعد از قرارگیری بیمار در حالت مناسب محل ورود سوزن با کمک تصویربرداری و لمس استخوان‌های پشت سر مشخص می‌شود. در نهایت سوزن با کمک تصویربرداری همزمان فلوروسکوپی وارد بافت می‌شود و بعد از قرارگیری نوک سوزن در مجاورت عصب اکسیپیتال سوم بلاک انجام می‌شود.

نحوه قرارگیری بیمار و مشخص کردن محل ورود سوزن:

نحوه انجام بلاک:

تصویر فلوروسکوپی سوزن در محل عصب اکسیپیتال سوم:

عوارض جانبی احتمالی و روش‌های پیشگیری

تمام بیماران بعد از انجام تزریق تا مدتی تحت نظر قرار می‌گیرند تا اثربخشی بلاک ارزیابی شود و از اتفاق نیافتادن عوارض جانبی احتمالی اطمینان حاصل شود. به دلیل وجود عروق بسیار در بافت گردن ممکن است هماتوم (تجمع خون در بافت) ایجاد شود. برای جلوگیری از تشکیل هماتوم می‌توان از سوزن‌های نازک، گذاشتن پک‌های سرد روی محل تزریق تا 20 دقیقه و یا فشار دادن محل ورود سوزن بعد از تمام شدن تزریق استفاده کرد.

با کمک تصویربرداری همزمان فلوروسکوپی و مشاهده سوزن در تمام طول مدت تزریق، آسیب دیدن ساختارهای مجارو مانند شریان و وریدهای ناحیه، آسیب به لایه‌های پوشاننده نخاع و یا آسیب دیدن اعصاب نخاعی توسط سوزن به ندرت اتفاق می افتد و می‌توان از این گونه عوارض جلوگیری کرد.

دیگر عارضه احتمالی این تزریق افزایش درد موقتی است که در بعضی از بیماران اتفاق می افتد و به دلیل ورود سوزن به بافت است و خود به خود بهبود پیدا می‌کند. عفونت محل تزریق به ندرت و اکثراً در بیماران با نقص سیستم ایمنی (دیابت، سرطان، …) اتفاق می افتد و به دلیل انجام پروسیجر به صورت استریل نادر است.

نکات کلینیکی

تمام بیمارانی که به دلیل شدت بالای سردرد نیاز به بلاک عصب پیدا می‌کنند باید قبل از انجام بلاک یک تصویربرداری MRI سر انجام دهنده تا از نبودن علل دیگر سردرد مانند توده‌ها داخل جمجمه‌ای اطمینان حاصل شود. علاوه بر MRI سر، رادیوگرافی ستون فقرات گردنی نیز باید برای رد علل مادرزادی اختلال ستون فقرات گردنی نیز قبل از انجام بلاک انجام شود.

بلاک عصب به معنی مسدود کردن انتقال‌های پیام درد با استفاده از تزریق مواد بی حسی (در بلاک موقتی) و مواد تخریب کننده عصب (در بلاک دائمی) گفته می‌شود. در مواردی داروهای ضد التهابی نیز به محل عصب تزریق می‌شوند که باعث کاهش التهاب عصب و شروع فرآیند بهبودی می‌شوند.

آناتومی فضای اپیدورال گردنی

نخاع در تمام طول ستون فقرات، در داخل مهره‌ها، توسط 3 لایه مختلف پوشیده شده است که خارجی‌ترین لایه دورا (Dura) نام دارد. به فضای بین این لایه و سطح داخلی مهره‌های ستون فقرات فضای اپیدورال گفته می‌شود که با بافت چربی و عروق پر شده است.

در تصویر زیر این فضا با هایلایت سبز نشان داده شده اسـت:

به دلیل نزدیکی این لایه با نخاع می‌توان برای انجام بلاک اعصاب نخاعی (اعصابی که مستقیماً از نخاع خارج می‌شوند) از تزریق داروهای بی حسی به داخل این فضا استفاده نمود.

برتری‌های تصویربرداری فلوروسکوپی

در گذشته به دلیل عدم دسترسی به تصویربرداری‌های همزمان حین تزریق، اکثر تزریقات مدیریت درد با استفاده از مشخص کردن ساختارهای آناتومیک بدن با لمس محل تزریق انجام می‌شدند. عیب این روش‌ها دقت پایین آن‌ها در مشخص کردن محل دقیق تزریق و امکان اشتباه قرار گرفتن سوزن داخل بدن (به دلیل عدم مشاهده آن با تصویربرداری همزمان) است.

در حال حاضر از تصویربرداری‌های همزمان بسیاری مانند فلوروسکوپی، سونوگرافی و CT Scan برای مشاهده ساختارهای داخلی بدن و هدایت سوزن به سمت هدف استفاده می‌شود. تصویربرداری فلوروسکوپی یکی از روتین‌ترین روش‌های انجام تصویربرداری همزمان حین تزریقات است.

فلوروسکوپی برتری‌هایی نسبت به دیگر روش‌ها دارد که از بین آن‌ها می‌توان به امکان تزریق ماده حاجب (برای تأیید درست قرار گرفتن محل نوک سوزن) و عبور پرتوها از بافت چربی (این موضع در افراد با چاقی شدید کمک کننده است) اشاره کرد. همچنین پزشک می‌تواند با مشاهده ساختارهای داخل قبل از تزریق، روش مناسب را برای بیمار انتخاب کند. استفاده از تصویربرداری همزمان دقت و موفقیت تزریق را بالا می‌برد، عوارض جانبی احتمالی را به شدت کاهش می‌دهد و به دلیل بالاتر رفتن دقت تزریق، میزان داروی مورد نیاز برای اثربخشی تزریق کاهش پیدا می‌کند. به دلیل استفاده از پرتوهای یونیزان در این نوع تصویربرداری، استفاده از آن در خانم‌ها باردار توصیه نمی‌شود.

