درد مزمن کمر و گردن یکی از شایع‌ترین علل مراجعه بیماران به کلینیک‌های درد و مراکز ارتوپدی است. بسیاری از افراد پس از استفاده از داروهای ضدالتهاب، فیزیوتراپی یا حتی جراحی، همچنان با درد شدید و ناتوان‌کننده مواجه هستند. در چنین شرایطی، روش‌های نوین مانند تحریک الکتریکی نخاعی (Spinal Cord Stimulation – SCS) به‌عنوان یک گزینه درمانی مؤثر مطرح می‌شوند.
این روش با ارسال سیگنال‌های الکتریکی به نخاع، انتقال پیام‌های درد به مغز را مهار می‌کند و به کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی بیمار کمک می‌نماید.

درد مزمن کمر و گردن چیست؟

درد کمر و گردن زمانی “مزمن” محسوب می‌شود که بیش از ۳ ماه ادامه داشته باشد. این درد می‌تواند ناشی از:

• مشکلات دیسک بین‌مهره‌ای (فتق، بیرون‌زدگی یا دژنراتیو)

• تنگی کانال نخاعی

• آرتروز مفاصل بین‌مهره‌ای

• آسیب‌های عصبی

• جراحی‌های ناموفق ستون فقرات (Failed Back Surgery Syndrome)
  باشد.

این نوع دردها معمولاً با دارو، ورزش یا فیزیوتراپی به طور کامل کنترل نمی‌شوند و همین موضوع باعث می‌شود بیمار به سمت روش‌های پیشرفته‌تر مانند SCS هدایت شود.

تحریک الکتریکی نخاعی (SCS) چیست؟

SCS یک روش درمانی کم‌تهاجمی است که در آن الکترودهایی در فضای اپیدورال نخاع قرار می‌گیرند. این الکترودها به یک ژنراتور کوچک (باتری) متصل می‌شوند که زیر پوست بیمار کاشته می‌شود.
دستگاه، جریان الکتریکی ضعیفی را به نخاع ارسال می‌کند که با تغییر در سیگنال‌های عصبی، احساس درد را کاهش داده یا متوقف می‌سازد.

مکانیسم اثر SCS چگونه است؟

طبق نظریه Gate Control:

• وقتی سیگنال‌های الکتریکی از الکترودها به نخاع می‌رسند، مسیرهای انتقال درد در نخاع دچار تغییر می‌شوند.

• به زبان ساده، تحریک الکتریکی مانند “بستن دروازه‌های درد” عمل می‌کند.

• بیمار به جای درد شدید، ممکن است احساس خفیفی شبیه مورمور یا لرزش داشته باشد.

موارد کاربرد تحریک نخاعی (SCS)

این روش برای طیف وسیعی از بیماران استفاده می‌شود، به‌ویژه کسانی که درمان‌های دارویی یا جراحی برایشان موفق نبوده است:

1. درد مزمن کمر و گردن مقاوم به درمان

2. سندروم درد پس از جراحی ستون فقرات (FBSS)

3. سندروم درد منطقه‌ای پیچیده (CRPS)

4. دردهای نوروپاتیک (مانند نوروپاتی دیابتی یا آسیب عصب)

5. تنگی کانال نخاعی

6. فتق یا ساییدگی دیسک مقاوم به درمان

7. بیمارانی که جراحی برایشان خطرناک یا غیرممکن است

مراحل انجام SCS در کلینیک درد

۱. ارزیابی اولیه

پزشک متخصص درد یا جراح اعصاب با گرفتن شرح حال، معاینه و بررسی MRI یا سی‌تی‌اسکن تشخیص می‌دهد که بیمار کاندید مناسبی است یا خیر.

۲. مرحله آزمایشی (Trial)

• الکترود موقت در نخاع بیمار گذاشته می‌شود.

• بیمار به مدت ۷–۱۰ روز دستگاه را امتحان می‌کند.

• اگر درد حداقل ۵۰٪ کاهش یابد، بیمار برای کاشت دائمی انتخاب می‌شود.

۳. کاشت دائمی (Permanent Implantation)

• ژنراتور (باتری) کوچک زیر پوست باسن یا شکم کاشته می‌شود.

