یونس ابراهیمی, نویسنده در تسکین

بلاک عصب به معنی مسدود کردن انتقال‌های پیام درد با استفاده از تزریق مواد بی حسی (در بلاک موقتی) و مواد تخریب کننده عصب (در بلاک دائمی) گفته می‌شود. در مواردی داروهای ضد التهابی نیز به محل عصب تزریق می‌شوند که باعث کاهش التهاب عصب و شروع فرآیند بهبودی می‌شوند.

آناتومی فضای اپیدورال گردنی

نخاع در تمام طول ستون فقرات، در داخل مهره‌ها، توسط 3 لایه مختلف پوشیده شده است که خارجی‌ترین لایه دورا (Dura) نام دارد. به فضای بین این لایه و سطح داخلی مهره‌های ستون فقرات فضای اپیدورال گفته می‌شود که با بافت چربی و عروق پر شده است.

در تصویر زیر این فضا با هایلایت سبز نشان داده شده اسـت:

به دلیل نزدیکی این لایه با نخاع می‌توان برای انجام بلاک اعصاب نخاعی (اعصابی که مستقیماً از نخاع خارج می‌شوند) از تزریق داروهای بی حسی به داخل این فضا استفاده نمود.

برتری‌های تصویربرداری فلوروسکوپی

در گذشته به دلیل عدم دسترسی به تصویربرداری‌های همزمان حین تزریق، اکثر تزریقات مدیریت درد با استفاده از مشخص کردن ساختارهای آناتومیک بدن با لمس محل تزریق انجام می‌شدند. عیب این روش‌ها دقت پایین آن‌ها در مشخص کردن محل دقیق تزریق و امکان اشتباه قرار گرفتن سوزن داخل بدن (به دلیل عدم مشاهده آن با تصویربرداری همزمان) است.

در حال حاضر از تصویربرداری‌های همزمان بسیاری مانند فلوروسکوپی، سونوگرافی و CT Scan برای مشاهده ساختارهای داخلی بدن و هدایت سوزن به سمت هدف استفاده می‌شود. تصویربرداری فلوروسکوپی یکی از روتین‌ترین روش‌های انجام تصویربرداری همزمان حین تزریقات است.

فلوروسکوپی برتری‌هایی نسبت به دیگر روش‌ها دارد که از بین آن‌ها می‌توان به امکان تزریق ماده حاجب (برای تأیید درست قرار گرفتن محل نوک سوزن) و عبور پرتوها از بافت چربی (این موضع در افراد با چاقی شدید کمک کننده است) اشاره کرد. همچنین پزشک می‌تواند با مشاهده ساختارهای داخل قبل از تزریق، روش مناسب را برای بیمار انتخاب کند. استفاده از تصویربرداری همزمان دقت و موفقیت تزریق را بالا می‌برد، عوارض جانبی احتمالی را به شدت کاهش می‌دهد و به دلیل بالاتر رفتن دقت تزریق، میزان داروی مورد نیاز برای اثربخشی تزریق کاهش پیدا می‌کند. به دلیل استفاده از پرتوهای یونیزان در این نوع تصویربرداری، استفاده از آن در خانم‌ها باردار توصیه نمی‌شود.

کاربردها

در روش ترانس فورامینال برخلاف روش ترانس لامینار (با عبور سوزن از خط وسط پشت گردن) انجام این بلاک، سوزن از کنار مهره‌های گردنی به سمت فضای اپیدورال هدایت می‌شود. بلاک اپیدروال گردنی با روش ترانس فورامینال روش ارجح انجام این بلاک نیست چون معمولاً عوارض این روش از روش ترانس لامینار بیشتر است اما در بیماری‌هایی که درگیری فقط یک عصب نخاعی مطرح است، مانند رادیکولوپاتی گردنی (که جلوتر توضیح داده می‌شود) اثربخشی این روش معمولاً بیشتر از روش ترانس لامینار است.

بلاک اپیدورال گردنی برای تشخیص و درمان دردهای گردن، سر، شانه‌ها و دست‌ها کاربرد دارد. کاربرد تشخیصی به این صورت است که اگر بعد از انجام بلاک درد بیمار کنترل شد یعنی عصب نخاعی بلاک شده در ایجاد درد برای بیمار یا انتقال پیام‌های درد نقش داشته است. در صورتی که برای کنترل درد نیاز به انجام بلاک دائمی اعصاب نخاعی باشد (مانند افراد مبتلا به سرطان) می‌توان با انجام بلاک اپیدورال و بلاک کردن موقتی عصب نخاعی مسئول میزان بی دردی و اختلال حرکتی بعد از انجام بلاک دائمی را پیشبینی کرد.

دیگر استفاده بلاک اپیدورال گردنی در کنترل دردهای حاد و اورژانسی مانند درد بعد از جراحی، درد ناشی از تروما (آسیب فیزیکی)، درد ناشی از هرپس زوستر حاد (زونا) و دردهای ناشی از سرطان در سر و گردن و شانه و دست‌ها است. از دیگر شرایط حادی که می‌توان درد با انجام بلاک اپیدورال کنترل کرد دردهای ناشی از نارسایی عروقی (مانند درد ناشی از سرمازدگی اندام‌ها) و مسمومیت با ارگوتامین است.