کاربردها

در روش ترانس فورامینال برخلاف روش ترانس لامینار (با عبور سوزن از خط وسط پشت گردن) انجام این بلاک، سوزن از کنار مهره‌های گردنی به سمت فضای اپیدورال هدایت می‌شود. بلاک اپیدروال گردنی با روش ترانس فورامینال روش ارجح انجام این بلاک نیست چون معمولاً عوارض این روش از روش ترانس لامینار بیشتر است اما در بیماری‌هایی که درگیری فقط یک عصب نخاعی مطرح است، مانند رادیکولوپاتی گردنی (که جلوتر توضیح داده می‌شود) اثربخشی این روش معمولاً بیشتر از روش ترانس لامینار است.

بلاک اپیدورال گردنی برای تشخیص و درمان دردهای گردن، سر، شانه‌ها و دست‌ها کاربرد دارد. کاربرد تشخیصی به این صورت است که اگر بعد از انجام بلاک درد بیمار کنترل شد یعنی عصب نخاعی بلاک شده در ایجاد درد برای بیمار یا انتقال پیام‌های درد نقش داشته است. در صورتی که برای کنترل درد نیاز به انجام بلاک دائمی اعصاب نخاعی باشد (مانند افراد مبتلا به سرطان) می‌توان با انجام بلاک اپیدورال و بلاک کردن موقتی عصب نخاعی مسئول میزان بی دردی و اختلال حرکتی بعد از انجام بلاک دائمی را پیشبینی کرد.

دیگر استفاده بلاک اپیدورال گردنی در کنترل دردهای حاد و اورژانسی مانند درد بعد از جراحی، درد ناشی از تروما (آسیب فیزیکی)، درد ناشی از هرپس زوستر حاد (زونا) و دردهای ناشی از سرطان در سر و گردن و شانه و دست‌ها است. از دیگر شرایط حادی که می‌توان درد با انجام بلاک اپیدورال کنترل کرد دردهای ناشی از نارسایی عروقی (مانند درد ناشی از سرمازدگی اندام‌ها) و مسمومیت با ارگوتامین است.

در تصویر زیر بیمار مبتلا به هرپس زوستر در ناحیه دست نشان داده است:

این بلاک برای کنترل درد و درمان بیماری‌های مزمن و خوش خیم زیر کاربرد دارد:

رادیکولوپاتی گردنی (تحت فشار قرار گرفتن اعصاب نخاعی گردنی که باعث درد منتشر شونده از گردن به شانه‌ها و دست‌ها می‌شود)، اسپوندیلوزیس گردنی، درد بعد از لایمنکتومی گردن، سردرد تنشی (Tension)، درد عضو شبح (درد در اندامی که قطع شده است)، درد شکستگی مهره‌های گردنی، درد نوروپاتی (اختلال اعصاب) ناشی از دیابت، نوروپاتی ناشی از شیمی درمانی، نورالژی (اختلال اعصاب که باعث درد می‌شود) بعد از ابتلا به هرپس، دیستروفی سمپاتیکی رفلکسی (اختلال اعصاب سمپاتیکی که باعث قرمزی، درد سوزشی و حساسیت به لمس می‌شود)، و سندروم‌های درد شانه و گردن.

در مطالعات جدید نشان داده است که در صورت نیاز به قطع کردن اندام می‌توان با انجام بلاک اپیدورال قبل از قطع کردن اندام از به وجود آمدن درد عضو شبح بعد از قطع کردن اندام جلوگیر کرد.

در افراد مبتلا به سرطان یا تومور در ناحیه سر، صورت، گردن، ستون فقرات، شانه‌ها، دست‌ها و قسمت فوقانی قفسه سینه می‌توان با انجام بلاک اپیدورال درد ناشی از سرطان را کنترل نمود. بلاک اپیدورال گردنی به خصوص برای کنترل دردهای ناشی از تهاجم تومور به ستون فقرات مؤثر است.

تصویر MRI نشان دهنده تهاجم تومور به نخاع گردنی:

ممنوعیت‌ها

در بیماران با اختلال انعقادی (به دلیل مصرف دارو و یا بیماری) باید قبل از انجام تزریق اختلال را برطرف کرد. در مواردی که اختلال انعقادی به علت دارو باشد (مانند افرادی که داروهای قلبی مصرف می‌کنند) باید با صلاح دید پزشک این داروها قبل از انجام تزریق قطع شوند.

در صورت ابتلا بیمار به ضعف سیستم ایمنی (افراد مبتلا به دیابت، سرطان، ایدز، مصرف طولانی کورتیکواستروئید ها) باید در پیگیری‌ها به دنبال نشانه‌های عفونت گشت تا در صورت بروز درمان شود. تزریق در صورت ابتلا بیمار به عفونت محل تزریق و یا عفونت گسترده در بدن ممنوع است و باید بعد از درمان عفونت انجام شود.

نحوه انجام بلاک

برای انجام بلاک اپیدورال گردنی با روش ترانس لامینار سوزن از سمت خط وسط پشت گردن، با تصویربرداری همزمان سونوگرافی به سمت فضای اپیدورال هدایت می شود. این روش (ترانس لامینار با عبور سوزن از خط وسط به سمت فضای اپیدورال) روش ارجح انجام بلاک اپیدورال گردنی است.

بیمار به حالت خوابیده به شکم قرار می گیرد تا پشت گردن به سمت بالا باشد. بعد از قرارگیری بیمار در حالت مناسب پروب سونوگرافی روی گردن بیمار قرار می گیرد و محل ورود سوزن با کمک تصویربرداری و لمس استخوان های پشت گردن مشخص می شود. در نهایت سوزن با کمک تصویربرداری همزمان سونوگرافی وارد بافت می شود و تزریق انجام می شود.