• بیمار با ریموت کنترل می‌تواند شدت تحریک را تنظیم کند.

مزایای تحریک الکتریکی نخاعی (SCS)

• کاهش ۳۰ تا ۷۰٪ درد مزمن

• کاهش نیاز به مصرف داروهای مسکن و مخدرها

• بهبود کیفیت خواب و فعالیت‌های روزمره

• روشی برگشت‌پذیر (در صورت نیاز دستگاه خارج می‌شود)

• قابلیت تنظیم و شخصی‌سازی شدت تحریک

معایب و عوارض احتمالی

هرچند ایمن است، اما مانند هر روش پزشکی ممکن است عوارضی داشته باشد:

• عفونت محل کاشت

• جابه‌جایی یا خرابی الکترود

• احساس مورمور یا بی‌حسی ناخواسته

• نیاز به تعویض باتری پس از چند سال

مقایسه SCS با دارودرمانی طولانی‌مدت

مقایسه SCS با جراحی باز ستون فقرات

تحریک الکتریکی نخاعی (SCS) یک روش کم‌تهاجمی، مؤثر و ایمن برای بیماران مبتلا به درد مزمن کمر و گردن است که به سایر درمان‌ها پاسخ نداده‌اند. این تکنیک با کاهش نیاز به دارو و جراحی باز، می‌تواند کیفیت زندگی بیماران را به شکل چشمگیری بهبود بخشد.

درد جسمی روان‌زاد یا درد سایکوسوماتیک (Psychosomatic Pain) نوعی درد واقعی است که منشاء آن بیشتر از ذهن و روان ناشی می‌شود تا از یک آسیب یا بیماری فیزیکی آشکار.
در این حالت، بیمار علائمی مانند درد مزمن، سنگینی یا فشار در بدن تجربه می‌کند، اما در معاینات و تصویربرداری‌ها، علت مشخصی برای درد یافت نمی‌شود.

علل درد روان‌زاد

این نوع درد معمولاً در اثر تداخل عوامل روانی و فیزیولوژیک ایجاد می‌شود. مهم‌ترین علل عبارتند از:

• اضطراب مزمن

• افسردگی

• استرس‌های طولانی‌مدت (شغلی، خانوادگی، اجتماعی)

• اختلالات روان‌تنی (Somatoform disorders)

• تجارب تروما یا آسیب‌های روحی در گذشته

علائم درد جسمی روان‌زاد

بیماران مبتلا به این نوع درد ممکن است طیف گسترده‌ای از نشانه‌ها را تجربه کنند:

• سردردهای مکرر و بدون علت مشخص

• درد قفسه سینه شبیه حمله قلبی اما بدون شواهد قلبی

• کمردرد یا گردن‌درد مزمن

• درد مفاصل و اندام‌ها بدون التهاب یا آسیب

• مشکلات گوارشی (مانند درد معده یا روده تحریک‌پذیر)

• خستگی مزمن همراه با درد منتشر

تشخیص درد روان‌زاد

تشخیص این بیماری یک فرآیند چالش‌برانگیز است و باید ابتدا سایر علل جسمی排除 شوند. روش‌های تشخیصی شامل:

• شرح حال دقیق پزشکی و روانی

• معاینات فیزیکی و عصبی

• آزمایش‌ها و تصویربرداری‌ها (برای رد بیماری‌های عضوی)

• بررسی سابقه اختلالات روانی مثل اضطراب یا افسردگی

درمان درد جسمی روان‌زاد

درمان این نوع درد نیازمند رویکردی چندوجهی است:

۱. درمان دارویی

• داروهای ضدافسردگی (مثل SSRIs)

• داروهای ضداضطراب در موارد لازم

• داروهای مسکن در دوره‌های کوتاه مدت

۲. روان‌درمانی

• رفتاردرمانی شناختی (CBT): مؤثرترین روش برای تغییر الگوهای فکری منفی

• درمان‌های مبتنی بر ذهن‌آگاهی (Mindfulness)

