سردرد یکی از بیماری های شایعی است که از گذشته دور انسان ها را درگیر می کرده است و هر ساله در آمریکا 18 میلیون بیمار به دلیل سردرد به پزشک مراجعه می کنند. بیشتر از 1% ویزیت ها در بخش اورژانس به دلیل سردرد است. سردرد ها به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم می شوند. در سردرد های اولیه، بیماری خود سردرد است و علت دیگری برای آن وجود ندارد. در سردرد های ثانویه، سردرد به دلیل یک اختلال قابل تشخیص در ساختار های آناتومیک یا متابولیک اتفاق می افتد.
میگرن یک بیماری نورولوژیک مزمن است که با حملات سردرد و علائم همراه آن مشخص می شود. تشخیص این بیماری برحسب شرح حال بیمار و توصیف سردرد و علائم همراه با آن است.
ابزار ها و معیار ها در سردرد
سردرد می تواند باعث اختلال شدید عملکرد روزمره شود. مشخص شده است که بهبود علائم و بهبود کیفیت زندگی بیمار به صورت کامل با یک دیگر مرتبط نیستند و ممکن است با بهبود علائم، عملکرد بیمار بهبود پیدا نکند. به همین دلیل استفاده از ابزار هایی که کیفیت زندگی بیمار را می سنجند مهم است. ابزار هایی که برای ارزیابی ناتوانی ناشی از میگرن استفاده می شوند می توانند باعث بهبود ارتباط بین بیمار و پزشک شوند و به بکارگیری درمان های مناسب بعدی کمک کنند. معیار های بسیاری برای این کار استفاده می شوند که به صورت کلی به دو دسته تقسیم می شوند. معیار هایی که تاثیر یک حمله میگرن را درد 24 ساعت بررسی می کنند و معیار هایی که تاثیر میگرن بر روی کیفیت زندگی بیمار را در طول چند هفته تا چند ماه بررسی می کنند. از معیار های دسته اول برای اثربخشی درمان در حملات حاد میگرن استفاده می شود.
کیفیت زندگی تحت تاثیر محیط زندگی، شرایط اقتصادی، سلامت اجتماعی و معنوی و عوامل سیاسی قرار می گیرد. شرایط اصلی ای که در ابزار های بررسی کننده کیفیت زندگی مورد ارزیابی قرار می گیرند شامل سلامت فیزیکی، روانی و اجتماعی هستند. یکی از این ابزار ها پرسشنامه کیفیت زندگی مخصوص میگرن (Migraine-Specific Quality-of-Life Questionnaire) است.
پرسشنامه کیفیت زندگی مخصوص میگرن
پرسشنامه کیفیت زندگی مخصوص میگرن کاهش کیفیت زندگی کوتاه مدت ناشی از یک حمله حاد میگرن در 24 ساعت اول را مورد بررسی قرار می دهد. این پرشسنامه توسط خود بیمار تکمیل می شود و می توان آن را سریع و به آسانی پر کرد. این پرسشنامه شامل 15 مورد در 5 زمینه مختلف است: (1) عملکرد شغلی، (2) عملکرد اجتماعی، (3) انرژی، (4) علائم سردرد ناشی از میگرن، و (5) احساسات و نگرانی ها. در هر کدام از این زمینه ها 3 مورد مختلف وجود دارد که از یک تا هفت نمره می گیرند. عدد 1 نشان دهنده حداکثر تاثیر منفی و عدد 7 نشان دهنده عدم کاهش عملکرد است. هر زمینه حداکثر 21 امتیاز و حداقل 3 امتیاز می گیرد. کاربردی بودن این پرسشنامه و ارتباط امتیاز آن با دوره های بعدی و علائم دیگر میگرن اثبات شده است.
اپیدومیولوژی
شیوع میگرن در آمریکا با دیگر کشور های غربی یکسان است. سه مطالعه وسیع بر روی شیوع میگرن در آمریکا در سال های 1989، 1999، و 2004 انجام شده است. در اولین مطالعه شیوع میگرن در خانم ها 17.6% و در آقایان 6% گزارش شد. در دو مطالعه بعدی نیز اعدادی دقیقا مشابه مطالعه اول به دست آمد که می توان از این موضوع نتیجه گرفت که شیوع میگرن در 15 سال گذشته ثابت بوده است.