نحوه قرارگیری بیمار و مشخص کردن محل ورود سوزن:

محل قرارگیری پروب سونوگرافی:

تصویر سونوگرافی نشان دهنده مهره های ستون فقرات گردنی:

تصویر سونوگرافی نشان دهنده مسیر عبور سوزن (فلش ها):

نحوه انجام بلاک:

عوارض جانبی احتمالی و روش های پیشگیری

تمام بیماران بعد از انجام تزریق تا مدتی تحت نظر قرار می گیرند تا اثربخشی تزریق ارزیابی شود و از اتفاق نیافتادن عوارض جانبی احتمالی اطمینان حاصل شود. به دلیل وجود عروق بسیار در بافت گردن ممکن است هماتوم (تجمع خون در بافت) ایجاد شود. برای جلوگیری از تشکیل هماتوم می توان از سوزن های نازک، گذاشتن پک های سرد روی محل تزریق تا 20 دقیقه و یا فشار دادن محل ورود سوزن بعد از تمام شدن تزریق استفاده کرد.

با کمک تصویربرداری همزمان سونوگرافی و مشاهده سوزن در تمام طول مدت تزریق، آسیب دیدن ساختار های مجارو مانند شریان و ورید های ناحیه (که می تواند باعث خونریزی خود محدود شونده شود)، تزریق داخل عروق فضای اپیدورال (که می تواند باعث مسمومیت بیمار شود) ، تزریق به فضا های عمقی تر پوشاننده نخاع (که ممکن است باعث بی حسی کلی نخاعی به صورت خود محدود شونده شود) و یا آسیب دیدن اعصاب نخاعی توسط سوزن به ندرت اتفاق می افتد و می توان از این گونه عوارض جلوگیری کرد. عوارض خطرناک تر مانند تزریق به فضا های عمقی تر و  تزریق داخل عروق فضای اپیدورال تقریبا هیچگاه اتفاق نمی افتند و میزان بروز آن ها حدود 0.5% است اما باید تمام بیماران تا مدتی تحت نظر قرار بگیرند تا از به وجود نیامدن این عوارض اطمینان حاصل شود.

دیگر عارضه احتمالی این تزریق افزایش درد موقتی است که در بعضی از بیماران اتفاق می افتد و به دلیل ورود سوزن به بافت است و خود به خود بهبود پیدا می کند. عفونت محل تزریق به ندرت و اکثرا در بیماران با نقص سیستم ایمنی (دیابت، سرطان، …) اتفاق می افتد و به دلیل انجام پروسیجر به صورت استریل نادر است.

بلاک عصب به معنی مسدود کردن انتقال‌های پیام درد با استفاده از تزریق مواد بی حسی (در بلاک موقتی) و مواد تخریب کننده عصب (در بلاک دائمی) گفته می‌شود. در مواردی داروهای ضد التهابی نیز به محل عصب تزریق می‌شوند که باعث کاهش التهاب عصب و شروع فرآیند بهبودی می‌شوند.

آناتومی فضای اپیدورال گردنی

نخاع در تمام طول ستون فقرات، در داخل مهره‌ها، توسط 3 لایه مختلف پوشیده شده است که خارجی‌ترین لایه دورا (Dura) نام دارد. به فضای بین این لایه و سطح داخلی مهره‌های ستون فقرات فضای اپیدورال گفته می‌شود که با بافت چربی و عروق پر شده است.

در تصویر زیر این فضا با هایلایت سبز نشان داده شده اسـت:

به دلیل نزدیکی این لایه با نخاع می‌توان برای انجام بلاک اعصاب نخاعی (اعصابی که مستقیماً از نخاع خارج می‌شوند) از تزریق داروهای بی حسی به داخل این فضا استفاده نمود.

برتری‌های تصویربرداری فلوروسکوپی

در گذشته به دلیل عدم دسترسی به تصویربرداری‌های همزمان حین تزریق، اکثر تزریقات مدیریت درد با استفاده از مشخص کردن ساختارهای آناتومیک بدن با لمس محل تزریق انجام می‌شدند. عیب این روش‌ها دقت پایین آن‌ها در مشخص کردن محل دقیق تزریق و امکان اشتباه قرار گرفتن سوزن داخل بدن (به دلیل عدم مشاهده آن با تصویربرداری همزمان) است.

در حال حاضر از تصویربرداری‌های همزمان بسیاری مانند فلوروسکوپی، سونوگرافی و CT Scan برای مشاهده ساختارهای داخلی بدن و هدایت سوزن به سمت هدف استفاده می‌شود. تصویربرداری فلوروسکوپی یکی از روتین‌ترین روش‌های انجام تصویربرداری همزمان حین تزریقات است.

فلوروسکوپی برتری‌هایی نسبت به دیگر روش‌ها دارد که از بین آن‌ها می‌توان به امکان تزریق ماده حاجب (برای تأیید درست قرار گرفتن محل نوک سوزن) و عبور پرتوها از بافت چربی (این موضع در افراد با چاقی شدید کمک کننده است) اشاره کرد. همچنین پزشک می‌تواند با مشاهده ساختارهای داخل قبل از تزریق، روش مناسب را برای بیمار انتخاب کند. استفاده از تصویربرداری همزمان دقت و موفقیت تزریق را بالا می‌برد، عوارض جانبی احتمالی را به شدت کاهش می‌دهد و به دلیل بالاتر رفتن دقت تزریق، میزان داروی مورد نیاز برای اثربخشی تزریق کاهش پیدا می‌کند. به دلیل استفاده از پرتوهای یونیزان در این نوع تصویربرداری، استفاده از آن در خانم‌ها باردار توصیه نمی‌شود.