• مدیریت استرس و آموزش آرام‌سازی عضلات

۳. روش‌های غیردارویی

• یوگا و مدیتیشن

• فیزیوتراپی و تمرینات کششی

• ورزش‌های سبک مثل پیاده‌روی

• رژیم غذایی سالم و خواب منظم

تفاوت درد روان‌زاد با درد واقعی جسمی

جمع‌بندی

درد جسمی روان‌زاد یکی از چالش‌برانگیزترین اختلالات در حوزه پزشکی و روانشناسی است. این نوع درد واقعی است اما منشاء آن بیشتر به وضعیت روانی فرد مرتبط می‌شود. درمان موفق نیازمند همکاری بین پزشک، روانشناس و بیمار است تا همزمان بر روی کاهش اضطراب و استرس و بهبود کیفیت زندگی تمرکز شود.

«درد نوروپاتیک یا درد عصبی یکی از شایع‌ترین انواع درد مزمن است که با گزگز، سوزش و تیرکشیدن در اندام‌ها بروز می‌کند. در این مقاله با علت‌ها، علائم و بهترین روش‌های درمان درد نوروپاتیک آشنا شوید.»

درد نوروپاتیک چیست؟

درد نوروپاتیک (Neuropathic Pain) نوعی درد مزمن است که در اثر آسیب یا اختلال در سیستم عصبی محیطی یا مرکزی ایجاد می‌شود. برخلاف دردهای عضلانی یا اسکلتی، این نوع درد به علت تحریک مستقیم اعصاب رخ می‌دهد و معمولاً به صورت سوزش، تیرکشیدن، مورمور، بی‌حسی یا شوک الکتریکی احساس می‌شود.

علل درد نوروپاتیک

علت‌های مختلفی می‌توانند باعث بروز درد عصبی شوند، از جمله:

• نوروپاتی دیابتی: شایع‌ترین علت درد عصبی در بیماران دیابتی

• آسیب‌های نخاعی یا ضربه به اعصاب

• بیماری‌های التهابی و خودایمنی مانند ام‌اس (MS)

• عفونت‌ها مثل زونا (هرپس زوستر)

• جراحی یا قطع عضو (درد اندام فانتوم)

• تومورهای عصبی یا فشردگی عصب (مانند فتق دیسک کمر یا گردن)

علائم درد عصبی (نوروپاتیک)

بیماران مبتلا به درد نوروپاتیک ممکن است علائم زیر را تجربه کنند:

• احساس سوزش یا گرمای شدید در اندام‌ها

• تیرکشیدن یا شوک الکتریکی ناگهانی

• گزگز، مورمور یا بی‌حسی دست و پا

• حساسیت شدید به لمس (آلودینیا)

• درد مداوم و مزمن حتی در حالت استراحت

روش‌های تشخیص درد نوروپاتیک

برای تشخیص این درد، پزشک ابتدا شرح حال و معاینه عصبی انجام می‌دهد و در صورت نیاز از ابزارهای زیر استفاده می‌کند:

• نوار عصب و عضله (EMG / NCV)

• MRI یا CT اسکن برای بررسی نخاع و اعصاب

• آزمایش خون در صورت شک به دیابت یا بیماری‌های متابولیک

درمان درد نوروپاتیک

درمان این نوع درد ترکیبی از دارو، روش‌های غیرجراحی و اقدامات مداخله‌ای است.

۱. دارودرمانی

• داروهای ضدتشنج (گاباپنتین، پره‌گابالین)

• داروهای ضدافسردگی (دولوکستین، آمی‌تریپتیلین)

• پماد یا ژل‌های موضعی (لیدوکائین، کپسایسین)

• مسکن‌ها در موارد حاد

۲. روش‌های غیرجراحی

• فیزیوتراپی و ورزش درمانی

• تحریک الکتریکی عصب (TENS)

• تکنیک‌های روانشناسی مانند CBT برای مدیریت استرس و درد

۳. درمان‌های مداخله‌ای در کلینیک درد

• بلاک عصبی: تزریق داروهای بی‌حسی و ضدالتهاب اطراف عصب

• رادیوفرکوئنسی (RF): تخریب کنترل‌شده عصب با امواج رادیویی

• تحریک نخاعی (SCS): کاشت الکترود برای کاهش انتقال پیام‌های درد

تفاوت درد نوروپاتیک با درد عضلانی

جمع‌بندی

درد نوروپاتیک یکی از پیچیده‌ترین و آزاردهنده‌ترین انواع درد است که می‌تواند کیفیت زندگی بیمار را به شدت کاهش دهد. تشخیص دقیق علت و استفاده از ترکیب درمان‌های دارویی، فیزیوتراپی و روش‌های مداخله‌ای در کلینیک درد، بهترین راه برای کنترل و کاهش این نوع درد به شمار می‌رود.