قبل از بلوغ شیوع میگرن در حدود 4% است و بعد از بلوغ شیوع این بیماری در دختر ها بیشتر از پسر ها افزایش پیدا می کند. شیوع این بیماری تا 40 سالگی افزایش پیدا می کند و بعد از آن شیوع میگرن کمتر می شود. شیوع این بیماری در افراد آسیایی کمتر از همه، در افراد آفریقایی در حد متوسط و در نژاد سفید بیشترین مقدار است. در آمریکا با افزایش درآمد خانواده شیوع میگرن کاهش پیدا می کند. میگرن باعث کاهش کیفیت زندگی بیمار می شود. سازمان بهداشت جهانی میگرن را جزو بیماری هایی که باعث ناتوانی شدید می شوند دسته بندی کرده است. در حدود 28 میلیون نفر در آمریکا از میگرن شدید ناتوان کننده رنج می برند و این بیماری باعث ضرر 13 میلیارد دلاری به سیستم اقتصادی آمریکا و 1 میلیارد دلاری به سیستم درمان این کشور می شود.
توصیف حمله میگرن
حمله میگرن می توان شامل علائم اولیه، آئورا، سردرد و مرحله بهبود باشد. علائم اولیه در 20% تا 60% بیماران مبتلا به میگرن، ساعت ها تا روز ها قبل از شروع حمله اتفاق می افتند. این علائم می توانند ماهیت روانی، نورولوژیک، شناختی یا خودکار داشته باشند و می توانند به صورت افسردگی، اختلال شناخت و ادراک و حمله های افزایش اشتهای شدید به غذا بروز کنند.
آئورا (Aura)
آئورا میگرن شامل علائم نورولوژیک موضعی ای است که می توانند قبل از، در حین، یا ندرتا بعد از حمله سردرد بروز کنند. آئورا معمولا در 5 تا 20 دقیقه ایجاد می شود و معمولا کمتر از 60 دقیقه باقی می ماند. آئورا می تواند به صورت تصویری، حسی، یا حرکتی باشد و ممکن است تکلم بیمار مختل شود. سردرد معمولا تا 60 دقیقه بعد از تمام آئورا شروع می شود. بیماران می توانند انواع مختلفی از آئورا داشته باشند و بیمارانی که آئورای حسی دارند معمولا آئورای بینایی هم دارند. آئورا های ساده شامل موارد روبرو هستند: از دست دادن موقت بینایی، دیدن هاله های نورانی، فلش های نور، دیدن اشکال هندسی و مبهم شدن دید بیمار. علامت کاراکتریستیک آئورای میگرن نوعی آئورای بینایی پیچیده خاص به نام Fortification spectra است که در پایین تصویر آن آورده شده است. دیگر آئورا های بینایی پیچیده عبارت اند از کوچک یا بزرگ دیدن اشیا، دید به صورت حالت زوم (Zoom)، و دید موزائیکی. آئورای حسی به صورت بی حسی که از دست ها شروع می شود، با بالا حرکت می کند و صورت و لب ها و زبان را دیگری می کند، بروز می کند. ضعف عضلات در موارد نادری اتفاق می افتد و اکثر بیمارانی دچار این آئورا می شوند که آئورای حسی دارند و ضعف این بیماران اکثرا یک طرفه است. اختلال صحبت کردن، درک صحبت های دیگران و وضعیت ذهنی تغییر یافته مانند پدیده دژاوو (deja vu) و حالت رویا یا کابوس دیدن، و کاهش درک بیمار از محیط نیز می توانند اتفاق بی افتند.
مرحله سردرد
سردرد میگرن معمولا 1.5 بار در هر ماه اتفاق می افتد. یک سردرد میگرنی معمولا یکطرفه است، شروع آهسته دارد، ماهیت ضربان دار دارد (85% موارد)، از نظر شدت متوسط تا شدید است و با حرکت کردن بدتر می شود. درد می تواند دو طرفه باشد (40% موارد) و یا می تواند از یک طرف شروع شود و بعد به صورت منتشر دربیاید. در بالغین سردرد 4 تا 72 ساعت طول می کشد و این مدت برای اطفال 2 تا 48 ساعت است.