در تصویر زیر بیمار مبتلا به هرپس زوستر در ناحیه دست نشان داده است:

این بلاک برای کنترل درد و درمان بیماری‌های مزمن و خوش خیم زیر کاربرد دارد:

رادیکولوپاتی گردنی (تحت فشار قرار گرفتن اعصاب نخاعی گردنی که باعث درد منتشر شونده از گردن به شانه‌ها و دست‌ها می‌شود)، اسپوندیلوزیس گردنی، درد بعد از لایمنکتومی گردن، سردرد تنشی (Tension)، درد عضو شبح (درد در اندامی که قطع شده است)، درد شکستگی مهره‌های گردنی، درد نوروپاتی (اختلال اعصاب) ناشی از دیابت، نوروپاتی ناشی از شیمی درمانی، نورالژی (اختلال اعصاب که باعث درد می‌شود) بعد از ابتلا به هرپس، دیستروفی سمپاتیکی رفلکسی (اختلال اعصاب سمپاتیکی که باعث قرمزی، درد سوزشی و حساسیت به لمس می‌شود)، و سندروم‌های درد شانه و گردن.

در مطالعات جدید نشان داده است که در صورت نیاز به قطع کردن اندام می‌توان با انجام بلاک اپیدورال قبل از قطع کردن اندام از به وجود آمدن درد عضو شبح بعد از قطع کردن اندام جلوگیر کرد.

در افراد مبتلا به سرطان یا تومور در ناحیه سر، صورت، گردن، ستون فقرات، شانه‌ها، دست‌ها و قسمت فوقانی قفسه سینه می‌توان با انجام بلاک اپیدورال درد ناشی از سرطان را کنترل نمود. بلاک اپیدورال گردنی به خصوص برای کنترل دردهای ناشی از تهاجم تومور به ستون فقرات مؤثر است.

تصویر MRI نشان دهنده تهاجم تومور به نخاع گردنی:

ممنوعیت‌ها

در صورت ابتلا بیمار به ضعف سیستم ایمنی (افراد مبتلا به دیابت، سرطان، ایدز، مصرف طولانی کورتیکواستروئید ها) باید در پیگیری‌ها به دنبال نشانه‌های عفونت گشت تا در صورت بروز درمان شود. تزریق در صورت ابتلا بیمار به عفونت محل تزریق و یا عفونت گسترده در بدن ممنوع است و باید بعد از درمان عفونت انجام شود.

نحوه انجام بلاک

برای انجام بلاک اپیدورال گردنی با روش ترانس لامینار سوزن از سمت خط وسط پشت گردن، با تصویربرداری همزمان سونوگرافی به سمت فضای اپیدورال هدایت می شود. این روش (ترانس لامینار با عبور سوزن از خط وسط به سمت فضای اپیدورال) روش ارجح انجام بلاک اپیدورال گردنی است.

بیمار به حالت خوابیده به شکم قرار می گیرد تا پشت گردن به سمت بالا باشد. بعد از قرارگیری بیمار در حالت مناسب پروب سونوگرافی روی گردن بیمار قرار می گیرد و محل ورود سوزن با کمک تصویربرداری و لمس استخوان های پشت گردن مشخص می شود. در نهایت سوزن با کمک تصویربرداری همزمان سونوگرافی وارد بافت می شود و تزریق انجام می شود.

نحوه قرارگیری بیمار و مشخص کردن محل ورود سوزن:

محل قرارگیری پروب سونوگرافی:

تصویر سونوگرافی نشان دهنده مهره های ستون فقرات گردنی:

تصویر سونوگرافی نشان دهنده مسیر عبور سوزن (فلش ها):

نحوه انجام بلاک:

عوارض جانبی احتمالی و روش های پیشگیری

تمام بیماران بعد از انجام تزریق تا مدتی تحت نظر قرار می گیرند تا اثربخشی تزریق ارزیابی شود و از اتفاق نیافتادن عوارض جانبی احتمالی اطمینان حاصل شود. به دلیل وجود عروق بسیار در بافت گردن ممکن است هماتوم (تجمع خون در بافت) ایجاد شود. برای جلوگیری از تشکیل هماتوم می توان از سوزن های نازک، گذاشتن پک های سرد روی محل تزریق تا 20 دقیقه و یا فشار دادن محل ورود سوزن بعد از تمام شدن تزریق استفاده کرد.

با کمک تصویربرداری همزمان سونوگرافی و مشاهده سوزن در تمام طول مدت تزریق، آسیب دیدن ساختار های مجارو مانند شریان و ورید های ناحیه (که می تواند باعث خونریزی خود محدود شونده شود)، تزریق داخل عروق فضای اپیدورال (که می تواند باعث مسمومیت بیمار شود) ، تزریق به فضا های عمقی تر پوشاننده نخاع (که ممکن است باعث بی حسی کلی نخاعی به صورت خود محدود شونده شود) و یا آسیب دیدن اعصاب نخاعی توسط سوزن به ندرت اتفاق می افتد و می توان از این گونه عوارض جلوگیری کرد. عوارض خطرناک تر مانند تزریق به فضا های عمقی تر و تزریق داخل عروق فضای اپیدورال تقریبا هیچگاه اتفاق نمی افتند و میزان بروز آن ها حدود 0.5% است اما باید تمام بیماران تا مدتی تحت نظر قرار بگیرند تا از به وجود نیامدن این عوارض اطمینان حاصل شود.

دیگر عارضه احتمالی این تزریق افزایش درد موقتی است که در بعضی از بیماران اتفاق می افتد و به دلیل ورود سوزن به بافت است و خود به خود بهبود پیدا می کند. عفونت محل تزریق به ندرت و اکثرا در بیماران با نقص سیستم ایمنی (دیابت، سرطان، …) اتفاق می افتد و به دلیل انجام پروسیجر به صورت استریل نادر است.