کاربردها

در روش ترانس فورامینال برخلاف روش ترانس لامینار (با عبور سوزن از خط وسط پشت گردن) انجام این بلاک، سوزن از کنار مهره‌های گردنی به سمت فضای اپیدورال هدایت می‌شود. بلاک اپیدروال گردنی با روش ترانس فورامینال روش ارجح انجام این بلاک نیست چون معمولاً عوارض این روش از روش ترانس لامینار بیشتر است اما در بیماری‌هایی که درگیری فقط یک عصب نخاعی مطرح است، مانند رادیکولوپاتی گردنی (که جلوتر توضیح داده می‌شود) اثربخشی این روش معمولاً بیشتر از روش ترانس لامینار است.

بلاک اپیدورال گردنی برای تشخیص و درمان دردهای گردن، سر، شانه‌ها و دست‌ها کاربرد دارد. کاربرد تشخیصی به این صورت است که اگر بعد از انجام بلاک درد بیمار کنترل شد یعنی عصب نخاعی بلاک شده در ایجاد درد برای بیمار یا انتقال پیام‌های درد نقش داشته است. در صورتی که برای کنترل درد نیاز به انجام بلاک دائمی اعصاب نخاعی باشد (مانند افراد مبتلا به سرطان) می‌توان با انجام بلاک اپیدورال و بلاک کردن موقتی عصب نخاعی مسئول میزان بی دردی و اختلال حرکتی بعد از انجام بلاک دائمی را پیشبینی کرد.

دیگر استفاده بلاک اپیدورال گردنی در کنترل دردهای حاد و اورژانسی مانند درد بعد از جراحی، درد ناشی از تروما (آسیب فیزیکی)، درد ناشی از هرپس زوستر حاد (زونا) و دردهای ناشی از سرطان در سر و گردن و شانه و دست‌ها است. از دیگر شرایط حادی که می‌توان درد با انجام بلاک اپیدورال کنترل کرد دردهای ناشی از نارسایی عروقی (مانند درد ناشی از سرمازدگی اندام‌ها) و مسمومیت با ارگوتامین است.

در تصویر زیر بیمار مبتلا به هرپس زوستر در ناحیه دست نشان داده است:

این بلاک برای کنترل درد و درمان بیماری‌های مزمن و خوش خیم زیر کاربرد دارد:

رادیکولوپاتی گردنی (تحت فشار قرار گرفتن اعصاب نخاعی گردنی که باعث درد منتشر شونده از گردن به شانه‌ها و دست‌ها می‌شود)، اسپوندیلوزیس گردنی، درد بعد از لایمنکتومی گردن، سردرد تنشی (Tension)، درد عضو شبح (درد در اندامی که قطع شده است)، درد شکستگی مهره‌های گردنی، درد نوروپاتی (اختلال اعصاب) ناشی از دیابت، نوروپاتی ناشی از شیمی درمانی، نورالژی (اختلال اعصاب که باعث درد می‌شود) بعد از ابتلا به هرپس، دیستروفی سمپاتیکی رفلکسی (اختلال اعصاب سمپاتیکی که باعث قرمزی، درد سوزشی و حساسیت به لمس می‌شود)، و سندروم‌های درد شانه و گردن.

در مطالعات جدید نشان داده است که در صورت نیاز به قطع کردن اندام می‌توان با انجام بلاک اپیدورال قبل از قطع کردن اندام از به وجود آمدن درد عضو شبح بعد از قطع کردن اندام جلوگیر کرد.

در افراد مبتلا به سرطان یا تومور در ناحیه سر، صورت، گردن، ستون فقرات، شانه‌ها، دست‌ها و قسمت فوقانی قفسه سینه می‌توان با انجام بلاک اپیدورال درد ناشی از سرطان را کنترل نمود. بلاک اپیدورال گردنی به خصوص برای کنترل دردهای ناشی از تهاجم تومور به ستون فقرات مؤثر است.

تصویر MRI نشان دهنده تهاجم تومور به نخاع گردنی:

ممنوعیت‌ها

در بیماران با اختلال انعقادی (به دلیل مصرف دارو و یا بیماری) باید قبل از انجام تزریق اختلال را برطرف کرد. در مواردی که اختلال انعقادی به علت دارو باشد (مانند افرادی که داروهای قلبی مصرف می‌کنند) باید با صلاح دید پزشک این داروها قبل از انجام تزریق قطع شوند.

در صورت ابتلا بیمار به ضعف سیستم ایمنی (افراد مبتلا به دیابت، سرطان، ایدز، مصرف طولانی کورتیکواستروئید ها) باید در پیگیری‌ها به دنبال نشانه‌های عفونت گشت تا در صورت بروز درمان شود. تزریق در صورت ابتلا بیمار به عفونت محل تزریق و یا عفونت گسترده در بدن ممنوع است و باید بعد از درمان عفونت انجام شود.

نحوه انجام بلاک

برای انجام بلاک اپیدورال گردنی با روش ترانس فورامینال سوزن از سمت کنار- پشت گردن از فضای کناری بین مهره‌ها، با تصویربرداری همزمان فلوروسکوپی به سمت فضای اپیدورال هدایت می‌شود. بیمار به حالت خوابیده به پهلو قرار می‌گیرد تا محل ورود سوزن (کنار گردن) به سمت بالا باشد. بعد از قرارگیری بیمار در حالت مناسب محل ورود سوزن با کمک تصویربرداری و لمس استخوان‌های گردن مشخص می‌شود. در نهایت سوزن با کمک تصویربرداری همزمان فلوروسکوپی وارد بافت می‌شود و تزریق انجام می‌شود.

نحوه انجام بلاک:

تصویر فلوروسکوپی نشان دهنده محل قرارگیری سوزن:

تصاویر فلوروسکوپی نشان دهنده سوزن در فضای اپیدورال:

عوارض جانبی احتمالی و روش‌های پیشگیری

تمام بیماران بعد از انجام تزریق تا مدتی تحت نظر قرار می‌گیرند تا اثربخشی تزریق ارزیابی شود و از اتفاق نیافتادن عوارض جانبی احتمالی اطمینان حاصل شود. به دلیل وجود عروق بسیار در بافت گردن ممکن است هماتوم (تجمع خون در بافت) ایجاد شود. برای جلوگیری از تشکیل هماتوم می‌توان از سوزن‌های نازک، گذاشتن پک‌های سرد روی محل تزریق تا 20 دقیقه و یا فشار دادن محل ورود سوزن بعد از تمام شدن تزریق استفاده کرد.