بی اشتهایی در حین سردرد شایع است. حالت تهوع در 90% بیماران وجود دارد و یک سوم بیماران حین سردرد دچار استفراغ می شوند. حساسیت بیش از حد حسی باعث می شود تا بیماران به دنبال مکانی تاریک و ساکت بگردند. تاری دید، گرفتگی بینی، بی اشتهایی، گرسنگی، درد مقعد، اسهال، درد شکم، افزایش ادرار، رنگ پریدگی صورت احساس سرما یا گرما، و افزایش تعریق ممکن است اتفاق بی افتند. افسردگی، احساس ضعف و بی حالی، اضطراب و تحریک پذیری و اختلال تمرکز نیز شایع هستند.
کرایتریا تشخیصی
کرایتریا به مجموعه ای از علائم یا نتایج آزمایشگاهی یا تصویربرداری گفته می شود که بر اساس آن تشخیص یک بیماری قطعی می شود. در مورد میگرن کرایتریای تشخیصی نیازی به مطالعه آزمایشگاهی یا تصویربرداری ندارد و فقط بر اساس علائم بیماری میگرن تشخیص داده می شود. برای تشخیص میگرن بدون آئورا باید حداقل 5 حمله سردرد اتفاق افتاده باشد در حالی که این تعداد برای میگرن با آئورا 2 عدد است. در صورتی سردرد میگرن 15 روز یا بیشتر در ماه اتفاق بی افتد به آن میگرن مزمن گفته می شود. اگر آئورای میگرن کمتر از یک ساعت طول بکشد به آن آئورای تیپیک (معمولی) گفته می شود. اگر آئورا بیشتر از 1 ساعت و کمتر از 1 هفته طول بکشد آئورای طولانی شده (Prolonged) و اگر بیشتر از 1 هفته طول بکشد به آن آئورای پایدار (Persistent) گفته می شود.
انواع دیگر میگرن
علاوه بر انواع معمول تر میگرن که توضیح داده شد، انواع دیگری از میگرن نیز وجود دارد، اما شیوع این موارد کمتر از انواع معمول میگرن است. در میگرن نوع بازیلار (Basilar-type) آئورا با علائم درگیری ساقه مغز (قسمت پایینی مغز بین لوب های مغز و نخاع) مانند سرگیجه، دوبینی، تهوع و استفراغ، لرزش چشم ها، بی حسی دوطرفه، یا تغییر سطح هوشیاری یا اختلال شناختی بروز می کند.
یک نوع دیگر میگرن، میگرن افتالوموپلژیک (Ophthalmoplegic) است که به دلیل التهاب عصب مسئول حرکت چشم ایجاد می شود و علائم درگیری چشم در این بیماران تا چند هفته ادامه پیدا می کند.
میگرن همی پلژیک (hemiplegic) می تواند به صورت تک گیر (بدون سابقه فامیلی) یا به صورت فامیلی اتفاق بی افتد. نوع فامیلی به صورت اتوزومال غالب منتقل می شود، یعنی حتما یکی از والدین بیمار به این بیماری مبتلا هستند. در این نوع میگرن، حمله بعد از وارد شدن آسیب جزئی به سر شروع می شود و بیمار ممکن است دچار تب یا کاهش سطح هوشیاری شود. در این نوع میگرن بیمار دچار ضعف عضلات یک طرفه بدن می شود و سردرد می تواند وجود نداشته باشد. شروع ضعف عضلانی ممکن است ناگهانی باشد و علائمی شبه به سکته مغزی ایجاد کند.
درمان
شدت میگرن، تعداد حملات و تاثر آن بر روی کیفیت زندگی در بیماران مختلف بسیار متفاوت است. یک برنامه درمانی مناسب در کلینیک فوق تخصصی درد پروفسور سیروس مومن زاده بر حسب علائم بیمار، بیماری های همراه و توقعات و نیاز ها و اهداف بیمار طراحی می شود. شروع درمان میگرن با تشخیص بیماری است و با توضیح کامل بیماری و طراحی نقشه درمانی برحسب بیماری های همراه ادامه پیدا می کند.