آناتومی فضای اپیدورال گردنی

در تصویر زیر این فضا با هایلایت سبز نشان داده شده اسـت:

برتری‌های تصویربرداری فلوروسکوپی

کاربردها

در تصویر زیر بیمار مبتلا به هرپس زوستر در ناحیه دست نشان داده است:

این بلاک برای کنترل درد و درمان بیماری‌های مزمن و خوش خیم زیر کاربرد دارد:

تصویر MRI نشان دهنده تهاجم تومور به نخاع گردنی:

ممنوعیت‌ها

نحوه انجام بلاک

برای انجام بلاک اپیدورال گردنی با روش ترانس فورامینال سوزن از سمت کنار- پشت گردن از فضای کناری بین مهره‌ها، با تصویربرداری همزمان فلوروسکوپی به سمت فضای اپیدورال هدایت می‌شود. بیمار به حالت خوابیده به پهلو قرار می‌گیرد تا محل ورود سوزن (کنار گردن) به سمت بالا باشد. بعد از قرارگیری بیمار در حالت مناسب محل ورود سوزن با کمک تصویربرداری و لمس استخوان‌های گردن مشخص می‌شود. در نهایت سوزن با کمک تصویربرداری همزمان فلوروسکوپی وارد بافت می‌شود و تزریق انجام می‌شود.

نحوه انجام بلاک:

تصویر فلوروسکوپی نشان دهنده محل قرارگیری سوزن:

تصاویر فلوروسکوپی نشان دهنده سوزن در فضای اپیدورال:

عوارض جانبی احتمالی و روش‌های پیشگیری

تمام بیماران بعد از انجام تزریق تا مدتی تحت نظر قرار می‌گیرند تا اثربخشی تزریق ارزیابی شود و از اتفاق نیافتادن عوارض جانبی احتمالی اطمینان حاصل شود. به دلیل وجود عروق بسیار در بافت گردن ممکن است هماتوم (تجمع خون در بافت) ایجاد شود. برای جلوگیری از تشکیل هماتوم می‌توان از سوزن‌های نازک، گذاشتن پک‌های سرد روی محل تزریق تا 20 دقیقه و یا فشار دادن محل ورود سوزن بعد از تمام شدن تزریق استفاده کرد.

با کمک تصویربرداری همزمان فلوروسکوپی و مشاهده سوزن در تمام طول مدت تزریق، آسیب دیدن ساختارهای مجارو مانند شریان و وریدهای ناحیه (که می‌تواند باعث خونریزی خود محدود شونده شود)، تزریق داخل عروق فضای اپیدورال (که می‌تواند باعث مسمومیت بیمار شود)، تزریق به فضاهای عمقی‌تر پوشاننده نخاع (که ممکن است باعث بی حسی کلی نخاعی به صورت خود محدود شونده شود) و یا آسیب دیدن اعصاب نخاعی توسط سوزن به ندرت اتفاق می افتد و می‌توان از این گونه عوارض جلوگیری کرد. عوارض خطرناک‌تر مانند تزریق به فضاهای عمقی‌تر و تزریق داخل عروق فضای اپیدورال تقریباً هیچگاه اتفاق نمی‌افتند و میزان بروز آن‌ها حدود 0.5% است اما باید تمام بیماران تا مدتی تحت نظر قرار بگیرند تا از به وجود نیامدن این عوارض اطمینان حاصل شود. لازم به ذکر است که احتمال آسیب دیدن اعصاب نخاعی توسط نوک سوزن در این روش، بیشتر از روش ترانس لامینار است اما حتی با وجود احتمال بالاتر، این عارضه به ندرت اتفاق می افتد.

دیگر عارضه احتمالی این تزریق افزایش درد موقتی است که در بعضی از بیماران اتفاق می افتد و به دلیل ورود سوزن به بافت است و خود به خود بهبود پیدا می‌کند. عفونت محل تزریق به ندرت و اکثراً در بیماران با نقص سیستم ایمنی (دیابت، سرطان، …) اتفاق می افتد و به دلیل انجام پروسیجر به صورت استریل نادر است.

بلاک اپیدورال گردنی (Cervical epidural) با روش ترانس فورامینال (Transforaminal) تحت گاید سونوگرافی

آناتومی فضای اپیدورال گردنی

در تصویر زیر این فضا با هایلایت سبز نشان داده شده اسـت:

برتری‌های تصویربرداری سونوگرافی

در حال حاضر از تصویربرداری‌های همزمان بسیاری مانند فلوروسکوپی، سونوگرافی و CT Scan برای مشاهده ساختارهای داخلی بدن و هدایت سوزن به سمت هدف استفاده می‌شود. تصویربرداری سونوگرافی یکی از در دسترس ترین روش‌های انجام تصویربرداری همزمان حین تزریقات است. سونوگرافی برتری‌هایی نسبت به دیگر روش‌ها دارد که از بین آن‌ها می‌توان به مشاهده عروق حین تزریق و جلوگیری از تزریق داخل عروقی و عدم تابش پرتوهای یونیزان به بیمار (تصویربرداری با پرتوهای یونیزان مانند فلورسکوپی در خانم‌های باردار ممنوع است) اشاره کرد.

همچنین پزشک می‌تواند با مشاهده ساختارهای داخل قبل از تزریق، روش مناسب را برای بیمار انتخاب کند. استفاده از تصویربرداری همزمان دقت و موفقیت تزریق را بالا می‌برد، عوارض جانبی احتمالی را به شدت کاهش می‌دهد و به دلیل بالاتر رفتن دقت تزریق، میزان داروی مورد نیاز برای اثربخشی تزریق کاهش پیدا می‌کند. به دلیل عدم عبور مناسب امواج فراصوت از بافت چربی در افراد با چاقی شدید معمولاً از نوع دیگری از تصویربرداری استفاده می‌شود.