با کمک تصویربرداری همزمان فلوروسکوپی و مشاهده سوزن در تمام طول مدت تزریق، آسیب دیدن ساختارهای مجارو مانند شریان و وریدهای ناحیه (که می‌تواند باعث خونریزی خود محدود شونده شود)، تزریق داخل عروق فضای اپیدورال (که می‌تواند باعث مسمومیت بیمار شود)، تزریق به فضاهای عمقی‌تر پوشاننده نخاع (که ممکن است باعث بی حسی کلی نخاعی به صورت خود محدود شونده شود) و یا آسیب دیدن اعصاب نخاعی توسط سوزن به ندرت اتفاق می افتد و می‌توان از این گونه عوارض جلوگیری کرد. عوارض خطرناک‌تر مانند تزریق به فضاهای عمقی‌تر و تزریق داخل عروق فضای اپیدورال تقریباً هیچگاه اتفاق نمی‌افتند و میزان بروز آن‌ها حدود 0.5% است اما باید تمام بیماران تا مدتی تحت نظر قرار بگیرند تا از به وجود نیامدن این عوارض اطمینان حاصل شود. لازم به ذکر است که احتمال آسیب دیدن اعصاب نخاعی توسط نوک سوزن در این روش، بیشتر از روش ترانس لامینار است اما حتی با وجود احتمال بالاتر، این عارضه به ندرت اتفاق می افتد.

دیگر عارضه احتمالی این تزریق افزایش درد موقتی است که در بعضی از بیماران اتفاق می افتد و به دلیل ورود سوزن به بافت است و خود به خود بهبود پیدا می‌کند. عفونت محل تزریق به ندرت و اکثراً در بیماران با نقص سیستم ایمنی (دیابت، سرطان، …) اتفاق می افتد و به دلیل انجام پروسیجر به صورت استریل نادر است.

بلاک شبکه بازویی (Brachial plexus) با روش سوپراکلاویکولار (Supraclavicular)

بلاک عصب به معنی مسدود کردن انتقال‌های پیام درد با استفاده از تزریق مواد بی حسی (در بلاک موقتی) و مواد تخریب کننده عصب (در بلاک دائمی) گفته می شود. در مواردی دارو های ضد التهابی نیز به محل عصب تزریق می شوند که باعث کاهش التهاب عصب و شروع فرآیند بهبودی می شوند.

آناتومی شبکه عصبی بازویی

شبکه عصبی بازویی، از به هم رسیدن چندین عصب نخاعی گردنی (اعصابی که مستقیما از نخاع گردنی خارج می شوند) در کنار گردن تشکیل می شود. از این شبکه عصبی در نهایت سه تنه عصبی خارج می شود که از زیر استخوان ترقوه به سمت دست حرکت می کنند و عصب دهی حسی و حرکتی گردن و شانه و تمامی دست را بر عهده دارند.

در تصویر زیر این شبکه عصبی نشان داده شده است:

با توجه به اینکه در روش سوپراکلاویکولار سوزن در ابتدا شبکه عصبی قرار نمی گیرد، بلاک با این روش باعث بی حسی و بی دردی در منطقه شانه نمی شود و بی حسی و بی دردی ایجاد شده توسط این بلاک از قسمت بازو تا نوک انگشتان است.

منطقه تحت تاثیر در بلاک شبکه بازویی با روش سوپراکلاویکولار:

کاربردها

بلاک شبکه عصبی بازویی برای تشخیص و درمان درد های گردن، شانه و دست کاربرد دارد. کاربرد تشخیصی به این صورت است که اگر بعد از انجام بلاک درد بیمار کنترل شد یعنی این شبکه عصبی در ایجاد درد برای بیمار نقش داشته است یا پیام های درد را منتقل می کرده است. دیگر کاربرد این بلاک ایجاد بی حسی برای اعمال جراحی شانه و دست است اما به دلیل تحت بلاک قرار نگرفتن شانه معمولا از این روش برای ایجاد بی حسی برای جراحی شانه استفاده نمی شود.

دیگر استفاده بلاک شبکه بازویی در کنترل درد های حاد و اورژانسی مانند درد های ناشی از سرطان شانه و گردن و دست و به خصوص تومور مهاجم به شبکه بازویی، درد ناشی از تروما (آسیب فیزیکی)، درد ناشی از هرپس زوستر حاد (زونا) و درد های ناشی از نوریت (التهاب عصب) شبکه عصبی بازویی است. از این بلاک می توان برای درمان دیستروفی سمپاتیکی رفلکسی (اختلال اعصاب سمپاتیکی که باعث قرمزی، درد سوزشی و حساسیت به لمس می شود) نیز استفاده کرد.

در بیمارانی که به دلیلی مانند سرطان نیاز به انجام این بلاک می کنند اما دردشان بعد از مدتی دوباره عود می کند می توان از بلاک دائمی (تخریب عصب) استفاده کرد. برای پیشبینی مقدار بی دردی بعد از بلاک دائمی و مقدار اختلال حرکتی بعد از آن، ابتلا چند بلاک موقتی انجام می شود تا بتوان اثر بلاک دائمی را پیشبینی کرد.

ممنوعیت ها

در بیماران با اختلال انعقادی (به دلیل مصرف دارو و یا بیماری) باید قبل از انجام تزریق اختلال را برطرف کرد. در مواردی که اختلال انعقادی به علت دارو باشد (مانند افرادی که دارو های قلبی مصرف می کنند) باید با صلاح دید پزشک این دارو ها قبل از انجام تزریق قطع شوند. البته در افراد مبتلا به سرطان ممکن است به دلیل درد شدید و با توجه به مقدار اختلال انعقادی این بلاک را تحت شرایط خاص و با توجه به تصمیم پزشک انجام داد.

