پوکی استخوان چیست؟چه زمانی باید آزمایش پوکی استخوان دهیم
پوکی استخوان (Osteoporosis) یک بیماری است که باعث کاهش چگالی استخوان و ضعف استخوان‌ها می‌شود. در این بیماری، استخوان‌ها به طور طبیعی کاهش می‌یابند و پروسه ساخت و تجدید استخوان تعادل خود را از دست می‌دهد. این موضوع به معنای افزایش خطر شکستگی استخوان‌ها می‌باشد.
به طور عمومی، پوکی استخوان اغلب در افراد مسنتر و به ویژه در زنان پس از یائسگی رخ می‌دهد. با این حال، می‌تواند در هر سنی رخ دهد و مردان نیز ممکن است مبتلا به آن شوند.
علل پوکی استخوان می‌تواند شامل عوامل زیستی، ژنتیکی، محیطی و سبک زندگی باشد. برخی از عوامل خطر شامل عدم مصرف کافی کلسیم و ویتامین D، کاهش سطح هورمون‌های جنسی (استروژن در زنان و تستوسترون در مردان)، سابقه خانوادگی از پوکی استخوان، سن بالا، کاهش فعالیت جسمانی، مصرف مواد مخدر و سیگار است.
علائم پوکی استخوان معمولاً در مراحل ابتدایی نمایان نمی‌شوند و به طور تدریجی استخوان‌ها ضعیف می‌شوند. با پیشرفت بیماری، علائم شامل درد استخوان، کاهش قد، شکستگی‌های استخوانی (معمولاً در مچ دست، کمر، و ستون فقرات) و خم شدن غیرطبیعی استخوان‌ها می‌شوند.
برای تشخیص و درمان پوکی استخوان، معمولاً از اندازه‌گیری چگالی استخوان با استفاده از دستگاه DEXA (Dual-Energy X-ray Absorptiometry) استفاده می‌شود. درمان شامل تغذیه مناسب با کلسیم و ویتامین D، ورزش منظم، داروهای ضد پوکی استخوان و مشاوره درباره سبک زندگی سالم می‌باشد.
راه های جلوگیری از پوکی استخوان چیست؟
برای جلوگیری از پوکی استخوان و حفظ سلامت استخوان‌ها، می‌توانید از راه‌های زیر استفاده کنید:
1. مصرف مواد مغذی مناسب: مطمئن شوید که رژیم غذایی شامل کلسیم، ویتامین D، پروتئین، مگنزیم و ویتامین K است. مصرف مواد غذایی مانند شیر و محصولات لبنی، سبزیجات و سبزه‌ها، ماهی و مواد غذایی غنی از کلسیم و ویتامین D می‌تواند به حفظ سلامت استخوان‌ها کمک کند.
2. ورزش منظم: فعالیت‌های ورزشی مانند پیاده‌روی، دویدن، شنا و تمرینات مقاومتی می‌تواند استخوان‌ها را تقویت و چگالی آنها را افزایش دهد. سعی کنید روزانه حداقل 30 دقیقه فعالیت ورزشی منظم داشته باشید.
3. جلوگیری از سیگار و مصرف مواد مخدر: سیگار و مصرف مواد مخدر می‌تواند منجر به کاهش چگالی استخوان‌ها شود. بهتر است از این عادت‌ها خودداری کنید.
4. مدیریت استرس: استرس مزمن می‌تواند تأثیر منفی بر روی سلامت استخوان‌ها داشته باشد. تلاش کنید راه‌های مدیریت استرس مانند مدیتیشن، تمرینات تنفس عمیق و روش‌های آرامش بخش را در روزمره خود به کار ببرید.
5. مراقبت از سلامت عمومی: مراقبت از سلامت عمومی خود، از جمله داشتن وزن سالم، کنترل بیماری‌های مزمن مانند دیابت و آرتریت روماتوئید، می‌تواند در حفظ سلامت استخوان‌ها مؤثر باشد.
6. انجام بررسی های پزشکی منظم: انجام آزمون‌های جهت اندازه‌گیری چگالی استخوان و مشاوره با پزشک معالج در مورد وضعیت استخوان‌ها و نیازهای خود می‌تواند در جلوگیری و مدیریت پوکی استخوان مفید باشد.
همچنین، مهم است که با پزشک خود در مورد عوامل خطر شخصی خود صحبت کنید و برنامه‌ای مناسب برای جلوگیری از پوکی استخوان را بر اساس وضعیت شما تعیین کنید.
چه زمانی باید آزمایش پوکی استخوان دهیم؟
توصیه می‌شود که آزمایش پوکی استخوان (DEXA) را در موارد زیر در نظر بگیرید:
1. برای زنان پس از یائسگی: زنان پس از سن 65 سال و زنان قبل از یائسگی با عوامل خطر اضافی مانند سابقه شکستگی استخوانی، فرزندانی که شکستگی استخوانی داشته‌اند، سابقه استفاده طولانی مدت از استروژن و پوکی استخوان در خانواده، به طور منظم آزمایش پوکی استخوان را باید انجام دهند.
2. برای مردان بالای سن 70 سال: مردان بالای سن 70 سال با عوامل خطر مانند سابقه شکستگی استخوانی، سابقه استفاده طولانی مدت از کورتیکواستروئیدها، سابقه استفاده از آندروژن‌ها و پوکی استخوان در خانواده، به طور منظم آزمایش پوکی استخوان را باید انجام دهند.
3. برای افرادی که شکستگی استخوانی داشته‌اند: افرادی که سابقه شکستگی استخوانی دارند، باید آزمایش پوکی استخوان را در نظر بگیرند.
همچنین، در صورت داشتن عوامل خطر دیگر مانند مصرف مواد مخدر، سابقه استفاده طولانی مدت از کورتیکواستروئیدها، بیماری‌های مزمن مانند دیابت، آرتریت روماتوئید و ترشح زیاد هورمون پاراتیروئید، نیز ممکن است به شما توصیه شود آزمایش پوکی استخوان انجام دهید.
به هر حال، بهتر است با پزشک خود در مورد وضعیت شما و توصیه‌های خاص در مورد زمان و فرکانس آزمایش پوکی استخوان صحبت کنید. آنها می‌توانند بر اساس عوامل شخصی شما راهنمایی کنند.