کاربردها

در تصویر زیر بیمار مبتلا به هرپس زوستر در ناحیه دست نشان داده است:

این بلاک برای کنترل درد و درمان بیماری‌های مزمن و خوش خیم زیر کاربرد دارد:

در مطالعات جدید نشان داده است که در صورت نیاز به قطع کردن اندام می‌توان با انجام بلاک اپیدورال قبل از قطع کردن اندام از به وجود آمدن درد عضو شبح بعد از قطع کردن اندام جلوگیری کرد.

تصویر MRI نشان دهنده تهاجم تومور به نخاع گردنی:

ممنوعیت‌ها

نحوه انجام بلاک

برای انجام بلاک اپیدورال گردنی با روش ترانس فورامینال سوزن از سمت کنار- پشت گردن از فضای کناری بین مهره‌ها، با تصویربرداری همزمان سونوگرافی به سمت فضای اپیدورال هدایت می‌شود. بیمار به حالت خوابیده به پهلو قرار می‌گیرد تا محل ورود سوزن (کنار گردن) به سمت بالا باشد. بعد از قرارگیری بیمار در حالت مناسب پروب سونوگرافی روی گردن بیمار قرار می‌گیرد و با کمک تصویربرداری و لمس استخوان‌های گردن محل ورود سوزن مشخص می‌شود. در نهایت سوزن با کمک تصویربرداری همزمان سونوگرافی وارد بافت می‌شود و تزریق انجام می‌شود.

نحوه قرارگیری بیمار و محل قرارگیری پروب سونوگرافی:

نحوه انجام بلاک:

تصویر سونوگرافی نشان دهنده ساختارهای داخلی گردن (فلش محل عصب نخاعی است):

عوارض جانبی احتمالی و روش‌های پیشگیری

با کمک تصویربرداری همزمان سونوگرافی و مشاهده سوزن در تمام طول مدت تزریق، آسیب دیدن ساختارهای مجارو مانند شریان و وریدهای ناحیه (که می‌تواند باعث خونریزی خود محدود شونده شود)، تزریق داخل عروق فضای اپیدورال (که می‌تواند باعث مسمومیت بیمار شود)، تزریق به فضاهای عمقی‌تر پوشاننده نخاع (که ممکن است باعث بی حسی کلی نخاعی به صورت خود محدود شونده شود) و یا آسیب دیدن اعصاب نخاعی توسط سوزن به ندرت اتفاق می افتد و می‌توان از این گونه عوارض جلوگیری کرد. عوارض خطرناک‌تر مانند تزریق به فضاهای عمقی‌تر و تزریق داخل عروق فضای اپیدورال تقریباً هیچگاه اتفاق نمی‌افتند و میزان بروز آن‌ها حدود 0.5% است اما باید تمام بیماران تا مدتی تحت نظر قرار بگیرند تا از به وجود نیامدن این عوارض اطمینان حاصل شود. لازم به ذکر است که احتمال آسیب دیدن اعصاب نخاعی توسط نوک سوزن در این روش، بیشتر از روش ترانس لامینار است اما حتی با وجود احتمال بالاتر، این عارضه به ندرت اتفاق می افتد.

بلاک شبکه بازویی (Brachial plexus) با روش سوپراکلاویکولار (Supraclavicular)

بلاک عصب به معنی مسدود کردن انتقال‌های پیام درد با استفاده از تزریق مواد بی حسی (در بلاک موقتی) و مواد تخریب کننده عصب (در بلاک دائمی) گفته می شود. در مواردی دارو های ضد التهابی نیز به محل عصب تزریق می شوند که باعث کاهش التهاب عصب و شروع فرآیند بهبودی می شوند.

آناتومی شبکه عصبی بازویی

شبکه عصبی بازویی، از به هم رسیدن چندین عصب نخاعی گردنی (اعصابی که مستقیما از نخاع گردنی خارج می شوند) در کنار گردن تشکیل می شود. از این شبکه عصبی در نهایت سه تنه عصبی خارج می شود که از زیر استخوان ترقوه به سمت دست حرکت می کنند و عصب دهی حسی و حرکتی گردن و شانه و تمامی دست را بر عهده دارند.

در تصویر زیر این شبکه عصبی نشان داده شده است:

شبکه عصبی بازویی

با توجه به اینکه در روش سوپراکلاویکولار سوزن در ابتدا شبکه عصبی قرار نمی گیرد، بلاک با این روش باعث بی حسی و بی دردی در منطقه شانه نمی شود و بی حسی و بی دردی ایجاد شده توسط این بلاک از قسمت بازو تا نوک انگشتان است.

منطقه تحت تاثیر در بلاک شبکه بازویی با روش سوپراکلاویکولار:

بلاک شبکه بازویی

کاربردها

بلاک شبکه عصبی بازویی برای تشخیص و درمان درد های گردن، شانه و دست کاربرد دارد. کاربرد تشخیصی به این صورت است که اگر بعد از انجام بلاک درد بیمار کنترل شد یعنی این شبکه عصبی در ایجاد درد برای بیمار نقش داشته است یا پیام های درد را منتقل می کرده است. دیگر کاربرد این بلاک ایجاد بی حسی برای اعمال جراحی شانه و دست است اما به دلیل تحت بلاک قرار نگرفتن شانه معمولا از این روش برای ایجاد بی حسی برای جراحی شانه استفاده نمی شود.

