علل و درمان سردرد سینوسی

سردرد سینوسی یکی از انواع شایع سردردهاست که معمولاً با احساس فشار، سنگینی یا درد در ناحیه‌ی پیشانی، گونه‌ها، پشت چشم‌ها و اطراف بینی همراه است. این نوع سردرد، برخلاف میگرن یا تنش‌های عصبی، به دلیل التهاب و گرفتگی سینوس‌ها ایجاد می‌شود و در فصول آلرژی یا هنگام سرماخوردگی شایع‌تر است.

در این مقاله، به بررسی کامل علل، علائم، روش‌های تشخیص و موثرترین درمان‌های سردرد سینوسی می‌پردازیم.

🔍 سردرد سینوسی چیست؟

سینوس‌ها حفره‌هایی پر از هوا در استخوان‌های صورت هستند که در حالت طبیعی ترشحات مخاطی را به بینی تخلیه می‌کنند. زمانی که این مجاری مسدود شده یا دچار التهاب شوند (در اثر عفونت، آلرژی یا عوامل دیگر)، فشار در سینوس‌ها بالا رفته و دردی مشخص در صورت و سر ایجاد می‌شود که به آن سردرد سینوسی می‌گویند.

✅ علائم سردرد سینوسی

علائم این نوع سردرد معمولاً با علائم سینوزیت همزمان ظاهر می‌شوند:

• درد و فشار در اطراف چشم، پیشانی و گونه‌ها

• احساس سنگینی در سر و صورت

• گرفتگی بینی و ترشحات غلیظ (اغلب زرد یا سبز رنگ)

• تب خفیف یا احساس بیماری

• کاهش حس بویایی

• درد هنگام خم شدن به جلو

• گاهی درد دندان‌های فک بالا

🔸 توجه: بسیاری از سردردهای به‌ظاهر سینوسی در واقع میگرن هستند. تشخیص دقیق بسیار مهم است.

⚠️ علت‌های سردرد سینوسی

1. عفونت سینوس‌ها (سینوزیت حاد یا مزمن)

مهم‌ترین علت سردرد سینوسی، عفونت ویروسی یا باکتریایی در سینوس‌هاست. این عفونت باعث التهاب و انسداد مسیر خروج ترشحات می‌شود.

2. آلرژی فصلی یا حساسیت تنفسی

حساسیت به گرده‌ها، گرد و غبار، قارچ‌ها و موی حیوانات، موجب التهاب مزمن در مخاط بینی و سینوس‌ها می‌شود.

3. پولیپ بینی یا انحراف تیغه بینی

این مشکلات ساختاری باعث انسداد سینوس‌ها و تجمع ترشحات می‌شوند که در نهایت به درد و سردرد منجر می‌گردد.

4. تغییرات ناگهانی فشار هوا

سفرهای هوایی یا بالا رفتن به ارتفاعات می‌تواند فشار سینوس‌ها را تغییر داده و سردرد ایجاد کند.

5. عفونت‌های تنفسی ویروسی

سرماخوردگی یا آنفلوآنزا می‌تواند با تورم و التهاب مخاط سینوس‌ها همراه باشد و باعث درد شود.

🔬 نحوه تشخیص سردرد سینوسی

تشخیص دقیق بسیار مهم است زیرا سردردهای میگرنی گاهی با علائم مشابه بروز می‌کنند. روش‌های تشخیصی شامل:

• شرح حال کامل پزشکی

• معاینه بالینی (بررسی حساسیت صورت، احتقان بینی و تب)

• تصویربرداری سینوس‌ها (CT Scan یا MRI) در موارد مزمن یا پیچیده

• آزمایش آلرژی در صورت وجود علائم طولانی‌مدت

💊 روش‌های درمان سردرد سینوسی

درمان سردرد سینوسی بر اساس علت آن انجام می‌شود؛ هدف، کاهش التهاب، باز کردن مجرای سینوس‌ها و رفع عامل زمینه‌ای است.

🔹 1. درمان دارویی

الف) ضدالتهاب‌ها و مسکن‌ها

• استامینوفن یا ایبوپروفن برای کاهش درد و تب

• اسپری‌های ضد التهاب کورتونی (مانند فلوتیکازون)

ب) آنتی‌بیوتیک‌ها

در صورت وجود عفونت باکتریایی (سینوزیت چرکی)، پزشک آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند. مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک توصیه نمی‌شود.

ج) ضد احتقان‌ها (Decongestants)

• اسپری بینی مانند اکسی‌متازولین (نباید بیشتر از ۳ روز مصرف شود)

• قرص‌های ضد احتقان برای باز کردن مجاری سینوس‌ها

🔹 2. درمان‌های خانگی و طبیعی

الف) بخور دادن

استفاده از بخار آب گرم با یا بدون اسانس‌هایی مانند اکالیپتوس، به باز شدن سینوس‌ها کمک می‌کند.

ب) شست‌وشوی بینی با محلول سالین

شست‌وشوی منظم بینی با سرم یا دستگاه‌های مخصوص (نتی پات) به پاک‌سازی ترشحات و کاهش التهاب کمک می‌کند.

ج) نوشیدن مایعات فراوان

آب و دمنوش‌هایی مثل زنجبیل، نعناع یا بابونه مخاط را رقیق کرده و به تخلیه آسان‌تر کمک می‌کنند.

د) استراحت کافی

بدن در دوره عفونت نیاز به استراحت برای ترمیم دارد.

🔹 3. درمان‌های پیشرفته و تخصصی

در موارد مزمن یا عودکننده که به درمان‌های اولیه پاسخ نمی‌دهند:

• تزریق کورتون در بینی یا سینوس‌ها

• عمل جراحی سینوس (اندوسکوپی سینوس) برای برداشتن موانع مثل پولیپ

• جراحی اصلاح انحراف تیغه بینی (سپتوپلاستی) در صورت لزوم

🍀 پیشگیری از سردرد سینوسی

• دوری از عوامل حساسیت‌زا (گرده، گرد و خاک، موی حیوانات)

• استفاده از ماسک در هوای آلوده

• مرطوب نگه داشتن محیط زندگی

• درمان سریع سرماخوردگی و عفونت‌های تنفسی

• نوشیدن آب کافی و خودداری از دود سیگار یا محیط‌های خشک

❓ سوالات متداول

🔹 آیا سردرد سینوسی می‌تواند بدون تب باشد؟

بله، سردرد سینوسی می‌تواند در اثر آلرژی یا گرفتگی خفیف سینوس ایجاد شود و لزوماً با تب همراه نباشد.

🔹 چگونه سردرد سینوسی را از میگرن تشخیص دهیم؟

میگرن معمولاً با تهوع، حساسیت به نور و صدا، و ضربان‌دار بودن درد همراه است. در حالی‌که سردرد سینوسی با احتقان بینی و درد فشاری در صورت همراه است.

🔹 سردرد سینوسی چقدر طول می‌کشد؟

در سردردهای ناشی از سینوزیت حاد، معمولاً بین 7 تا 10 روز طول می‌کشد. در موارد مزمن ممکن است هفته‌ها ادامه یابد.

سردرد سینوسی یک مشکل آزاردهنده ولی قابل درمان است. شناسایی علت زمینه‌ای، استفاده از داروهای مناسب و پیروی از راهکارهای خانگی و تخصصی می‌تواند به‌طور مؤثری درد را کاهش داده و از بازگشت آن جلوگیری کند. در صورت مزمن شدن علائم یا بروز عوارض، حتماً به پزشک گوش، حلق و بینی یا متخصص آلرژی مراجعه نمایید.