در صورت ابتلا بیمار به ضعف سیستم ایمنی (افراد مبتلا به دیابت، سرطان، ایدز، مصرف طولانی کورتیکواستروئید ها) باید در پیگیری ها به دنبال نشانه های عفونت گشت تا در صورت بروز درمان شود. تزریق در صورت ابتلا بیمار به عفونت محل تزریق و یا عفونت گسترده در بدن ممنوع است و باید بعد از درمان عفونت انجام شود.

نحوه انجام بلاک

برای انجام بلاک شبکه عصبی بازویی با روش سوپراکلاویکولار سوزن از بالای استخوان ترقوه، به سمت این شبکه عصبی هدایت می شود. بیمار به حالت خوابیده به پشت قرار می گیرد و سر خود را به سمت مقابل می چرخاند تا سمت آسیب دیده به سمت بالا قرار بگیرد. بعد از قرارگیری بیمار در حالت مناسب محل ورود سوزن با لمس عضلات گردن و استخوان ترقوه مشخص می شود. در نهایت سوزن وارد بافت می شود و بعد از اطمینان از درست بودن محل نوک سوزن تزریق انجام می شود.

نحوه قرارگیری بیمار و مشخص کردن محل ورود سوزن:

نحوه انجام بلاک:

عوارض جانبی احتمالی و روش های پیشگیری

تمام بیماران بعد از انجام تزریق تا مدتی تحت نظر قرار می گیرند تا اثربخشی تزریق ارزیابی شود و از اتفاق نیافتادن عوارض جانبی احتمالی اطمینان حاصل شود. به دلیل وجود عروق بسیار در بافت گردن ممکن است هماتوم (تجمع خون در بافت) ایجاد شود. برای جلوگیری از تشکیل هماتوم می توان از سوزن های نازک، گذاشتن پک های سرد روی محل تزریق تا 20 دقیقه و یا فشار دادن محل ورود سوزن بعد از تمام شدن تزریق استفاده کرد.

آسیب دیدن ساختار های مجارو مانند شریان و ورید های ناحیه، تزریق داخل عروقی (که می تواند باعث مسمومیت بیمار شود) ، تزریق به فضا های عمقی تر و لایه های پوشاننده نخاع، آسیب دیدن اعصاب نخاعی توسط سوزن و یا پونوموتوراکس (سوارخ شدن پرده های پوشاننده ریه که می تواند باعث تنگی نفس شود) به ندرت اتفاق می افتد و می توان از این گونه عوارض جلوگیری کرد.

در روش سوپراکلاویکولار در 30% موارد عصب فرنیک (که مسئول عصب دهی به دیافراگم است) و در موارد محدود تری عصب راجعه حنجره (که مسئول عصب دهی به تار های صوتی است) نیز بلاک می شوند که به خودی خود خطرناک نیستند اما در بیمارانی که بیماری ریوی دارند بلاک شدن همزمان این دو عصب به همراه بیماری زمینه ای تنفسی می تواند باعث تنگی نفس بیمار شود. پونوموتوراکس در این روش انجام بلاک شبکه عصبی بازویی فقط در 0.5% افراد اتفاق می افتد.

دیگر عارضه احتمالی این تزریق افزایش درد موقتی است که در بعضی از بیماران اتفاق می افتد و به دلیل ورود سوزن به بافت است و خود به خود بهبود پیدا می کند. عفونت محل تزریق به ندرت و اکثرا در بیماران با نقص سیستم ایمنی (دیابت، سرطان، …) اتفاق می افتد و به دلیل انجام پروسیجر به صورت استریل نادر است.

درد دست و پهلو ممکن است ناشی از سندروم دندانه ای قدامی باشد. این سندروم عبارت است از تحت فشار قرار گرفتن عصب های دندانه ای قدامی در مچ دست و پهلو که منجر به درد و علائم دیگر می‌شود. در ادامه، چند راهکار برای کاهش درد دست و پهلو در این شرایط را بررسی می‌کنیم:

1. استراحت دست: به دست و پهلو خود استراحت کافی بدهید و فعالیت هایی که می‌توانند درد را تشدید کنند را محدود کنید. از جمله فعالیت هایی که باید به آنها توجه داشته باشید، استفاده از ابزارهایی که نیاز به قدرت دستی زیاد دارند مانند استفاده از ابزارهای برقی یا وزنه های سنگین است.

2. استفاده از یخ یا گرما: برای کاهش درد و التهاب در دست و پهلو، می‌توانید از یخ سرد یا کمپرس گرما استفاده کنید. این روش‌ها ممکن است به تسکین درد و التهاب کمک کنند. برای استفاده از یخ سرد، یک کیسه پر از یخ را در دستمالی قرار داده و روی منطقه دردناک قرار دهید. برای استفاده از کمپرس گرما، از یک حوله یا دستمال گرم استفاده کنید و روی منطقه دردناک قرار دهید. اما توجه داشته باشید که از هر دو روش به مدت 10-15 دقیقه استفاده کنید و از برداشته شدن آنها اطمینان حاصل کنید.

3. تمرینات و کشش مچ دست: انجام تمرینات و کشش مچ دست می‌تواند به تسکین درد و بهبود انعطافپذیری مچ دست کمک کند. به عنوان مثال، می‌توانید مچ دست خود را به طرف بالا، پایین، چپ و راست بکشید و نگه دارید. همچنین، می‌توانید با دست‌های خود را چرخانده و انعطاف مچ دست را تقویت کنید.