دیگر استفاده بلاک شبکه بازویی در کنترل درد های حاد و اورژانسی مانند درد های ناشی از سرطان شانه و گردن و دست و به خصوص تومور مهاجم به شبکه بازویی، درد ناشی از تروما (آسیب فیزیکی)، درد ناشی از هرپس زوستر حاد (زونا) و درد های ناشی از نوریت (التهاب عصب) شبکه عصبی بازویی است. از این بلاک می توان برای درمان دیستروفی سمپاتیکی رفلکسی (اختلال اعصاب سمپاتیکی که باعث قرمزی، درد سوزشی و حساسیت به لمس می شود) نیز استفاده کرد.

در بیمارانی که به دلیلی مانند سرطان نیاز به انجام این بلاک می کنند اما دردشان بعد از مدتی دوباره عود می کند می توان از بلاک دائمی (تخریب عصب) استفاده کرد. برای پیشبینی مقدار بی دردی بعد از بلاک دائمی و مقدار اختلال حرکتی بعد از آن، ابتلا چند بلاک موقتی انجام می شود تا بتوان اثر بلاک دائمی را پیشبینی کرد.

ممنوعیت ها

در بیماران با اختلال انعقادی (به دلیل مصرف دارو و یا بیماری) باید قبل از انجام تزریق اختلال را برطرف کرد. در مواردی که اختلال انعقادی به علت دارو باشد (مانند افرادی که دارو های قلبی مصرف می کنند) باید با صلاح دید پزشک این دارو ها قبل از انجام تزریق قطع شوند. البته در افراد مبتلا به سرطان ممکن است به دلیل درد شدید و با توجه به مقدار اختلال انعقادی این بلاک را تحت شرایط خاص و با توجه به تصمیم پزشک انجام داد.

در صورت ابتلا بیمار به ضعف سیستم ایمنی (افراد مبتلا به دیابت، سرطان، ایدز، مصرف طولانی کورتیکواستروئید ها) باید در پیگیری ها به دنبال نشانه های عفونت گشت تا در صورت بروز درمان شود. تزریق در صورت ابتلا بیمار به عفونت محل تزریق و یا عفونت گسترده در بدن ممنوع است و باید بعد از درمان عفونت انجام شود.

نحوه انجام بلاک

برای انجام بلاک شبکه عصبی بازویی با روش سوپراکلاویکولار سوزن از بالای استخوان ترقوه، به سمت این شبکه عصبی هدایت می شود. بیمار به حالت خوابیده به پشت قرار می گیرد و سر خود را به سمت مقابل می چرخاند تا سمت آسیب دیده به سمت بالا قرار بگیرد. بعد از قرارگیری بیمار در حالت مناسب محل ورود سوزن با لمس عضلات گردن و استخوان ترقوه مشخص می شود. در نهایت سوزن وارد بافت می شود و بعد از اطمینان از درست بودن محل نوک سوزن تزریق انجام می شود.

نحوه قرارگیری بیمار و مشخص کردن محل ورود سوزن:

نحوه قرارگیری بیمار و مشخص کردن محل ورود سوزن

نحوه انجام بلاک:

نحوه انجام بلاک بازویی

عوارض جانبی احتمالی و روش های پیشگیری

آسیب دیدن ساختار های مجارو مانند شریان و ورید های ناحیه، تزریق داخل عروقی (که می تواند باعث مسمومیت بیمار شود) ، تزریق به فضا های عمقی تر و لایه های پوشاننده نخاع، آسیب دیدن اعصاب نخاعی توسط سوزن و یا پونوموتوراکس (سوارخ شدن پرده های پوشاننده ریه که می تواند باعث تنگی نفس شود) به ندرت اتفاق می افتد و می توان از این گونه عوارض جلوگیری کرد.

در روش سوپراکلاویکولار در 30% موارد عصب فرنیک (که مسئول عصب دهی به دیافراگم است) و در موارد محدود تری عصب راجعه حنجره (که مسئول عصب دهی به تار های صوتی است) نیز بلاک می شوند که به خودی خود خطرناک نیستند اما در بیمارانی که بیماری ریوی دارند بلاک شدن همزمان این دو عصب به همراه بیماری زمینه ای تنفسی می تواند باعث تنگی نفس بیمار شود. پونوموتوراکس در این روش انجام بلاک شبکه عصبی بازویی فقط در 0.5% افراد اتفاق می افتد.

دردهای عضلانی و استخوانی ممکن است از عوامل مختلفی نظیر آسیب و ضربه، التهاب، کشیدگی عضلات، کمبود ویتامین‌ها و موارد دیگر ناشی شوند. درمان دردهای عضلانی و استخوانی بستگی به علت و شدت آنها دارد. در زیر روش‌های درمانی معمول برای دردهای عضلانی و استخوانی را بررسی می‌کنیم:

1. استراحت: در صورتی که درد عضلانی و استخوانی از زمانی که فعالیت فیزیکی یا ورزشی انجام می‌دهید ناشی شده است، استراحت از فعالیت می‌تواند به تسکین درد کمک کند. استراحت به بازسازی و بهبود بافت‌های آسیب دیده کمک می‌کند.

2. استفاده از یخ و گرما: استفاده از یخ در منطقه دردناک می‌تواند التهاب و تورم را کاهش داده و درد را تسکین دهد. همچنین، استفاده از گرما می‌تواند عضلات را آرام کرده و درد را کاهش دهد. اما مهم است که قبل از استفاده از گرما و یخ، با پزشک خود مشورت کنید.

3. مصرف داروها: در برخی موارد، ممکن است پزشک داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) را تجویز کند تا درد و التهاب را کاهش دهد. همچنین، در برخی موارد، مصرف مکمل‌های ویتامینی و معدنی مانند ویتامین D و کلسیم می‌تواند به بهبود استخوان‌ها کمک کند.