سرطان ریه یکی از شایع‌ترین انواع سرطان و مهم‌ترین علت مرگ ناشی از بدخیمی‌ها در جهان، به‌ویژه در کشورهای غربی، است. این بیماری اغلب در سنین بالا بروز می‌کند و عوامل متعددی در ایجاد آن نقش دارند. سیگار کشیدن (فعال یا غیر فعال) مهم‌ترین عامل خطر قابل پیشگیری برای ابتلا به سرطان ریه محسوب می‌شود.

قرار گرفتن در معرض دود سیگار، چه از طریق کشیدن مستقیم و چه استنشاق دود دیگران، به طور چشمگیری احتمال ابتلا به این سرطان را افزایش می‌دهد.

علت درد قفسه سینه در سرطان ریه

درد قفسه سینه ناشی از سرطان ریه معمولاً به دلیل تهاجم تومور به بافت‌های اطراف ریه ایجاد می‌شود. ویژگی‌های این درد عبارتند از:

• نوع درد: مبهم، عمقی و مداوم

• محل انتشار: بازو، گردن یا شانه‌ها

• علت انتشار: درگیری اعصاب اطراف ریه و قفسه سینه

در مواردی که تومور به اعصاب گردنی دست‌اندازی کند، ممکن است بیمار دچار علائم عصبی در یک طرف صورت شود؛ این حالت می‌تواند شامل درد، ضعف یا اختلال حرکتی عضلات همان سمت صورت باشد.

سایر علائم سرطان ریه

علاوه بر درد قفسه سینه، علائم دیگری نیز در بیماران مبتلا به سرطان ریه دیده می‌شود:

• سرفه خونی (هموپتیزی)

• تنگی نفس و کاهش ظرفیت تنفسی

• عفونت‌های مکرر ریه

• کاهش وزن و ضعف عمومی

• صدای خس‌خس یا خشونت صدا

روش‌های تشخیص

تشخیص سرطان ریه و علت درد قفسه سینه بر اساس موارد زیر انجام می‌شود:

1. شرح حال دقیق و بررسی سابقه مصرف سیگار یا مواجهه با دود

2. معاینه بالینی و ارزیابی علائم تنفسی و عصبی

3. تصویربرداری شامل سی‌تی‌اسکن یا MRI برای بررسی محل و اندازه تومور

4. نمونه‌برداری (بیوپسی) برای تأیید نوع بدخیمی

درمان درد قفسه سینه ناشی از سرطان ریه

درمان سرطان ریه بسته به مرحله بیماری متفاوت است. در مراحل اولیه، جراحی برداشت تومور ممکن است انجام شود. اما در بسیاری از بیماران، به دلیل تشخیص دیرهنگام، جراحی امکان‌پذیر نیست و از روش‌های زیر استفاده می‌شود:

۱. درمان‌های ضد سرطان

• شیمی‌درمانی برای کوچک کردن تومور

• رادیوتراپی جهت کنترل رشد سلول‌های سرطانی

۲. کنترل درد

کنترل درد بخش مهمی از درمان حمایتی در سرطان ریه است:

• داروهای مسکن: استفاده کوتاه‌مدت برای دردهای حاد (به دلیل عوارض طولانی‌مدت)

• بلاک عصبی: تزریق داروهای بی‌حسی و ضدالتهاب به اطراف اعصاب برای مسدود کردن پیام‌های درد

• بلاک عصبی دائمی: در بیماران با احتمال پایین بهبود سرطان، تخریب عصب با دارو یا امواج رادیویی برای ایجاد بی‌دردی طولانی‌مدت

جمع‌بندی

درد قفسه سینه ناشی از سرطان ریه یک علامت هشداردهنده است که باید جدی گرفته شود. تشخیص زودهنگام و شروع سریع درمان، شانس کنترل بیماری را افزایش می‌دهد. در کنار درمان‌های ضدسرطان، استفاده از روش‌های پیشرفته مانند بلاک عصبی می‌تواند کیفیت زندگی بیماران را به شکل قابل‌توجهی بهبود بخشد.