بیماری های بسیاری در افراد مبتلا به میگرن بیشتر از دیگر افراد اتفاق می افتند که از بین آن ها می توان به موارد روبرو اشاره کرد: سکته مغزی، سکته قلبی، تشنج، سندروم رینود (کبود شدن انگشتان در مواجهه با سرما)، و اختلالات خلقی (افسردگی، مانیا، اضطراب، و اختلال پنیک). لرزش دست ها و بدن، نارسایی دریچه های قلبی و سندروم روده تحریک پذیر نیز ممکن است با میگرن مرتبط باشند.
درمان دارویی میگرن به دو دسته حاد (برای کنترل حمله) و جلوگیری کننده برای کاهش تعداد حملات بعدی تقسیم می شود که در میگرن شدید در کلینیک فوق تخصصی پروفسور سیروس مومن زاده از هر دو دسته درمانی استفاده می شود. درمان حاد با هدف کاهش یا متوقف کردن پیشرفت حمله یا درد و ناتوانی بعد از شروع حمله انجام می شود. در اکثر حملات می توان از این نوع درمان استفاده کرد اما نباید تعداد این نوع درمان بیشتر از 2 یا 3 بار در هفته باشد. درمان پیشگیرانه حتی نبود سردرد انجام می شود و هدف از آن کاهش میزان بروز حملات، شدت آن ها یا مدت حمله است. از مزایای درمان پیشگیرانه می توان به پاسخ دهی بهتر بیمار به درمان حاد، کاهش ناتوانی و افزایش عملکرد بیمار اشاره کرد.
درمان حمله حاد میگرن
درمان دارویی میگرن حاد به دو دسته اختصاصی (مانند ارگوت ها، تریپتان ها، …) و غیر اختصاصی (مانند اوپیوئید ها) تقسیم می شود. دارو های غیر اختصاصی درد میگرن و دیگر علل درد را سرکوب می کنند درحالی که درمان های اختصاصی سردرد ناشی از میگرن (و بعضی دیگر از سردرد ها) را تسکین می دهند و روی دیگر علل درد بیمار تاثیری ندارند. درمان های اختصاصی بر روی درد خفیف، متوسط و شدید حمله میگرن موثر هستند. دستگاه هایی که برای کنترل درد حمله حاد میگرن تایید شده اند عبارت اند از: تحریک عصب واگ، نریویو (Nerivio، تنظیم کننده شرطی شده درد)، و سفالی (Cefaly، تحریک زیر پوستی ناحیه بالای بینی).
انتخاب نوع درمان به شدن حمله، فرکانس حملات در ماه، علائم همراه، بیماری های همراه، پاسخ دهی به درمان های قبلی، قدرت دارو و احتمال استفاده بیش از حد از دارو و ایجاد عوارض جانبی بستگی دارد. در صورت تهوع و استفراغ شدید بهتر از دارو ها به روشی غیر از روش خوراکی استفاده شوند. تزریقات می توانند باعث بهبود سریع بیمار شوند. دارو های مسکن (Analgesics) در حملات خفیف تا متوسط کاربرد دارند.
دارو های اختصاصی خط اول درمان حملات شدید هستند و در حملات متوسط یا خفیفی که به مسکن ها پاسخ نداده اند نیز استفاده می شوند. تریپتان ها یک دسته از این دارو های اختصاصی هستند که عملکرد خوبی در حملات شدید و متوسط دارند.
