سردرد دندانی یا فکی

سردرد دندانی یا فکی، نوعی از سردرد است که منشأ آن مشکلات دندان‌ها، فک یا مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) است. این نوع سردرد به دلیل نزدیکی اعصاب ناحیه صورت و سر، می‌تواند با دیگر انواع سردرد مانند میگرن یا سردرد تنشی اشتباه گرفته شود. در ادامه به بررسی کامل علت‌ها، علائم، روش‌های تشخیص و درمان سردرد دندانی یا فکی می‌پردازیم.

علل سردرد دندانی یا فکی

1. دندان قروچه (براکسیسم)

یکی از رایج‌ترین دلایل سردردهای فکی، دندان قروچه به‌ویژه در خواب است. فشار بیش‌ازحد روی دندان‌ها و عضلات فک، باعث تحریک عصب‌ها و بروز درد می‌شود.

2. مشکلات مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)

اختلالات مفصل گیجگاهی فکی مانند دررفتگی، التهاب یا فرسایش مفصل، از دلایل شایع سردردهای ناحیه گیجگاه، فک و سر هستند.

3. عفونت دندان یا آبسه

عفونت در ریشه دندان یا لثه می‌تواند به سینوس‌ها و اعصاب صورت فشار وارد کرده و باعث سردرد شود.

4. نامرتبی یا ناهنجاری‌های فکی و دندانی

در مواردی که دندان‌ها درست روی هم قرار نمی‌گیرند یا فک بالا و پایین هماهنگ نیستند، فشار ناصحیح بر عضلات فک وارد می‌شود که منجر به درد می‌گردد.

5. کشیدن دندان (به‌ویژه دندان عقل)

در برخی بیماران، پس از کشیدن دندان، به‌ویژه دندان عقل نهفته، سردردی در ناحیه گیجگاه یا پشت سر ایجاد می‌شود.

6. استرس و تنش‌های روانی

استرس مزمن می‌تواند باعث انقباض عضلات صورت و فک شود که منجر به دردهای فکی و سردرد خواهد شد.

علائم سردرد فکی یا دندانی

• درد در ناحیه گیجگاه یا اطراف گوش

• درد در فک هنگام جویدن، باز کردن یا بستن دهان

• درد دندان‌ها بدون پوسیدگی مشخص

• صدا دادن فک هنگام باز و بسته کردن دهان

• سردردی که از فک شروع شده و به پیشانی یا پشت سر کشیده می‌شود

• درد هنگام لمس ناحیه فک یا صورت

• احساس فشار در چشم‌ها یا گونه‌ها

روش‌های تشخیص

برای تشخیص سردرد دندانی یا فکی، پزشک یا دندان‌پزشک معمولاً اقدامات زیر را انجام می‌دهد:

• بررسی دقیق تاریخچه پزشکی و علائم

• معاینه فیزیکی فک و دندان‌ها

• تصویربرداری (مانند رادیوگرافی، سی‌تی‌اسکن یا MRI در صورت لزوم)

• بررسی الگوی سردرد و زمان شروع آن

• بررسی عملکرد مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)

روش‌های درمان

1. اصلاح عادت‌های ناصحیح

• پرهیز از دندان قروچه

• اجتناب از جویدن آدامس یا خوراکی‌های سخت

• پرهیز از نگه‌داشتن فک در وضعیت باز برای مدت طولانی

2. استفاده از نایت‌گارد (محافظ شب)

این ابزار از فشار ناخواسته دندان‌ها روی هم در هنگام خواب جلوگیری کرده و به کاهش درد کمک می‌کند.

3. درمان اختلال TMJ

• فیزیوتراپی فک

• تمرینات حرکتی و کششی برای فک

• داروهای ضد التهاب و شل‌کننده عضلات

• در موارد پیشرفته: تزریق بوتاکس یا جراحی

4. درمان عفونت یا مشکلات دندانی

در صورت وجود آبسه یا پوسیدگی، درمان‌هایی مانند عصب‌کشی، جرم‌گیری یا کشیدن دندان ضروری است.

5. دارو درمانی

• داروهای ضد درد (مانند استامینوفن یا ایبوپروفن)

• شل‌کننده‌های عضلانی

• داروهای ضد افسردگی در موارد درد مزمن ناشی از استرس

6. درمان‌های مکمل

• ماساژ درمانی ناحیه فک و صورت

• طب سوزنی

• استفاده از کمپرس گرم برای کاهش تنش عضلانی

پیشگیری از سردرد دندانی یا فکی

• کنترل استرس با روش‌هایی مانند یوگا و مدیتیشن

• مراجعه منظم به دندان‌پزشک برای بررسی سلامت دهان و دندان

• درمان زودهنگام هر نوع ناراحتی دندانی

• حفظ بهداشت دهان و دندان

• داشتن تغذیه مناسب و پرهیز از غذاهای سخت یا چسبنده

سردرد دندانی یا فکی یکی از دردهایی است که ممکن است با انواع دیگر سردرد اشتباه گرفته شود. تشخیص صحیح و درمان به‌موقع، کلید کاهش علائم و جلوگیری از مزمن شدن این نوع سردرد است. در صورت بروز علائم مکرر، مراجعه به دندان‌پزشک، متخصص فک و صورت یا متخصص درد توصیه می‌شود.

اگر به دنبال درمان‌های غیرجراحی و تخصصی برای سردردهای ناشی از مشکلات فکی هستید، مشاوره با یک کلینیک تخصصی درد می‌تواند راه‌حل مناسبی باشد.