4. فیزیوتراپی: انجام تمرینات و تکنیک‌های فیزیوتراپی می‌تواند عضلات را تقویت کرده، انعطاف‌پذیری را افزایش داده و درد را کاهش دهد. این تمرینات می‌توانند شامل تمرینات استرچینگ، تمرینات تقویتی و تمرینات درمانی باشند.

5. ماساژ و تراپی: ماساژ و تراپی ممکن است به تسکین درد و کاهش التهاب در عضلات و استخوان‌ها کمک کند. این روش‌ها می‌توانند عضلات را آرام کرده و جریان خون را بهبود بخشند.

6. درمان طبیعی: برخی روش‌های درمانی طبیعی مانند استفاده از عصاره‌های گیاهی، روغن‌های ضد التهابی مانند روغن زنجبیل و آرنیکا و استفاده از تکنیک‌های مانند آروماتراپی و آکوپانکچر ممکن است در درمان دردهای عضلانی و استخوانی مؤثر باشند. اما قبل از استفاده از هر یک از این روش‌ها، مهم است که با پزشک خود مشورت کنید.

به طور کلی، درمان دردهای عضلانی و استخوانی بستگی به علت و شدت آنها دارد. برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، مهم است که با پزشک خود مشورت کنید.

داروهای ضد التهاب (NSAIDs) معمولاً برای کنترل درد و التهاب در بسیاری از شرایط پزشکی استفاده می‌شوند. این داروها می‌توانند در تسکین درد، کاهش التهاب و تسکین علائم بیماری‌های التهابی مؤثر باشند. برخی از موارد استفاده از داروهای ضد التهاب شامل موارد زیر می‌شود:

1. دردهای عضلانی و استخوانی: مانند آرتریت، آرتروز، کمردرد، التهاب مفاصل و آسیب‌های ورزشی.

2. دردهای دوران قاعدگی: داروهای ضد التهاب می‌توانند در تسکین دردهای دوران قاعدگی کارآمد باشند.

3. التهاب مفصل: برخی از بیماری‌های التهابی مفصل مانند آرتریت روماتوئید، آرتروز و التهاب مفاصل میتوند با استفاده از داروهای ضد التهاب کنترل شوند.

4. التهابات دهان و لثه: داروهای ضد التهاب می‌توانند در تسکین التهابات دهان و لثه به دلیل عفونت‌ها، آسیب‌ها یا پروسه‌های جراحی مفید باشند.

5. میگرن: در برخی از موارد، داروهای ضد التهاب می‌توانند در کاهش درد و سردرد میگرن مؤثر باشند.

6. التهابات پوستی: در برخی از حالت‌های التهابی پوستی مانند آکنه، درماتیت و ترشحات پوستی، داروهای ضد التهاب ممکن است تسکین و بهبود را فراهم کنند.

داروهای ضد التهاب می‌توانند اثرات جانبی داشته باشند، از جمله اختلال معده و روده، آسیب به کلیه‌ها، افزایش خطر عوارض قلبی و عروقی، آسیب به کبد و نشتی معده. همچنین، ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشند و تعاملات دارویی ایجاد کنند. بنابراین، قبل از استفاده از هر دارو، مهم است که با پزشک خود در مورد موارد استفاده، مقدار مصرف و احتمال اثرات جانبی صحبت کنید.

گاید سونوگرافی یا سونوگرافی گلوت و شکم یک فرایند تصویربرداری پزشکی است که از امواج صوتی با فرکانس بالا برای تولید تصاویر دقیق از غده تیروئید و بخشی از شکم استفاده می‌کند. این تصاویر به پزشک کمک می‌کنند تا بررسی کند که آیا غده تیروئید به طور صحیح کار می‌کند و آیا هرگونه تغییر یا نشتی در بخشی از شکم وجود دارد. گاید سونوگرافی بی‌خطر و غیرتهاجمی است و معمولاً به عنوان روش اولیه تشخیصی برای بررسی مشکلات تیروئید و شکم استفاده می‌شود.

گاید سونوگرافی یک فرایند تصویربرداری پزشکی غیرتهاجمی است که برای تشخیص و بررسی مشکلات مربوط به غده تیروئید و بخشی از شکم استفاده می‌شود. در این روش، امواج صوتی با فرکانس بالا از طریق یک دستگاه سونوگرافی به بدن فرستاده می‌شوند. این امواج صوتی از بافت‌ها و اعضا بازتاب می‌شوند و سنسورهای دستگاه سونوگرافی این بازتاب‌ها را دریافت و به تصویر تبدیل می‌کنند.

در گاید سونوگرافی، غده تیروئید که در قسمت جلویی گردن قرار دارد، مورد بررسی قرار می‌گیرد. این تصویربرداری به پزشک کمک می‌کند تا سایز، شکل و ساختار غده تیروئید را بررسی کند و مشکلاتی مانند تومورها، نقص عملکرد تیروئید و عقده‌های مشکوک را تشخیص دهد.

همچنین، در گاید سونوگرافی بخشی از شکم نیز بررسی می‌شود. این بخش شامل اعضایی مانند کبد، صفرا، پانکراس، طحال و مجاری صفراوی است. با استفاده از سونوگرافی، پزشک می‌تواند احجام، ساختارها و هرگونه تغییرات غیرطبیعی در این اعضا را بررسی کند و مشکلاتی مانند سنگ کلیه، کیست‌ها، التهابات و تورم‌ها را تشخیص دهد.

مزیت اصلی گاید سونوگرافی این است که بی‌خطر و غیرتهاجمی است. این بدین معنی است که در این روش برای تهیه تصاویر، از امواج صوتی استفاده می‌شود و هیچ اشعه مضری در معرض بدن شما قرار نمی‌گیرید. همچنین، این روش بسیار سریع و آسان است و نیازی به آماده‌سازی خاصی قبل از آن ندارید.