مداخله سریع حین شروع حمله می تواند از پیشرفت حمله جلوگیری کند و کارایی درمان را افزایش دهد. تریپتان ها می توانند از ایجاد حساسیت به لمس و درد حتی با تحریک خفیف جلوگیری کنند و وجود حساسیت به لمس می تواند در پیشبینی اثربخشی تریپتان ها موثر باشد. قبل از اینکه یک دارو ناکارآمد شناخته شود باید در حداقل دو حمله مختلف استفاده شود. ممکن است لازم باشد تا دوز دارو، نحوه استفاده (مثلا از خوراکی به وریدی)، و دارو های همراه داروی اصلی عوض شوند. در صورتی که یک دارو کارایی مناسب نداشته باشدف عوارض جانبی بیش از حد باشد یا حملات عود کنند باید نوع داروی مورد استفاده عوض شود. در صورتی که بیش از حد از دارو های کنترل کننده حملات استفاده شود، خود این استفاده بیش از حد می تواند باعث سردرد بیمار شود. به همین دلیل باید استفاده از دارو های کنترل کننده حملات به دو تا سه روز در هفته محدود شود. در شرایطی که سردرد مکررا اتفاق می افتد ممکن است بهتر باشد که مداخله سریعی صورت نگیرد.
تمام درمان ها در مواردی شکست می خورند، در نتیجه بهتر است دارو های نجات بخش (مانند اوپیوئید ها، کورتیکواستروئید ها، …) در دسترس باشند. این دارو ها عملکرد قابل اعتماد تری دارند اما به دلیل عوارض جانبی بیشتر و آرام بخشی قوی استفاده محدودی دارند.
درمان پیشگیرانه
درمان پیشگیرانه برای کاهش فرکانس بروز حملات حاد، کاهش طول مدت حملات، یا شدت حملات تجویز می شود. دیگر فایده این درمان ها افزایش پاسخ دهی حملات حاد به درمان، بهبود عملکرد بیمار، و کاهش ناتوانی بیمار است. درمان پیشگیرانه می تواند باعث جلوگیری از پیشرفت میگرن اپیزودیک (حملات میگرن با دوره های بی دردی طولانی در بین حملات) به میگرن مزمن شود و هزینه های درمانی را کاهش دهد. اضافه کردن درمان پیشگیرانه به درمان حین حملات می تواند باعث کاهش مصرف منابع درمانی شود. مشخص شده است که تا 6 ماه بعد از شروع درمان پیشگیرانه، نیاز بیماران به مراجعه به پزشک در مطب بیشتر از 50%، مراجعه به اورژانس برای درمان حملات حاد 82%، نیاز به CT Scan 75%، و نیاز به 88.2% کاهش پیدا می کند.
درمان های پیشگیرانه تجویز شده در کلیلنیک فوق تخصصی پروفسور مومن زاده تعداد حملات، شدت و مدت آن ها را کاهش می دهد. مواردی که نیاز است درمان پیشگیرانه شروع شود عبارت اند از:
- میگرنی که باعث تداخل شدید فعالیت روزانه و کاهش شدید کیفیت زندگی بیماری می شود که درمان مرحله حاد را دریافت می کند.
- شکست درمان های مرحله حاد یا ممنوعیت استفاده از آن ها یا عوارض جانبی بیش از حد.
- استفاده بیش از حد از دارو های حمله حاد که باعث بدتر شده میگرن شده است.
- سر درد های مکرر (بیشتر از یکبار در هفته) که بیمار را در خطر میگرن مزمن یا استفاده بیش از حد از دارو های مسکن قرار می دهد.
- تمایل بیمار.
- شرایط خاص مانند میگرن همی پلژیک، آئورای ناخوشایند بسیار طولانی و مکرر، یا حملات با خطر ایجاد ضایعات عصبی دائمی.
در حال حاضر درمان پیشگیری کننده به اندازه ای که باید، مورد استفاده قرار نمی گیرد و در حال حاضر فقط برای 13% بیماران مبتلا به میگرن از این درمان استفاده می شود. 25% افراد مبتلا به میگرن بیشتر از 3 حمله در ماه دارند و 53% افراد مبتلا به میگرن به دلیل حملات یا نیاز به استراحت در بستر دچار ناتوانی شدید شده اند. در مطالعات انجام شده بر حسب علائم بیماران مختلف، درمان پیشگیرانه باید در حدود 40% از افراد مبتلا به میگرن استفاده شود.