دیسک‌های بین‌مهره‌ای نقش حیاتی در انعطاف‌پذیری و حرکت ستون فقرات دارند. اما به مرور زمان یا در اثر فشار و آسیب، ممکن است دچار بیرون‌زدگی یا پارگی شوند و به اعصاب نخاعی فشار بیاورند. یکی از روش‌های نوین برای درمان این مشکل بدون جراحی باز، لیزر دیسک کمر و گردن است که در کلینیک‌های تخصصی درد انجام می‌شود.

لیزر دیسک چیست؟

لیزر دیسک یک روش درمانی کم‌تهاجمی (Minimally Invasive) است که با استفاده از انرژی لیزر، بخشی از بافت دیسک تخریب یا تبخیر می‌شود تا فشار وارد بر اعصاب کاهش یابد. این روش معمولاً با نام‌های زیر هم شناخته می‌شود:

• PLDD (Percutaneous Laser Disc Decompression)

• لیزر کم‌تهاجمی دیسک کمر یا گردن

موارد کاربرد لیزر دیسک

لیزر دیسک معمولاً در شرایط زیر استفاده می‌شود:

• بیرون‌زدگی یا برآمدگی دیسک کمر یا گردن

• درد سیاتیک ناشی از فشار دیسک بر عصب

• تنگی کانال نخاعی با منشاء دیسکی

• دردهای گردنی یا کمری مقاوم به درمان‌های دارویی و فیزیوتراپی

مراحل انجام لیزر دیسک

۱. ارزیابی و انتخاب بیمار

• معاینه بالینی و بررسی MRI یا CT

• اطمینان از اینکه بیمار کاندید مناسبی برای لیزر دیسک است

2. آماده‌سازی بیمار

   • ضدعفونی و بی‌حسی موضعی

   • قرار دادن بیمار در وضعیت مناسب (خوابیده به شکم یا پشت)

3. هدایت سوزن به محل دیسک

   • با کمک فلوروسکوپی یا سی‌تی‌اسکن برای دقت بالا

4. انتقال فیبر لیزر به داخل دیسک

   • انرژی لیزر با دمای بالا باعث تبخیر بخشی از هسته دیسک می‌شود

5. پایان و مراقبت پس از عمل

   • خارج کردن فیبر و پانسمان

   • بیمار معمولاً همان روز مرخص می‌شود

مزایای لیزر دیسک کمر و گردن

• بدون نیاز به جراحی باز

• برش جراحی یا بخیه ندارد

• کاهش سریع درد و علائم عصبی

• مدت زمان کوتاه انجام (حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه)

• بازگشت سریع به فعالیت‌های روزمره

• کاهش خطر عفونت و خونریزی

عوارض احتمالی

اگرچه این روش ایمن محسوب می‌شود، اما ممکن است عوارض نادری رخ دهد:

• درد موقت پس از عمل

• آسیب احتمالی به عصب یا بافت اطراف

• عفونت نادر محل ورود سوزن

مراقبت‌های پس از لیزر دیسک

• استراحت نسبی به مدت ۲ تا ۳ روز

• اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین تا چند هفته

• انجام تمرینات توانبخشی تحت نظر فیزیوتراپ

• مراجعه منظم به پزشک برای پیگیری وضعیت

جدول مقایسه‌ای لیزر دیسک و جراحی باز

لیزر دیسک کمر و گردن یک روش کم‌تهاجمی و مؤثر برای درمان دیسک‌های بیرون‌زده است که به بیمار کمک می‌کند بدون نیاز به جراحی باز، درد و فشار عصبی را کاهش دهد. انتخاب این روش باید پس از بررسی دقیق وضعیت بیمار و تأیید پزشک متخصص انجام شود.

