درگیری عصب گردنی یا رادیکولوپاتی گردن (Cervical Radiculopathy) یک مشکل عصبی است که به علت فشار، تحریک یا آسیب به ریشه‌های عصبی خارج‌شونده از مهره‌های گردن ایجاد می‌شود. این وضعیت می‌تواند باعث درد گردن، شانه، بازو و حتی انگشتان دست شود و معمولاً با علائم حسی و حرکتی همراه است.
این عارضه در اثر بیماری‌هایی مانند دیسک گردن، آرتروز مهره‌های گردنی، آسیب‌های ورزشی یا تروما به وجود می‌آید و در صورت عدم درمان مناسب می‌تواند منجر به ضعف عضلانی و اختلال عملکردی شود.
علائم بسته به سطح درگیری مهره و عصب متفاوت است، اما شایع‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
درد گردن و شانه که به بازو و دست انتشار پیدا می‌کند.
بی‌حسی و گزگز در بازو، ساعد یا انگشتان.
ضعف عضلات دست، به‌ویژه هنگام گرفتن اشیا یا انجام حرکات ظریف.
کاهش رفلکس‌ها در اندام فوقانی.
درد تشدیدشونده با حرکات گردن یا بلند کردن اجسام.
💡 نکته: الگوی انتشار درد معمولاً با مسیر عصب آسیب‌دیده همخوانی دارد و به تشخیص کمک می‌کند.
| علت | توضیح |
|---|---|
| فتق دیسک گردن | فشار ناشی از بیرون‌زدگی دیسک بر ریشه عصبی. |
| اسپوندیلوز گردنی (آرتروز گردن) | فرسایش تدریجی مهره‌ها و رشد زوائد استخوانی که عصب را تحت فشار قرار می‌دهد. |
| آسیب‌های ورزشی یا تروما | ضربه مستقیم یا حرکات ناگهانی گردن. |
| تنگی کانال نخاعی | کاهش فضای عبور عصب و نخاع. |
| تومورهای گردنی | فشردگی عصب توسط توده‌ها. |
| عفونت‌ها | مانند آبسه اپیدورال گردنی که به ریشه عصب فشار وارد می‌کند. |
تشخیص این بیماری نیازمند ترکیبی از معاینه فیزیکی و روش‌های تصویربرداری است:
معاینه فیزیکی و تست‌های عصبی (بررسی رفلکس‌ها، قدرت عضلات و حس).
MRI گردن — بهترین روش برای مشاهده فتق دیسک و فشار روی عصب.
سی‌تی اسکن (CT) یا CT Myelography برای بررسی جزئیات استخوانی.
الکترومیوگرافی (EMG) و بررسی هدایت عصبی (NCV) جهت ارزیابی عملکرد عصب.
استراحت نسبی و پرهیز از حرکات تشدیدکننده.
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) برای کاهش درد و التهاب.
فیزیوتراپی شامل تمرینات کششی، تقویتی و بهبود وضعیت قرارگیری گردن.
یخ یا گرما درمانی بسته به مرحله بیماری.
تزریق استروئید اپیدورال برای کاهش التهاب اطراف عصب.
در صورتی که درمان‌های غیرجراحی طی ۶ تا ۱۲ هفته مؤثر نباشند یا ضعف پیشرونده وجود داشته باشد، جراحی توصیه می‌شود:
دیسککتومی گردنی قدامی (ACDF): برداشتن دیسک آسیب‌دیده و تثبیت مهره‌ها.
لامینکتومی یا فورامینوتومی: برداشتن فشار از روی عصب با گسترش فضای عبور آن.
جراحی با دیسک مصنوعی: جایگزینی دیسک آسیب‌دیده با دیسک مصنوعی برای حفظ حرکت گردن.
اصلاح وضعیت بدن هنگام کار با کامپیوتر و گوشی.
استفاده از بالش مناسب برای حمایت گردن.
انجام تمرینات کششی و تقویتی گردن به صورت منظم.
پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین به شیوه نادرست.
درگیری عصب گردنی (رادیکولوپاتی گردن) یک مشکل شایع اما قابل درمان است که با شناسایی زودهنگام و استفاده از روش‌های درمانی مناسب می‌توان از بروز عوارض جدی پیشگیری کرد. آگاهی از علائم و اصلاح سبک زندگی نقش مهمی در پیشگیری و کنترل این بیماری دارد.