4. مصرف داروهای ضد التهاب: در صورتی که درد شدید و مزاحمی دارید، می‌توانید از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن استفاده کنید. اما قبل از استفاده از هر دارویی، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین درمان را برای شرایط خاص خودتان دریافت کنید.

5. مراجعه به پزشک: اگر درد شدید و مزاحمی دست و پهلو دارید و روش های خانگی بهبودی را نداده اند، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید. پزشک می‌تواند علت درد را تشخیص دهد و راهکارهای درمانی مناسب را برای شما تعیین کند. ممکن است پزشک شما شما را به تراپی فیزیکی، روش های ضد التهاب قوی تر یا روش های دیگر درمانی ارجاع دهد.

توجه داشته باشید که ممکن است درد دست و پهلو به دلیل عوامل دیگری نیز ایجاد شود، بنابراین در صورت بروز مشکلات مزمن یا نگران کننده، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
درمان سندروم دندانه ای قدامی و درد دست و پهلو می‌تواند شامل روش‌های زیر باشد:

1. آرام‌بخش‌ها: استفاده از آرام‌بخش‌ها می‌تواند به کاهش درد و التهاب در دست و پهلو کمک کند. پزشک ممکن است داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن را تجویز کند.

2. کمرنگ کردن فعالیت‌های تند: از انجام فعالیت‌هایی که فشار زیادی بر دست و پهلو ایجاد می‌کنند، خودداری کنید. اگر شغل یا فعالیتی دارید که نیاز به استفاده مکرر از دست و پهلو دارد، بهتر است به حداکثر کمرنگ کردن این فعالیت‌ها بپردازید یا با روش‌های دیگر آنها را انجام دهید.

3. تمرینات فیزیکی: تمرینات و فعالیت‌های فیزیکی منظم می‌تواند به تقویت عضلات دست و پهلو و بهبود انعطاف‌پذیری مچ دست کمک کند. پزشک یا توانبخشی می‌توانند تمرینات مناسب را برای شما تعیین کنند.

4. روش‌های فیزیوتراپی: ممکن است به شما توصیه شود از روش‌های فیزیوتراپی مانند ماساژ، الکتروتراپی، تراپی مغناطیسی و تمرینات تقویتی استفاده کنید. این روش‌ها می‌توانند به بهبود درد و علائم سندروم دندانه ای قدامی کمک کنند.

5. استفاده از اسباب‌بازی‌های کمکی: استفاده از اسباب‌بازی‌های کمکی مانند اسباب‌بازی‌های تقویتی مچ دست و پهلو می‌تواند به تقویت عضلات و بهبود علائم کمک کند.

6. روش‌های ضدالتهابی موضعی: استفاده از ژل‌ها و کرم‌های ضدالتهابی موضعی می‌تواند به کاهش درد و التهاب در دست و پهلو کمک کند. این محصولات را می‌توانید بر اساس توصیه پزشک یا داروساز استفاده کنید.

در موارد شدیدتر، ممکن است پزشک شما به روش‌های درمانی دیگر مانند تزریقات استروئیدی یا در برخی موارد جراحی ارجاع دهد. برای تشخیص و درمان صحیح، همیشه بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

عفونت نخاعی به معنای عفونت در نخاع است. نخاع یک بخش از سیستم عصبی مرکزی است که از انتهای مغز به سمت پایین به صورت یک ستون طولانی امتداد می‌یابد. عفونت نخاعی ممکن است در هر بخشی از نخاع اتفاق بیفتد، از جمله نخاع شقیقه (که در بالای نخاع و در قسمت پایین مغز قرار دارد) و نخاع زجاجیه (که در قسمت پایینی نخاع قرار دارد).

عفونت نخاعی می‌تواند ناشی از عدم تمیز کردن مناسب و استریل کردن وسایل جراحی، عفونت‌های عمومی مانند عفونت‌های تنفسی، عفونت‌های تولید شده در بخش‌های دیگر از بدن که به نخاع منتقل می‌شوند (مانند عفونت‌های ادراری)، عفونت‌های ناشی از تزریق مواد غیرضدعفونی و همچنین عفونت‌های ناشی از بیماری‌های خاص مانند تب برفکی، توکسوپلاسموز، سیفیلیس و غیره باشد.

علائم عفونت نخاعی ممکن است شامل درد شدید در ناحیه نخاع، عدم توانایی در حرکت، ضعف عضلانی، تنگی نفس، تب، سردرد شدید، استفراغ، تشنج و تغییرات در حالت ذهنی و روانی باشد.

درمان عفونت نخاعی بستگی به عامل عفونت و شدت آن دارد. این شامل مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها برای کنترل عفونت، ضدویروسی‌ها (در صورت عفونت ویروسی)، استراحت در بستر، مایعات و مغذی‌های وریدی، درمان درد و سایر تدابیر حمایتی است. در بعضی موارد، عمل جراحی نیز ممکن است لازم باشد.

مهم است که در صورت بروز علائم عفونت نخاعی، به یک متخصص مراجعه کنید تا تشخیص و درمان مناسب به شما ارائه شود.

بطور کلی، عفونت نخاعی می‌تواند در سه قسمت اصلی از نخاع رخ دهد: نخاع شقیقه، نخاع زجاجیه و فضای اطراف نخاع. هر یک از این قسمت‌ها ممکن است به علت عوامل مختلف عفونت دچار شوند و عوارض خاص خود را داشته باشند.

1. عفونت نخاع شقیقه:
عفونت نخاع شقیقه (meningitis) نوعی عفونت است که غشاء‌هایی که مغز و نخاع را پوشانده و حفاظت می‌کند، را تحت تأثیر قرار می‌دهد. علایم عفونت نخاع شقیقه شامل سردرد شدید، تب، تهوع و استفراغ، سفتی گردن، حساسیت به نور، تشنج و تغییرات در حالت ذهنی می‌باشد. درمان عفونت نخاع شقیقه عموماً شامل مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضد التهاب است.