در جدول زیر، انواع درد مزمن بدون علت مشخص (که در اصطلاح پزشکی گاهی به عنوان Idiopathic Chronic Pain شناخته می‌شوند) را همراه با توضیح کوتاه و روش‌های متداول مدیریت آن‌ها آورده‌ام.

کلینیک تخصصی درد «تسکین» در تهران، با مدیریت پروفسور دکتر سیروس مومن‌زاده، فلوشیپ فوق تخصصی دردشناسی و طب درد، به ارائه خدمات تخصصی در زمینه تشخیص و درمان انواع دردهای مزمن و حاد می‌پردازد. این کلینیک با بهره‌گیری از تجهیزات پیشرفته و تیم پزشکی مجرب، رویکردی جامع و علمی را در مدیریت درد بیماران ارائه می‌دهد.

پروفسور دکتر سیروس مومن‌زاده: بنیان‌گذار و مدیر کلینیک

پروفسور دکتر سیروس مومن‌زاده با رتبه فول پروفسور در رشته آنستزیولوژی، عضو انجمن بین‌المللی درد جهان و انجمن بررسی و مطالعه درد ایران، دارای سابقه‌ای درخشان در زمینه درمان دردهای مزمن و حاد است. ایشان با استفاده از روش‌های نوین درمانی، به ویژه لیزر درمانی، در درمان دیسک‌های گردن و کمر بدون نیاز به عمل جراحی باز و بیهوشی، پیشگام هستند.

خدمات تخصصی کلینیک «تسکین»

کلینیک «تسکین» با ارائه خدمات متنوع در زمینه درمان درد، به بیماران کمک می‌کند تا کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند. از جمله خدمات ارائه شده در این کلینیک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. درمان دیسک گردن و کمر با لیزر (PLDD)

در این روش، با استفاده از لیزر کم‌تهاجمی، فتق دیسک‌های گردن و کمر درمان می‌شود. این روش بدون نیاز به بستری، بیهوشی عمومی و برش‌های جراحی انجام می‌شود و دوره نقاهت کوتاهی دارد.

2. درمان دردهای مفصلی و عضلانی

کلینیک «تسکین» با استفاده از روش‌های متنوعی مانند تزریق‌های تخصصی، فیزیوتراپی و توان‌بخشی، به درمان دردهای مفصلی و عضلانی ناشی از آرتروز، آسیب‌های ورزشی و سایر اختلالات می‌پردازد.

3. تراکم استخوان سنجی

این آزمایش برای تشخیص پوکی استخوان و ارزیابی خطر شکستگی استخوان‌ها در بیماران مسن یا افرادی که در معرض خطر هستند، انجام می‌شود.

4. نوار عصب و عضله

با استفاده از این آزمایش، عملکرد سیستم عصبی و عضلانی بررسی می‌شود تا علل احتمالی دردهای عصبی یا عضلانی شناسایی گردد.

5. ترموگرافی

این روش تصویربرداری با اندازه‌گیری دمای سطح بدن، به تشخیص التهاب‌ها و مشکلات عصبی کمک می‌کند.

6. اسکن قامت

با استفاده از این فناوری، وضعیت و تراز بدن بررسی می‌شود تا ناهنجاری‌های قامتی شناسایی و درمان شوند.

رویکرد علمی و تخصصی در درمان درد

کلینیک «تسکین» با بهره‌گیری از روش‌های علمی و مبتنی بر شواهد، درمان‌های فردی و جامع را برای بیماران ارائه می‌دهد. این رویکرد شامل ارزیابی دقیق وضعیت بیمار، تشخیص صحیح علت درد و انتخاب مناسب‌ترین روش درمانی است.

مزایای مراجعه به کلینیک «تسکین»

• تخصص بالا: مدیریت کلینیک توسط پروفسور دکتر سیروس مومن‌زاده با تخصص فوق‌العاده در زمینه دردشناسی.

• روش‌های نوین درمانی: استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته مانند لیزر درمانی، ترموگرافی و اسکن قامت.

• تیم پزشکی مجرب: همکاری با پزشکان و متخصصان برجسته در زمینه‌های مختلف درمان درد.