دارو های این نوع درمان شامل دارو های بتا بلاکر (مانند پروپرانولول)، دارو های ضدافسردگی، دارو های مهارکننده کانال های کلسیم، ضدتشنج ها، مهارکننده های CGRP، و دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی (مانند ناپروکسن) هستند. انتخاب دارو برحسب قدرت دارو، عوارض جانبی و بیماری های زمینه ای بیمار است. دارو با دوز کم شروع می شود و به تدریج دوز دارو افزایش داده می شود تا به سطح درمانی یا حداکثر دوز مجاز برسد. بررسی دوز مناسب دارو و … ممکن است 2 تا 6 ماه طول بکشد. دارو های حملات حاد نباید بیش از حد استفاده شوند. به دلیل خطر ایجاد ناهنجاری جنین در بعضی از این دارو، خانم هایی که تحت درمان پیشگیرانه با این دارو های قرار می گیرند باید یک روش جلوگیری از بارداری مناسب داشته باشند.
طول مدت درمان پیشگیرانه اکثرا بین 6 تا 9 ماه است. افرادی که درمان پیشگیرانه میگرن دریافت نمی کنند به طور میانگین 1.4 روز در هفته بیشتر دچار علائم میگرن می شوند و بیشتر به درمان حمله حاد نیاز پیدا می کنند. درصورتی که بعد از دوره اولیه درمان پیشگیرانه سردرد کنترل شده باشد می توان دوز دارو ها با به مرور زمان کم کرد و در نهایت دارو ها را قطع کرد.
از روش های دیگری مانند رفتار درمانی ، بیوفیدبک، درمان شناختی-رفتاری و مداخلات روانی نیز برای پیشگیری از حملات میگرن استفاده می شود. بیماری های زمینه ای بیمار تاثیر زیادی بر روی درمان دارند. در بعضی موارد می توان این بیماری ها را با انتخاب صحیح دارو پیشگیری کنترل کرد و در مواردی ابتلا به یک بیماری خاص باعث ممنوعیت استفاده از بعضی دارو ها می شود.
دارو های پیشگیری که بیشترین اثر را دارند عبارت اند از والپورات، توپیرامات (topiramate)، بتا بلاکر ها و مهارکننده های CGRP. انتخاب دارو به قدرت دارو، عوارض جانبی آن، ترجیح بیمار، نوع سردرد، و وجود یا عدم وجود دیگر بیماری های همزمان بستگی دارد. در کلینیک فوق تخصصی درد پروفسور مومن زاده دارو با بیشترین نسب سود به ریسک و با توجه به عوارض جانبی احتمالی و استفاده از آن ها برای کاهش علائم بیمار استفاده می شود. به عنوان مثال در بیماری که کمبود وزن دارد از دارو های ضد افسردگی، که یکی از عوارض جانبی آن ها افزایش وزن است، استفاده می شود تا علاوه بر کنترل میگرن، وزن بیمار نیز به حالت طبیعی برسد. برعکس در بیمارانی که اضافه وزن دارند توپیرامات ترجیح داده می شود چون این دارو می تواند به کاهش وزن بیمار کمک کند. دارو های ضدافسردگی که باعث آرامبخشی می شوند در بیمارانی که مشکل بی خوابی دارند به طبیعی شدن خواب بیمار کمک می کنند. در بیماران مسن یا با بیماری قلبی که در معرض افت فشار هستند بهتر است از دارو های ضد افسردگی، بلاک کننده های کانال کلسیم، و بتا بلاکر ها استفاده نشود، اما در این بیماران می توان از والپورات یا توپیرامات استفاده کرد. بیماران وزرشکار بهتر است بتا بلاکر ها را با احتیاط مصرف کنند. در بیمارانی که توانایی انجام کار های روزمره خود را ندارند از دارو هایی استفاده می شود که باعث کاهش بیشتر توانایی شناختی بیمار نشوند.
