بسیاری از بیماران از دردهای جسمی مزمن شکایت دارند؛ دردهایی که با وجود انجام MRI، آزمایش خون و معاینات تخصصی، علت مشخصی برای آنها پیدا نمیشود. در چنین شرایطی، توجه به یک عامل مهم و اغلب نادیدهگرفتهشده ضروری است: درد عاطفی و فشارهای روانی طولانیمدت.
امروزه علم پزشکی تأیید میکند که ارتباط مستقیمی بین روان و بدن وجود دارد و استرسهای عاطفی شدید میتوانند زمینهساز بروز بیماریهای دردناک جسمی شوند.
درد عاطفی به حالتی گفته میشود که فرد برای مدت طولانی درگیر احساساتی مانند:
اندوه عمیق
اضطراب مزمن
خشم سرکوبشده
احساس طردشدگی یا شکست عاطفی
باشد، بدون آنکه مسیر سالمی برای تخلیه و درمان این احساسات وجود داشته باشد.
وقتی استرس عاطفی مزمن میشود، بدن وارد حالت هشدار دائمی (Chronic Stress Response) میشود. این وضعیت باعث:
افزایش ترشح هورمون کورتیزول
تحریک بیشازحد سیستم عصبی
انقباض مداوم عضلات
کاهش آستانه تحمل درد
افزایش التهاب بافتی
در نتیجه، دردهایی کاملاً واقعی و ماندگار در بدن شکل میگیرند؛ حتی بدون وجود آسیب ساختاری.
در کلینیکهای درد، این دردها بیشترین ارتباط را با فشار روانی دارند:
درد مزمن کمر و ستون فقرات
درد گردن و شانه
سندرم درد میوفاشیال
سردردهای تنشی و میگرنی
دردهای عصبی و منتشر
دردهای گوارشی بدون علت مشخص
نکته مهم: واقعی بودن درد بیمار هرگز به معنای خیالی بودن آن نیست.
مغز تفاوتی بین درد فیزیکی و درد عاطفی قائل نمیشود. نواحیای که هنگام آسیب جسمی فعال میشوند، در زمان تجربه استرس شدید یا ضربه روحی نیز فعال هستند.
به همین دلیل:
دردهای عاطفی درماننشده میتوانند به دردهای جسمی مزمن و مقاوم به درمان تبدیل شوند.
بیتوجهی به منبع روانی درد میتواند منجر به:
مزمن شدن درد
مصرف طولانیمدت مسکنها
افسردگی همراه با درد
اختلال خواب
کاهش کیفیت زندگی
شود.
درمان موفق این نوع دردها نیازمند نگاه ترکیبی و علمی است:
مدیریت استرس
رواندرمانی
درمان اضطراب و افسردگی
فیزیوتراپی تخصصی
تمرینات آرامسازی عضلانی
کاهش التهاب
کاهش تحریک عصبی
بهبود دردهای مزمن بدون دارو
در بسیاری از بیماران، بدن زمانی شروع به درد کردن میکند که روان دیگر توان تحمل فشار را ندارد. شنیدن این پیام و انتخاب درمان درست، میتواند مسیر بهبودی را به شکلی پایدار تغییر دهد.
درد عاطفی بیش از اندازه، یکی از مهمترین علل پنهان دردهای جسمی مزمن است. تشخیص صحیح، نگاه ترکیبی و استفاده از درمانهای نوین مانند لیزردرمانی، میتواند بدون وابستگی به دارو، کیفیت زندگی بیماران را بهطور چشمگیری بهبود دهد.