• دوره نقاهت کوتاه: روش‌های درمانی با حداقل تهاجم و دوره نقاهت کوتاه.

• توجه به کیفیت زندگی بیمار: تمرکز بر بهبود کیفیت زندگی بیماران و کاهش دردهای مزمن.

آدرس و اطلاعات تماس

کلینیک تخصصی درد «تسکین» در تهران، ابتدای سهروردی شمالی – بالاتر از مطهری – کوچه آزادی – پلاک 1 واقع شده است. برای دریافت نوبت و اطلاعات بیشتر می‌توانید با شماره‌های 02188460605 و 09198172104 تماس حاصل فرمایید.

کلینیک تخصصی درد «تسکین» با مدیریت پروفسور دکتر سیروس مومن‌زاده، با ارائه خدمات تخصصی و استفاده از روش‌های نوین درمانی، به عنوان یکی از مراکز پیشرو در درمان دردهای مزمن و حاد در تهران شناخته می‌شود. مراجعه به این کلینیک می‌تواند گامی مؤثر در بهبود کیفیت زندگی بیماران باشد.

بلاک عصبی (Nerve Block) یکی از روش‌های تخصصی و کم‌تهاجم در کلینیک‌های درد است که برای تشخیص منبع درد یا کاهش آن استفاده می‌شود. این تکنیک با تزریق دارو (بی‌حس‌کننده، کورتیکواستروئید یا ترکیبی از هر دو) در نزدیکی عصب یا شبکه عصبی، انتقال پیام درد به مغز را مهار می‌کند.

مراحل انجام بلاک عصبی

1. ارزیابی بیمار و تصمیم‌گیری

• گرفتن شرح‌حال دقیق از علائم، محل و شدت درد.

• بررسی سابقه بیماری‌ها، جراحی‌ها و داروهای مصرفی.

• انجام تصویربرداری (MRI، CT، یا سونوگرافی) برای تعیین دقیق محل درگیری.

• انتخاب نوع بلاک (تشخیصی یا درمانی) و تعیین داروی مناسب.

2. آماده‌سازی بیمار

• توضیح کامل مراحل برای بیمار و اخذ رضایت آگاهانه.

• بررسی آلرژی دارویی و شرایط خاص (مثل بارداری یا اختلالات انعقادی).

• ضدعفونی کامل محل تزریق.

• اتصال مانیتور برای کنترل علائم حیاتی (نبض، فشار خون، اکسیژن خون).

3. پوزیشن‌دهی (قرار دادن بیمار در وضعیت مناسب)

• بسته به نوع بلاک، بیمار در وضعیت خوابیده به پشت، شکم یا پهلو قرار می‌گیرد.

• استفاده از بالش یا وسایل حمایتی برای راحتی بیمار و دقت بالاتر.

4. هدایت تصویری

• استفاده از فلوروسکوپی (اشعه X لحظه‌ای) یا سونوگرافی برای هدایت سوزن به محل دقیق عصب.

• این کار باعث افزایش دقت و کاهش خطر آسیب به بافت‌های اطراف می‌شود.

5. تزریق دارو

• بی‌حسی موضعی اولیه در محل ورود سوزن.

• وارد کردن سوزن ظریف تحت هدایت تصویری تا نزدیکی عصب هدف.

• تزریق مقدار کم ماده حاجب (در صورت استفاده از فلوروسکوپی) برای تأیید محل صحیح.

• تزریق داروی بی‌حس‌کننده و/یا کورتیکواستروئید به آرامی.

6. پایش و مراقبت پس از بلاک

• بیمار حدود ۲۰–۴۵ دقیقه تحت نظر باقی می‌ماند.

• بررسی تأثیر بلاک بر درد و عوارض احتمالی (مثل بی‌حسی یا ضعف موقت).

• ارائه توصیه‌های پس از ترخیص (پرهیز از رانندگی همان روز، مراقبت از محل تزریق).

مزایای بلاک عصبی در کلینیک درد

• کاهش سریع درد.

• کمک به تشخیص محل دقیق منبع درد.

• کاهش مصرف داروهای خوراکی مسکن.

