سردرد چشمی: علل، علائم و روش‌های درمان

سردرد یکی از شکایت‌های شایع پزشکی است که می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. یکی از انواع کمتر شناخته شده اما بسیار مهم سردرد، سردرد چشمی است. این نوع سردرد معمولاً به دلیل مشکلاتی در ساختار و عملکرد چشم ایجاد می‌شود. در این مقاله به بررسی کامل سردرد چشمی، ارتباط آن با بیماری‌هایی مانند گلوکوم (آب سیاه) و خستگی چشم، علائم هشداردهنده و راه‌های درمان می‌پردازیم.

سردرد چشمی چیست؟

سردرد چشمی نوعی درد در ناحیه اطراف چشم، پیشانی، پشت کره چشم یا گیجگاه است که منشاء آن به اختلالات بینایی یا مشکلات چشمی بازمی‌گردد. این نوع سردرد می‌تواند موقتی یا مزمن باشد و بسته به علت زمینه‌ای، شدت متفاوتی داشته باشد.

علل سردرد چشمی

1. گلوکوم (آب سیاه)

گلوکوم بیماری‌ای است که به علت افزایش فشار داخل چشم (IOP) ایجاد می‌شود و می‌تواند به عصب بینایی آسیب برساند. سردرد ناشی از گلوکوم معمولاً در اطراف چشم احساس می‌شود و ممکن است همراه با تاری دید، تهوع و قرمزی چشم باشد. نوع زاویه بسته گلوکوم اغلب درد ناگهانی و شدیدی ایجاد می‌کند و نیاز به درمان اورژانسی دارد.

2. خستگی چشم (Eye Strain)

کار زیاد با موبایل، کامپیوتر، مطالعه در نور نامناسب یا استفاده مداوم از لنز تماسی می‌تواند باعث خستگی چشم شود. خستگی چشم معمولاً درد مبهم یا فشار در اطراف چشم و پیشانی ایجاد می‌کند و در پایان روز بدتر می‌شود.

3. عیوب انکساری و آستیگماتیسم

نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگماتیسم اصلاح نشده می‌توانند باعث تلاش بیش از حد چشم برای تمرکز شوند و در نتیجه سردرد چشمی ایجاد کنند.

4. التهاب‌های چشمی

بیماری‌هایی مانند یووئیت، اسکلریت یا اپیسکلریت، که التهاب در بخش‌های مختلف چشم هستند، می‌توانند سردرد شدید به‌ویژه در پشت یا اطراف چشم ایجاد کنند.

5. خشکی چشم

کاهش اشک یا کیفیت پایین اشک نیز می‌تواند باعث تحریک چشم و درد چشمی شود که به صورت سردرد مبهم خود را نشان می‌دهد.

علائم سردرد چشمی

• درد در اطراف یا پشت کره چشم

• احساس سنگینی در پلک‌ها یا پیشانی

• تاری دید یا دید دوتایی

• حساسیت به نور (فوتوفوبیا)

• قرمزی چشم

• اشک‌ریزش یا خشکی

• تهوع (در موارد شدید مانند گلوکوم)

تفاوت سردرد چشمی با سردردهای دیگر

روش‌های تشخیص سردرد چشمی

برای تشخیص صحیح سردرد چشمی، پزشک معمولاً موارد زیر را بررسی می‌کند:

• معاینه چشم با اسلیت لامپ

• اندازه‌گیری فشار داخل چشم (تونومتری)

• بررسی حدت بینایی

• بررسی عیوب انکساری

• آزمایشات خون در صورت شک به بیماری التهابی

• گاهی اوقات تصویربرداری مانند MRI برای رد علل مغزی

راه‌های درمان سردرد چشمی

درمان بر اساس علت:

1. گلوکوم:

   • داروهای کاهش دهنده فشار چشم (قطره تیمولول، لاتانوپروست و …)

   • لیزر تراپی یا جراحی در موارد شدید

2. خستگی چشم:

   • استراحت منظم (قانون 20-20-20)

   • استفاده از فیلتر آبی در صفحه نمایش

   • عینک ضد اشعه یا کامپیوتر

3. عیوب انکساری:

   • عینک مناسب یا لنز تماسی

   • در برخی موارد، لیزیک یا PRK

4. التهاب‌ها:

   • قطره‌های استروئیدی یا ضد التهاب

   • درمان علت زمینه‌ای (مانند بیماری‌های خودایمنی)

5. خشکی چشم:

   • اشک مصنوعی

   • مصرف اسید چرب امگا-۳

   • استفاده از مرطوب‌کننده هوا در محیط

پیشگیری از سردردهای چشمی

• معاینه منظم چشم حداقل سالی یک بار

• رعایت ارگونومی کار با کامپیوتر و موبایل

• نور مناسب هنگام مطالعه

• استفاده از عینک استاندارد

• اجتناب از استفاده بیش از حد از لنز تماسی

• مصرف کافی آب برای پیشگیری از خشکی چشم

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر یکی از موارد زیر را تجربه کردید، فوراً به چشم‌پزشک مراجعه کنید:

• درد ناگهانی و شدید چشم

• تاری دید یا از دست رفتن بینایی

• تهوع و استفراغ همراه با درد چشم

• قرمزی شدید چشم یا ترشحات غیرمعمول

سردرد چشمی می‌تواند زندگی روزمره شما را تحت تأثیر قرار دهد، اما خوشبختانه اغلب با تشخیص صحیح و درمان مناسب قابل کنترل است. در صورتی که درد چشمی یا سردردهای مکرر را تجربه می‌کنید، حتماً به چشم‌پزشک مراجعه نمایید تا از بروز مشکلات جدی‌تری مانند گلوکوم جلوگیری شود.