تحریک عصب اکسیپیتال برای کنترل درد، تحت گاید سونوگرافی

تحریک عصب اکسیپیتال یک روش درمانی است که برای کنترل دردها استفاده می شود. این روش با ارسال سیگنال های الکتریکی به عصب اکسیپیتال (یکی از شاخه های عصبی ستون فقرات)، به ازای درد مشخص، کاهش دردها را به همراه دارد.

درمان با تحریک عصب اکسیپیتال برای کنترل درد در بسیاری از موارد مؤثر است، از جمله درد ناشی از شکستگی استخوان، درد عضلانی و مفصلی، درد عصبی و درد پس از عمل جراحی. با کمک الکترودها و سیستم های تحریکی، سیگنال های الکتریکی به بهبود دردها و کاهش آنها کمک می کنند.

تحریک عصب اکسیپیتال مزایایی دارد، از جمله:
– کاهش استفاده از داروهای درد ضد التهابی و ضد درد قوی
– کاهش احتمال عوارض جانبی داروها
– کاهش بارهای دارویی بر روی کبد و کلیه ها
– بهبود عملکرد روزمره و کاهش محدودیت های فیزیکی مربوط به درد

با این حال، قبل از شروع درمان با تحریک عصب اکسیپیتال، باید با پزشک خود مشورت کنید تا بتوانید درمان مناسبی را برای کنترل درد خود انتخاب کنید.

تحریک عصب اکسیپیتال (Occipital nerve stimulation) یک روش درمانی است که بیشتر برای کنترل دردهای سر و گردن استفاده می‌شود. در این روش، الکترودهایی در نزدیکی عصب اکسیپیتال قرار می‌گیرند و سیگنال‌های الکتریکی به این عصب ارسال می‌شود. این تحریک باعث تغییر در سیگنال‌های دردی است که به مغز ارسال می‌شود و می‌تواند کمک کند درد را کاهش دهد یا در برخی موارد کاملاً منجر به از بین رفتن درد شود.

تحریک عصب اکسیپیتال معمولاً به عنوان یک روش درمانی آخرین مورد استفاده قرار می‌گیرد و برای بیمارانی که به درمان‌های دیگر پاسخ نمی‌دهند مناسب است. قبل از انجام این روش، باید به صورت دقیق به توصیه‌های پزشک پایبند بوده و از طریق مشاوره با یک تیم درمانی متخصص نظر گرفته شود.

به طور کلی، تحریک عصب اکسیپیتال به عنوان یک روش درمانی غیرتهاجمی و با عوارض کمتر نسبت به روش‌های جراحی معمولاً مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، همچنان باید توجه داشت که هر روش درمانی ممکن است عوارض و مشکلات خاص خود را داشته باشد و تصمیم درمانی باید بر اساس مشاوره و پیشنهاد پزشک انجام شود.

خونرسانی اوزونی (Ozone Autohemotherapy) یکی از روش‌های رایج اوزون تراپی است. در این روش، خون از بیمار گرفته شده و سپس به اوزون اضافه می‌شود. سپس خون با اوزون مخلوط شده به بیمار بازگردانده می‌شود. این فرایند می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی، کاهش التهاب و بهبود عملکرد عروقی کمک کند.

فرایند خونرسانی اوزونی (Ozone Autohemotherapy) به طرق مختلفی انجام می‌شود، اما دو روش شایع برای این فرایند وجود دارد:

1. خونرسانی اوزون خشک (Dry Ozone Autohemotherapy): در این روش، خون از بیمار گرفته شده و به یک کیسه خاص اضافه می‌شود. سپس به اوزون اضافه می‌شود و در داخل کیسه مخلوط می‌شود. پس از مخلوط شدن، خون به بیمار بازگردانده می‌شود.

2. خونرسانی اوزون رطوبتی (Wet Ozone Autohemotherapy): در این روش، خون از بیمار گرفته شده و به یک کیسه خاص اضافه می‌شود. سپس به اوزون اضافه می‌شود و در داخل کیسه مخلوط می‌شود. پس از مخلوط شدن، خون به بیمار بازگردانده می‌شود، اما در این روش ممکن است یک مقدار از خون از بیمار خارج شده و مجدداً به بدن برگردانده شود.

در هر دو روش، مقدار و زمان اضافه کردن اوزون به خون ممکن است متفاوت باشد و بسته به وضعیت بالینی بیمار و توصیه پزشک متخصص تنظیم می‌شود.

مزایا و معایب خونرسانی اوزونی (Ozone Autohemotherapy) عبارتند از:

مزایا:

1. تقویت سیستم ایمنی: خونرسانی اوزونی می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند و به مبارزه با عفونت‌ها و بیماری‌ها کمک کند.

2. اثر ضد التهابی: اوزون خاصیت ضد التهابی دارد و ممکن است در کاهش التهاب‌ها و علائم مرتبط با آن‌ها مؤثر باشد.

3. بهبود عملکرد عروقی: خونرسانی اوزونی می‌تواند به بهبود عملکرد عروق و جریان خون کمک کند و در مواردی مانند آترواسکلروز، ایسکمی و دیابتی نوع دو مفید باشد.

4. اثرات ضدباکتریایی و ضدقارچی: اوزون خاصیت ضدباکتریایی و ضدقارچی قوی دارد و می‌تواند در درمان عفونت‌های باکتریایی و قارچی مؤثر باشد.

5. تسهیل فرایند التیام: خونرسانی اوزونی ممکن است به تسریع فرایند التیام زخم‌ها و زخم‌های تحت فشار کمک کند.