• امکان انجام به‌صورت سرپایی و با بی‌حسی موضعی.

درگیری عصب گردنی یا رادیکولوپاتی گردن (Cervical Radiculopathy) یک مشکل عصبی است که به علت فشار، تحریک یا آسیب به ریشه‌های عصبی خارج‌شونده از مهره‌های گردن ایجاد می‌شود. این وضعیت می‌تواند باعث درد گردن، شانه، بازو و حتی انگشتان دست شود و معمولاً با علائم حسی و حرکتی همراه است.

این عارضه در اثر بیماری‌هایی مانند دیسک گردن، آرتروز مهره‌های گردنی، آسیب‌های ورزشی یا تروما به وجود می‌آید و در صورت عدم درمان مناسب می‌تواند منجر به ضعف عضلانی و اختلال عملکردی شود.

علائم رادیکولوپاتی گردن

علائم بسته به سطح درگیری مهره و عصب متفاوت است، اما شایع‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

1. درد گردن و شانه که به بازو و دست انتشار پیدا می‌کند.

2. بی‌حسی و گزگز در بازو، ساعد یا انگشتان.

3. ضعف عضلات دست، به‌ویژه هنگام گرفتن اشیا یا انجام حرکات ظریف.

4. کاهش رفلکس‌ها در اندام فوقانی.

5. درد تشدیدشونده با حرکات گردن یا بلند کردن اجسام.

💡 نکته: الگوی انتشار درد معمولاً با مسیر عصب آسیب‌دیده همخوانی دارد و به تشخیص کمک می‌کند.

علل شایع درگیری عصب گردنی

تشخیص رادیکولوپاتی گردن

تشخیص این بیماری نیازمند ترکیبی از معاینه فیزیکی و روش‌های تصویربرداری است:

1. معاینه فیزیکی و تست‌های عصبی (بررسی رفلکس‌ها، قدرت عضلات و حس).

2. MRI گردن — بهترین روش برای مشاهده فتق دیسک و فشار روی عصب.

3. سی‌تی اسکن (CT) یا CT Myelography برای بررسی جزئیات استخوانی.

4. الکترومیوگرافی (EMG) و بررسی هدایت عصبی (NCV) جهت ارزیابی عملکرد عصب.

درمان رادیکولوپاتی گردن

1. درمان‌های غیرجراحی (محافظه‌کارانه)

• استراحت نسبی و پرهیز از حرکات تشدیدکننده.

• داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) برای کاهش درد و التهاب.

• فیزیوتراپی شامل تمرینات کششی، تقویتی و بهبود وضعیت قرارگیری گردن.

• یخ یا گرما درمانی بسته به مرحله بیماری.

• تزریق استروئید اپیدورال برای کاهش التهاب اطراف عصب.

2. درمان جراحی

در صورتی که درمان‌های غیرجراحی طی ۶ تا ۱۲ هفته مؤثر نباشند یا ضعف پیشرونده وجود داشته باشد، جراحی توصیه می‌شود:

• دیسککتومی گردنی قدامی (ACDF): برداشتن دیسک آسیب‌دیده و تثبیت مهره‌ها.

• لامینکتومی یا فورامینوتومی: برداشتن فشار از روی عصب با گسترش فضای عبور آن.

• جراحی با دیسک مصنوعی: جایگزینی دیسک آسیب‌دیده با دیسک مصنوعی برای حفظ حرکت گردن.

پیشگیری از درگیری عصب گردنی

• اصلاح وضعیت بدن هنگام کار با کامپیوتر و گوشی.

• استفاده از بالش مناسب برای حمایت گردن.

• انجام تمرینات کششی و تقویتی گردن به صورت منظم.

• پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین به شیوه نادرست.

جمع‌بندی

درگیری عصب گردنی (رادیکولوپاتی گردن) یک مشکل شایع اما قابل درمان است که با شناسایی زودهنگام و استفاده از روش‌های درمانی مناسب می‌توان از بروز عوارض جدی پیشگیری کرد. آگاهی از علائم و اصلاح سبک زندگی نقش مهمی در پیشگیری و کنترل این بیماری دارد.