2. عفونت نخاع زجاجیه:
عفونت نخاع زجاجیه (myelitis) به تورم و التهاب نخاع مربوط می‌شود. علائم عفونت نخاع زجاجیه شامل درد شدید در ناحیه نخاع، ضعف عضلانی، عدم توانایی در حرکت، تنگی نفس و تغییرات در حالت ذهنی و روانی است. درمان عفونت نخاع زجاجیه بستگی به عامل عفونت دارد و ممکن است شامل مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضدویروسی و در صورت لزوم، درمان توسط متخصص عفونی باشد.

3. عفونت فضای اطراف نخاع:
عفونت فضای اطراف نخاع (spinal abscess) معمولاً به علت وجود عفونت در بافت‌های اطراف نخاع، مانند بافت‌های عضلانی و استخوانی، رخ می‌دهد. علائم آن شامل درد شدید در ناحیه نخاع، تورم، تحول رنگ پوست، تب و ضعف عضلانی است. درمان عفونت فضای اطراف نخاع شامل مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و در صورت لزوم، جراحی برای تخلیه آبسه است.

آسیب‌های نخاعی می‌توانند به دلیل صدمه‌های مختلفی از جمله تروما (صدمه ناشی از ضربه، سانحه، سقوط و غیره)، عفونت‌ها، بیماری‌ها، عمل جراحی و آسیب‌های توده‌ای ایجاد شوند. این آسیب‌ها می‌توانند منجر به اختلالات جدی در عملکرد نخاعی شوند. برخی از انواع آسیب‌های نخاعی عبارتند از:

1. آسیب مکانیکی: صدمه ناشی از ضربه مستقیم، سانحه رانندگی، سقوط یا ضربه به نخاع می‌تواند منجر به آسیب نخاعی شود. این آسیب می‌تواند باعث قطع کامل یا ناقص عملکرد نخاع شود.

2. عفونت‌ها: عفونت‌های نخاعی می‌توانند ناشی از عفونت‌های عمومی مانند عفونت‌های تنفسی یا عفونت‌های خاص نخاعی باشند. این عفونت‌ها می‌توانند به التهاب و آسیب به نخاع منجر شوند.

3. بیماری‌ها: برخی از بیماری‌ها مانند التهاب نخاع، سرطان نخاع، مولتیپل اسکلروز، پلیو میلیتیس و سایر بیماری‌های عصبی می‌توانند باعث آسیب به نخاع شوند.

4. عمل جراحی: عمل جراحی در ناحیه نخاع می‌تواند به آسیب نخاعی منجر شود. مثال‌هایی از عمل‌های جراحی شامل جراحی فشرده‌سازی نخاع، جراحی ترمیمی پس از صدمه و جراحی برای برداشت توده‌های نخاعی می‌باشد.

5. آسیب‌های توده‌ای: توده‌های خونی، تومورها، اورام و آبسه‌ها می‌توانند فشار و آسیب به نخاع ایجاد کنند و عملکرد نخاع را مختل کنند.

آسیب‌های نخاعی ممکن است باعث اختلالات حرکتی، حسی، تنفسی، تناسلی و کنترل صفرا و صفراوی شوند. همچنین، ممکن است باعث اختلالات ادراکی، اضطراب، افسردگی و مشکلات روانی دیگر نیز شوند. درمان و مدیریت آسیب‌های نخاعی بستگی به نوع و شدت آسیب دارد و ممکن است شامل درمان دارویی، فیزیوتراپی، روان‌درمانی و توانبخشی باشد.

درمان آسیب‌های نخاعی بستگی به نوع و شدت آسیب دارد. درمان آسیب‌های نخاعی ممکن است شامل مراحل مختلفی از جمله مراحل اورژانسی، مراحل پس از بستری و مراحل توانبخشی باشد. در ادامه، برخی از روش‌های درمان آسیب‌های نخاعی را شرح می‌دهیم:

1. مراحل اورژانسی: در مرحله اولیه بعد از آسیب نخاعی، معالجه اورژانسی و استقرار بیمار در بخش مراقبت‌های ویژه انجام می‌شود. این شامل ارزیابی و مدیریت تنفسی، کنترل فشار خون، جراحی فوری در صورت لزوم و مراقبت‌های حمایتی می‌شود.

2. مراحل پس از بستری: در این مرحله، بستری شدن بیمار در بخش توانبخشی یا بخش مراقبت‌های فیزیکی و شروع برنامه درمانی انجام می‌شود. این شامل فیزیوتراپی برای بهبود عملکرد حرکتی، توانبخشی شغلی، توانبخشی ادراکی-شناختی، توانبخشی تنفسی و درمان‌های دارویی است.

3. روش‌های فیزیوتراپی: فیزیوتراپی شامل تمرینات حرکتی، تمرینات استحکام بدن، تمرینات تعادل و هماهنگی، تمرینات تنفسی و ماساژ می‌شود. این تمرینات بهبود عملکرد حرکتی، افزایش قدرت عضلات، کاهش خستگی و بهبود کیفیت زندگی را هدف دارد.

4. روش‌های توانبخشی تنفسی: برای بیمارانی که آسیب نخاعی تنفسی دارند، توانبخشی تنفسی بسیار مهم است. این شامل تمرینات تنفسی، استفاده از وسایل کمکی تنفسی، تمرینات تنفسی عمیق و بازآموزی تنفسی است.

5. روش‌های درمان دارویی: برخی از داروها می‌توانند در کنترل علائم و عوارض آسیب نخاعی مفید باشند. این شامل داروهای ضد التهابی، ضد درد، مرکزی عصبی، آنتی اسپاسمودیک و داروهای ضد افسردگی می‌شود.

6. روش‌های روان‌درمانی: برای مدیریت عواطف، افکار و تغییر در رفتار در بیماران آسیب نخاعی.