معایب:

1. عوارض جانبی: خونرسانی اوزونی ممکن است عوارض جانبی ناخوشایندی مانند سردرد، خستگی، تهوع و افزایش حساسیت نسبت به نور ایجاد کند. این عوارض معمولاً موقت و از مدت کوتاهی است.

2. خطر عفونت: اگر خونرسانی اوزونی به درستی انجام نشود، ممکن است خطر عفونت از طریق خون وجود داشته باشد. به همین دلیل، باید این روش توسط پزشک مجرب و با رعایت مراحل بهداشتی انجام شود.

3. محدودیت‌های استفاده: خونرسانی اوزونی در برخی موارد مانند بارداری، فشار خون بالا ناکنترل شده و بیماری‌های خونریزی قابل انجام نیست. همچنین، برخی از افراد با حساسیت به اوزون ممکن است نتوانند از این روش استفاده کنند.

مهم است که قبل از استفاده از خونرسانی اوزونی، با پزشک معالج خود مشورت کنید و در مورد مزایا و معایب آن صحبت کنید.

اوزون تراپی یک روش درمانی است که از اوزون، یک شکل از اکسیژن با خواص ضدعفونی کننده و ضد التهابی، استفاده می‌کند. در این روش، اوزون به صورت مستقیم به بدن تزریق می‌شود یا از طریق خونرسانی مانند خونرسانی اوزونی (Ozone Autohemotherapy) استفاده می‌شود.

اوزون تراپی به عنوان یک روش درمانی جایگزین و مکمل، به منظور درمان برخی بیماری‌ها و حالات به کار می‌رود. برخی از کاربردهای اوزون تراپی عبارتند از:

1. درمان عفونت‌ها: اوزون به عنون یک ماده ضدعفونی و میکروب کش قوی عمل می‌کند. بنابراین، می‌تواند در درمان عفونت‌های قارچی، باکتریایی و ویروسی مؤثر باشد.

2. کاهش التهاب: اوزون می‌تواند به کاهش التهاب‌های مزمن مانند آرتریت، التهاب مفاصل و التهاب ریه‌ها کمک کند. این خاصیت ضد التهابی اوزون می‌تواند باعث کاهش درد و تسکین علائم مرتبط با التهاب شود.

3. بهبود عملکرد سیستم ایمنی: استفاده از اوزون می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند و در مقابله با عفونت‌ها و بیماری‌های مختلف مؤثر باشد.

4. تسریع فرایند التیام: اوزون تراپی می‌تواند به تسریع فرایند التیام زخم‌ها، زخم‌های تحت فشار و زخم‌های دیگر کمک کند.

5. بهبود عملکرد قلبی و عروقی: اوزون می‌تواند به بهبود عملکرد قلب و عروق، کاهش فشار خون و بهبود گردش خون در بدن کمک کند.

روش‌های مختلفی برای انجام اوزون تراپی وجود دارد. برخی از روش‌های شایع اوزون تراپی عبارتند از:

1. خونرسانی اوزونی (Ozone Autohemotherapy): در این روش، خون از بیمار گرفته شده و سپس به اوزون اضافه می‌شود. سپس خون با اوزون مخلوط شده به بیمار بازگردانده می‌شود. این فرایند می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی، کاهش التهاب و بهبود عملکرد عروقی کمک کند.

2. تزریق موضعی اوزون: در این روش، اوزون به صورت مستقیم به منطقه مورد نیاز در بدن تزریق می‌شود، مانند مفصل یا بافت متضرر. این روش می‌تواند در درمان التهاب‌ها و آسیب‌های موضعی مؤثر باشد.

3. تنفس اوزون: در این روش، بیمار با تنفس اوزون درمان می‌شود. این می‌تواند به تقویت سیستم تنفسی، کاهش التهاب ریه‌ها و بهبود عملکرد ریه‌ها کمک کند.

برای انجام اوزون تراپی، مهم است که این روش توسط پزشک متخصص و مجرب انجام شود. پزشک شما می‌تواند نوع مناسب اوزون تراپی و دوره درمانی را بر اساس وضعیت شما تعیین کند. همچنین، نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که اوزون تراپی نباید به تنهایی به جای درمان‌های معمول استفاده شود و باید به عنوان مکمل درمانی در نظر گرفته
شود.

خبرنامه دردشناسی ایران و جهان

آناتومی فضای اپیدورال گردنی

برتری‌های تصویربرداری فلوروسکوپی

کاربردها

ممنوعیت‌ها

نحوه انجام بلاک

عوارض جانبی احتمالی و روش های پیشگیری

آناتومی فضای اپیدورال گردنی

برتری‌های تصویربرداری فلوروسکوپی

کاربردها

ممنوعیت‌ها

نحوه انجام بلاک

عوارض جانبی احتمالی و روش‌های پیشگیری

آناتومی فضای اپیدورال گردنی

برتری‌های تصویربرداری سونوگرافی

کاربردها

ممنوعیت‌ها

نحوه انجام بلاک

عوارض جانبی احتمالی و روش‌های پیشگیری

آناتومی شبکه عصبی بازویی

در تصویر زیر این شبکه عصبی نشان داده شده است:

منطقه تحت تاثیر در بلاک شبکه بازویی با روش سوپراکلاویکولار:

کاربردها

ممنوعیت ها

نحوه انجام بلاک

نحوه قرارگیری بیمار و مشخص کردن محل ورود سوزن:

نحوه انجام بلاک:

عوارض جانبی احتمالی و روش های پیشگیری

شماره تلفن های کلینیک

آدرس کلینیک