بیماری های همراه نقش مهمی در درمان دارند. وجود یک بیماری همزمان علاوه بر ایجاد فرصت های درمانی جدید، استفاده از بعضی دارو ها را نیز محدود می کند. در بعضی موارد می توان دو یا سه بیماری با یک دارو درمان کرد اما استفاده از یک دارو برای چند بیماری نیز محدودیت های خود را دارد. با دادن یک دارو می توان یک بیماری را به طور کامل درمان کرد اما ممکن است بیماری دوم به دوز کمتر یا بیشتری از همان دارو برای کامل کنترل شدن نیاز داشته باشد. در بیمارانی که نیاز به مصرف چند دارو دارند توجه به تداخلات دارویی برای کاهش عوارض احتمالی ضروری است. با این حال در بعضی بیماران با استفاده از یک دارو هر دو بیماری وی به صورت کامل کنترل می شود. درمان چند دارویی به پزشک اجازه می دهد تا با توجه به شرایط هر بیماری، درمان را به صورت مناسب تغییر دهد. در بیماران مبتلا به میگرن که همزمان افسردگی نیز دارند، معمولا از دارو های ضد افسردگی سه حلقه استفاده می شود. البته کنترل افسردگی معمولا نسبت به کنترل میگرن نیاز به دوز بالاتری از دارو های ضد افسردگی دارد و به همین دلیل این روش درمانی در بیماران با افسردگی خفیف کاربرد بیشتری دارد و در بیماران با افسردگی متوسط تا شدید معمولا از یک دارو برای کنترل افسردگی و از یک داروی ضد تشنج برای کنترل میگرن استفاده می شود. در بیماران مبتلا به میگرن و صرع می توان از یک داروی ضد صرع مانند توپیرامات و والپورات برای کنترل همزمان هر دو بیماری استفاده کرد. این دو دارو خط اول درمان در بیماران مبتلا به میگرن که همزمان اختلال دو قطبی نیز دارند، هستند. بر حسب شرایط بیماری ممکن است بعضی از دارو ها ممنوع باشند. به عنوان مثال بهتر است بتا بلاکر ها در بیماران مبتلا به افسردگی و دارو های ضد افسردگی سه حلقه در بیماران مبتلا به صرع استفاده نشوند.
با اینکه درمان تک دارویی ترجیح داده می شود، در بعضی از موارد لازم است تا درمان ترکیبی برای پیشگیری استفاده شود. معمولا دارو های ضد افسردگی همراه با بتا بلاکر ها یا مهارکننده های کانال کلسیم استفاده می شوند. توپیرامات و والپورات را می توان در ترکیب با هر کدام از دارو های قبلی استفاده کرد. در بیمارانی که نسبت به بتا بلاکر ها یا والپورات مقاوم هستند، استفاده ترکیبی از این دو دارو باعث بهبود اثرات درمانی می شود و در 56% بیماران تعداد روز هایی که بیمار سردرد داشته است را بیشتر از 50% کاهش می دهد.
دارو های ضد CGRP (اپتینزوماب، ارنوماب،…) دارو های جدیدی هستند که در درمان میگرن اپیزودیک و میگرن مزمن، موثر و امن هستند.
خلاصه
میگرن یک سردرد بسیار شایع است که به دلیل افزایش تحریک پذیری سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع) اتفاق می افتد. این بیماری جزو علل شایع ناتوانی شدید است و بر اساس سردرد و علائم همراه تشخیص داده می شود. اثرات اجتماعی و اقتصادی میگرن قابل ملاحظه است. این بیماری باعث کاهش کیفیت زندگی می شود و فعالیت های شغلی و اجتماعی و خانوادگی بیمار را مختل می کند. دارو های بسیاری برای درمان حملات حاد و درمان پیشگیرانه وجود دارند. درمان حملات حاد یا اختصاصی (تریپتان ها یا ارگوت ها) است یا غیر اختصاصی (مسکن ها). میگرن ناتوان کننده باید با تریپتان ها درمان شود. افزایش تعداد دفعات حمله میگرن نشانه نیاز به درمان پیشگیرانه است. درمان پیشگیرانه تعداد حملات را کاهش می دهد و باعث افزایش کیفیت زندگی می شود. درمان های بیشتری در حال توسعه هستند، که باعث امید در مبتلایان به میگرن که بیماری آن ها کنترل نشده است می شوند.
