درد تیرکشنده به بازو یا شانه (Radicular Pain)؛ علل، علائم و روش‌های درمانی

درد تیرکشنده به بازو یا شانه، که در اصطلاح پزشکی به آن درد رادیکولار (Radicular Pain) گفته می‌شود، نوعی درد ناشی از فشار یا آسیب به ریشه‌های عصبی در ستون فقرات گردنی است. این درد معمولاً از گردن آغاز می‌شود و به سمت بازو، شانه و حتی دست‌ها منتشر می‌شود. اگر این وضعیت به موقع درمان نشود، می‌تواند منجر به ناتوانی مزمن، ضعف عضلات و کاهش کیفیت زندگی شود.

در این مقاله، به بررسی جامع علل، علائم و درمان‌های مختلف این نوع درد می‌پردازیم.

رادیکولوپاتی چیست؟

رادیکولوپاتی (Radiculopathy) شرایطی است که در آن یکی از ریشه‌های عصبی نخاعی تحریک یا تحت فشار قرار می‌گیرد. در صورت بروز در ناحیه گردن، به آن رادیکولوپاتی گردنی گفته می‌شود که می‌تواند منجر به درد تیرکشنده در شانه و بازو گردد.

علائم درد تیرکشنده به بازو یا شانه

علائم بسته به شدت فشار به عصب و محل آن متفاوت است، اما شایع‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

• درد تیرکشنده یا سوزشی که از گردن به بازو، شانه یا انگشتان می‌زند

• گزگز یا مورمور شدن در دست یا انگشتان

• بی‌حسی یا کاهش حس پوست در مسیر عصب

• ضعف عضلانی در بازو یا دست

• افزایش درد هنگام چرخاندن گردن یا بالا بردن بازو

علل درد رادیکولار در شانه یا بازو

علل اصلی این نوع درد معمولاً به مشکلاتی در ستون فقرات گردنی مرتبط است. از جمله:

1. فتق دیسک گردن (Cervical Disc Herniation)

یکی از شایع‌ترین علل، بیرون‌زدگی دیسک بین مهره‌ای است که به ریشه‌های عصبی فشار وارد می‌کند.

2. تنگی کانال نخاعی (Spinal Stenosis)

کاهش فضای داخل ستون فقرات می‌تواند باعث فشردگی ریشه‌های عصبی شود.

3. اسپوندیلوز گردنی (Cervical Spondylosis)

فرسایش طبیعی مهره‌ها و دیسک‌های گردنی در اثر افزایش سن، منجر به خارهای استخوانی و التهاب اعصاب می‌شود.

4. ضربه یا تصادف

آسیب مستقیم به گردن یا ستون فقرات می‌تواند باعث تحریک یا آسیب به ریشه‌های عصبی شود.

5. تومور یا عفونت

در موارد نادر، توده‌های فشاری یا عفونت ستون فقرات نیز می‌توانند عامل درد رادیکولار باشند.

تشخیص درد تیرکشنده به بازو

برای تشخیص صحیح این نوع درد، پزشک معمولاً مراحل زیر را دنبال می‌کند:

• شرح حال دقیق بیمار (نوع و الگوی درد)

• معاینه بالینی (بررسی قدرت عضلانی، رفلکس‌ها، و حس لمس)

• تصویربرداری شامل:

  • عکس ساده رادیولوژی (X-ray)

  • MRI گردن (تصویر دقیق از دیسک‌ها و اعصاب)

  • EMG یا تست نوار عصب و عضله

روش‌های درمان درد رادیکولار

درمان بستگی به علت زمینه‌ای دارد و ممکن است شامل ترکیبی از موارد زیر باشد:

1. درمان‌های غیرجراحی

داروها:

• مسکن‌ها (NSAIDs مانند ایبوپروفن)

• داروهای ضدالتهاب

• شل‌کننده‌های عضلانی

• داروهای ضد تشنج یا ضد افسردگی برای کنترل دردهای عصبی

فیزیوتراپی:

• تمرینات کششی گردن

• تقویت عضلات گردنی و شانه‌ای

• استفاده از گرما یا سرما

تزریقات موضعی:

• تزریق اپیدورال استروئید یا بلاک عصبی برای کاهش التهاب و تسکین درد

2. درمان‌های نوین

لیزر درمانی

لیزر کم‌توان می‌تواند التهاب ریشه عصبی را کاهش داده و به بهبود سریع‌تر کمک کند.

اوزون درمانی (Ozone Therapy)

روش جدید غیرتهاجمی برای کاهش التهاب در ناحیه دیسک گردنی.

3. جراحی (در موارد پیشرفته)

در صورتی که درمان‌های غیرجراحی مؤثر نباشند یا بیمار دچار ضعف شدید عضلانی شود، جراحی ممکن است پیشنهاد گردد. روش‌های جراحی شامل:

• دیسککتومی (برداشتن دیسک آسیب‌دیده)

• فیوژن مهره‌ای (جوش دادن مهره‌ها برای کاهش حرکت و درد)

مراقبت‌های خانگی و سبک زندگی

• اجتناب از نشستن طولانی یا حالت‌های نامناسب گردن

• استفاده از بالش‌های طبی هنگام خواب

• پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین

• انجام تمرینات تقویتی و کششی منظم

• کنترل استرس و استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی مانند یوگا

درد تیرکشنده به شانه یا بازو ممکن است نشانه‌ای از مشکل جدی در ستون فقرات گردنی باشد. تشخیص به‌موقع و درمان مناسب می‌تواند از عوارض مزمن جلوگیری کند. با ترکیبی از درمان‌های دارویی، فیزیوتراپی، تزریقات و در موارد خاص جراحی، اغلب بیماران بهبود قابل توجهی تجربه می‌کنند.

اگر شما یا یکی از عزیزانتان با این نوع درد مواجه هستید، بهتر است توسط پزشک متخصص مغز و اعصاب یا ارتوپد معاینه شوید.